MEHMET ZENGİN, Fatma GÖKMEN, Sait GEZGİN

Karaman yöresi elma bahçelerinin mikro besin elementleri bakımından beslenme durumları

Bu çalışmada, elma üretiminde önemli bir yere sahip olan Karaman ilindeki elma bahçelerinin mikro besin elementleri bakımından beslenme durumları araştırılmıştır. Bu amaçla 2003 ve 2004 yıllarında Karaman yöresini temsil edecek şekilde belirlenmiş 20 dekardan daha büyük 36 elma bahçesinde 48 ağacın taç izdüşümlerinden 0-30, 30-60 ve 60-90 cm derinliklerinden alınan toprak örnekleri, aynı ağaçlardan alınan yaprak örnekleri ve hasat zamanında toplanan meyve örnekleri analiz edilmiştir. Toprak ve yaprak örnekleri ile ilgili analiz sonuçları, sınır değerleri ile karşılaştırılarak, incelenen bahçelerin besin maddeleri durumları ve beslenme sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, toprak örneklerinin % 53.5 'inde yarayışlı Fe, % 11.8 'inde Mn, % 75 'inde Zn ve % 4.2 'sinde B noksanlığı saptanmıştır. Ayrıca yaprak örneklerinin % 4.2'sinde toplam Fe, % 18.7'sinde Cu, % 2.1'inde Mn, % 91.7'sinde Zn, % 10.4'ünde B eksikliği ve % 25'inde de B fazlalığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan meyve örneklerinin ağırlığı, çapı, kuru maddesi, kabuk sertliği, et sertliği, toplam asitliği ve C vitamini miktarı sırasıyla 86-209 g/adet, 57.7-80.8 mm, 278-602 g/cm2, 1700-4336g/cm2, % 9.7-19.5, % 0.15-0.81 ve 1.2-12.7 mg/100 g arasında bulunmuştur. Toprak örneklerinin analiz sonuçlan ile yaprak ve meyve örneklerinin analiz sonuçları arasında önemli düzeylerde pozitif ve negatif korelasyonlar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, meyve bahçeleri, meyve ağırlığı, toprak analizleri, kuru madde, elma

Nutrition status of apple orchards in Karaman province in terms of micro nutrition elements

In this study, the nutrition status in terms of micro nutrition elements in the apple orchards of Karaman province, where the apple production is very high, were investigated. With this purpose in 36 orchards, which are bigger than 2 ha, the soil samples were taken from 0-30, 30-60 and 60-90 cm soil depths of bottoms of 48 trees, the leaf and fruit specimens were collected from same trees and were analyzed in 2003 and 2004 years. The analysis results of soil and leaf samples comparing with the limit values, nutrients and nutrition problems of orchards investigated were determined. According to the results, it was determined that deficiencies of available Fe 53.7 %, 11.8 % Mn, 75 % Zn and 4.2 % B in the soil samples. In addition, deficiencies of 4.2 % total Fe, 18.7%Cu,2.1 % Mn, 91.7 % Zn, 10.4 %B and 25 %B excess in the leaf specimens were found. On the other hand, weight, diameter, dry matter, peel penetration resistance, pulp penetration resistance, total acidity and C vitamin content of the fruit samples were determined such as 86-209 g number"1, 57.7-80.8 mm, 278-602 g cm'2, 1700-4336gem2, 9.7-19.5 %, 0.15-0.81 % and 1.2-12.7 mg 100 g'1, respectively. The significant positive and negative correlations were evaluated between the analysis results of soil samples and the leaf and fruit samples' analysis results.

Keywords:

