Kültüre alınan adaçayı(Salvia halophila Hedge)’nın bazı agronomik ve kalite özellikleri üzerine gübrelerin etkileri

Bu çalışmada, İç Anadolu Bölgesinde yayılış gösteren Salvia halophila’nın kültüre alınarak uygun organik ve azotlu gübre dozunun belirlenmesine çalışılmıştır. Çalışmada bitki boyu, bitki başına çiçekli dal sayısı, çiçek uzunluğu, 1000 tohum ağırlığı, tohum verimi, yaş çiçek verimi, drog çiçek verimi, uçucu yağ oranı, uçucu yağ verimi incelenmiştir. Araştırma sonu-cunda, uygulanan organik gübre dozlarına göre bitki boyu 68.30–114.17 cm, bitki başına çiçekli dal sayısı 4.80-18.60 adet, çiçek uzunluğu 35.10-53.80 cm, 1000 tohum ağırlığı 1.46-1.63 g, tohum verimi 24.70- 31.53 kg/da, yaş çiçek verimi 299.73-959.57 kg/da, drog çiçek verimi 81.83-255.70 kg/da, uçucu yağ oranı % 0.10-0.13, uçucu yağ verimi 1.12-3.60 kg/da arasın-da değişmiştir. Uygulanan azot dozlarına göre ise bitki boyu 66.78–109.50 cm, bitki başına çiçekli dal sayısı 7.57–11.17 adet, çiçek uzunluğu 35.42–53.37 cm, 1000 tohum ağırlığı 1.48–1.60 g, tohum verimi 18.98- 34.30 kg/da, yaş çiçek verimi 286.54–868.47 kg/da, drog çiçek verimi 80.12–244.73 kg/da, uçucu yağ oranı % 0.10–0.13, uçucu yağ verimi 1.11–3.40 kg/da arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler:

tarımsal özellikler, ticari gübreler, uçucu yağ asitleri, bitki boyu, kalite, adaçayı, tohum verimi

effects of fertilizers on some agronomic and quality characters of cultivated sage (Salvia halophila Hedge)

In this study, it was aimed to determine suitable organic fertilizer and nitrogen doses of sage (Salvia halophila) spread naturally on Central Anatolia, Turkey by taking it into cultivation. In the research, plant height, number of flower branch per plant, flower height, 1000 seed weight, seed yield, fresh flower yield, drog flower yield, essential oil rate and essential oil yield were investigated. According to findings applied organic fertilizer doses of the research plant height values varied between 68.30–114,17 cm, number of flower branch per plant between 4.80–18.60, flower height between 35.10–53.80 cm, 1000 seed weight between 1.46–1.63 g, seed yield between 24.70- 31.53 kg/da, fresh flower yield between 299.73-959.57 kg/da, drog flower yield between 81.83-255.70 kg/da, essential oil rate between % 0.10-0.13 and essential oil yield between 1.11-3.40 kg/da. According to findings applied nitrogen fertilizer doses of the research plant height values varied between 66.78-109.50 cm, number of flower branch per plant between7.57-11.17, flower height between 35.42-53.37 cm, 1000 seed weight between 1.48-1.60 g, seed yield between 18.98- 34.30 kg/da, fresh flower yield between 286.54-868.47 kg/da, drog flower yield between 80.12-244.73 kg/da, essential oil rate between % 0.10-0.13 and essential oil yield between 1.11-3.40 kg/da.

Keywords:

agronomic characteristics, fertilizers, essential fatty acids, plant height, quality, sage, seed yield,

PDF

___

Anonim, 2004, 2005, 2006. Konya Meteoroloji Bölge Müdürlüğü Kayıtları
Azcan, N., Ertan, A., Demirci, B., Başer, K.H.C. 2004. Faty Oil Composition of Seed Oils of Twelve Salvia Species Growing in Turkey. Che-mistry of Natural Compounds, 40 (3) 218–221.
Baytop,T., 1984.Türkiye’ de Bitkiler ile Tedavi. İ.Ü. Yayınları No: 3255, İstanbul.
Bozan, B., Öztürk, N., Koşar, M., Tunalıer, Z., Başer, K.H.C. 2002. Antioxidant and Free Radical Sca-venging Activities of Eight Salvia Species. Che-mistry of Natural Compounds, 38(2) 198–200.
Davis. P.H., 1982. Flora of Turkey and The East Ae-gean Islands, Vol.7Edinburg University Pres, Edinburg.
Gruenwald, J., Brendler, T., Jaenicke, C. 2004. PDR for Herbal Medicines, 3rd Edition. Medical Eco-nomics Company, 698-699, New Jersey.
Kızıl, S., Tonçer, Ö. 2003. Değişik Azot Dozlarının Floradan Toplanan Karabaş Kekik (Thymbra spicata var. spicata L.)’ın Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Anadolu J. of Agri 13 (1) 132–141.
Vural, M., Adıgüzel, N. 1996.A New Species From Central Anatolia: Salvia aytachii M. Vural et N. Adıgüzel (Labiatae) Turk. J. Bot., 20, 531-535.
Sezik, E., Yeşilada, E. 1999. Uçucu Yağ Taşıyan Türk Halk İlaçları. Essential Oil. In honour of Prof.Dr. K.H.C. Baser on his 50th birthday, (Eds. N. Kırımer, A. Mat)