Turkey, orchards, fruit weight, soil analysis, dry matter, apples,

PDF

___

Aktaş, M. ve Ateş, M., 1998. Bitkilerde Beslenme Bozuklukları Nedenleri ve Tanınmaları. ISBN: 975-320-033-1, Engin Yay., Ankara.
Anonymous, 2003. TKB İl Müdürlüğü 2002 Yılı Çalışma Raporu. Karaman.
Bayraklı, F., 1987. Toprak ve Bitki Analizleri. O.M.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 17, Samsun.
Belkhodja, R., Morales, F., Sanz, M., Abadia, A. and Abadia, J., 1998. Iron Deficiency in Peach Trees: Effects on Leaf Chlorophyll and Nutrient Concentrations in Flowers and Leaves. Plant and Soil, 203: 257-268.
Benitez, M.L., Pedrajas, V.M., del Campillo, M.C. and Torrent, J., 2002. Iron Chlorosis in Olive in Relation to Soil Properties. Nutrient Cycling in Agroecosystems 62: 47-52.
Bostan, S.Z., İslam, A. ve Kurt, H., 1997. Mahalli Elma Çeşitlerinde Bazı Meyve Özelliklerinin Hasada Kadar Olan Değişimi ve Uygun Hasat Zamanının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Semp., 2-5 Eylül 1997, sf: 259-266, Yalova.
Bozkurt, M.A., Çimrin, K.M. ve Karaca, S., 2000. Aynı Koşullarda Yetiştirilen Üç Farklı Elma Çeşidinde Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Derg., 6(4): 101-105, Ankara.
Cemeroğlu, B., 1992. Meyve ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yay.,Ankara.
Dündar, Ö. ve Küden, A., 1997. Anaçların Elma Muhafazasına Etkileri. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Semp., 2-5 Eylül 1997, sf: 235-241, Yalova.
Ergene, A., 1982. Toprak Biliminin Esasları, A.Ü. Yayınları, Erzurum.
Eyüpoğlu, F. ve Talaz, S., 1999. Elma Bahçelerinde Görülen Demir Eksikliğinin İyileştirilmesinde Kullanılan Organik ve İnorganik Demir Formlarının Etkisi ve Etki Süreleri. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitk. Kong., 14-17 Eylül 1999, Ankara.
Gezgin, S. and Er, F., 2001. Relationship Between Total and Active Iron Contents of Leaves and Observed Chlorosis in Vineyards in Konya-Hadim-Aladağ Region of Turkey. Commun. Soil Sci. Plant Anal., 32(9-10): 1513-1521.
Hızalan, E. ve Ünal, H., 1966. Toprakta Önemli Kimyasal Analizler. A.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 278, Ankara.
Kacar, B., 1997. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. III. Toprak Analizleri. A.Ü. Ziraat Fak. Eğitim, Araşt. ve Geliştirme Vakfı Yay. No: 3, Ankara.
Kacar, B. ve Katkat, A.V., 1998. Bitki Besleme. U.Ü. Güçlendirme Vakfı Yay. No: 127, Bursa.
Keren, R. and Bingham, F.T., 1985. Boron in Water, Soils and Plants. Adv. in Soil Sci., (Ed.by B.A. Stewart), 1: 229-276, Springer-Verlag.
Lindsay, W.L. and Norvell, W.A., 1978. Development of DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Soc. of Amer. Journal, 42, 421-428.
Mordoğan, N. ve Ergun, S., 2002. Golden ve Starking Elma Çeşitlerinin Şeker İçerikleri ve Bitki Besin Elementleri İle Olan İlişkileri. E.Ü. Ziraat Fak. Derg., 39(1): 103-110, İzmir.
Oktay, H. ve Zengin, M., 2005. Karaman Yöresi Elma Bahçelerinin Makro Besin Elementleri Yönünden Beslenme Durumları. S.Ü. Ziraat Fak. Derg., 19 (37): 68-78, Konya.
Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Ç.Ü. Ziraat Fak. Yay., No: 128, Adana.
Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E. ve İsfendiyaroğlu, M., 2004. Ilıman İklim Meyve Türleri. Yumuşak Çekirdekli Meyveler. Cilt-2. E.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 556, İzmir.
Pamir, M. ve Öz, M.H., 1997. Bazı Elma Anaç-Çeşit Kombinasyonlarının Erzincan Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Semp., 2-5 Eylül 1997, sf: 69-75, Yalova.
Sestak, Z., 1971. Determination of Chlorophyll a and b. In Sestak, Z., Catsky, J., Jarvis, P.G. (ed.): Plant Photosynthetic Production. Manual of Methods. pp. 672-701. Dr. W. Junk N.V. Publ., The Hague.
Sillanpaa, M., 1982. Micronutrients and the Nutrient Status of Soils. A Global Study FAO Soils Bulletin, No: 48, FAO, Rome, Italy.
Soltanpour, P.N. and Workman, S.M., 1981. Use of Inductively-Coupled Plasma Spectroscopy for the Simultaneous Determination of Macro and Micro Nutrients in NH4HCO3-DTPA Extracts of Soils. In Barnes R.M. (ed). Developments in Atomic Plasma Analysis, USA, pp. 673-680.
Sönmez, S. ve Kaplan, M., 2000. Korkuteli ve Elmalı Yöreleri Elma Bahçelerinin Beslenme Durumlarının Belirlenmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Derg., 13(2): 159-170, Antalya.
Takkar, P.N. and Kaur, N.P., 1984. HCl Method for Fe+2 Estimation to Resolve Iron Chlorosis in Plants. J. Plant Nutr., 7 (1-5): 81-90.
Türkoğlu, K., Munsuz, N. ve Erkal, Ü., 1974. Orta Anadolu Bölgesinde Elma Plantasyonlarında Görülen Kloroz Arazının Toprak Tipleri ve Elma Çeşitleri ile İlişkisi ve En Uygun Tedavi Metodu Üzerine Araştırmalar. TÜBİTAK Yayın No: 222, Ankara.