Ida Von Hahn-Hahn'ın "OrientalischeBriefe" ve Lady MAry Montagu'nun "Briefe aus dem Orient" Adlı Eserlerinde Doğu ile ilk Karşılaşmada Yabancılık

Bu çalışmada, 19. yüzyıl Alman yazarı Ida von Hahn-Hahn’ın “Orientalische Briefe” ve 18. yüzyıl İngiliz yazarı Lady Mary Montagu’nun “Briefe aus dem Orient” adlı eserlerinde Doğu ülkeleri diye tabir edilen ülkelere -özellikle Türkiye’ye- yaptıkları geziler esnasında arkadaş ve akrabalarına yazdıkları mektuplar ele alınarak, her iki yazarın da “Doğu” ile karşılaşmaları ve bu karşılaşmayı nasıl dile getirdikleri; Doğu ile karşılaşmada yabancılık unsurlarının hangi kültürel, sosyal, politik veya ekonomik yapılar tarafından belirlendiği karşılaştırmalı ve Cultural Studies yöntemleriyle incelenmiştir. Mektuplar günce niteliğinde olup, yabancı olarak algılanan kültürde yazarların yaşadıkları yabancılığı dilsel, kültürel, dinsel, sosyal, politik ve psikolojik bakımdan anlama güçlüklerini de dile getirmektedir. “Doğu” tüm anlaşılamayan ve anlaşılan kültürel örüntüleriyle “Batı”ya mektuplar yoluyla aktarılmakta, hayranlık duyulan özellikleri ve Batı kültüründe bulunmayan yapıları, ritüelleri, performansları ve inançları ile ilginç, olağanüstü ve olağan dışı hale getirilmektedir. Bu arada bir etnolog ya da etnograf gibi yazan bu iki yazarın Doğu’yu değerlendirmedeki bakış açıları ve anlatım tutumları ise Avrupa merkezli bir özellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye

The aim in this study is to analyze the letters of the 19. Century German author Ida von Hahn-Hahn “Orientalische Briefe” and the letters of the 18. Century German author Lady Mary Montagu “Briefe aus dem Orient”, which they wrote when they were traveling throughout the Eastern countries, especially Turkey. These letters were written to send to their friends and relatives. In this study, we investigate how the authors confront with the East and how they express these confrontations. Another subject which was to explain how cultural, social, political or economic structures determine strangeness was investigated through contrastive and cultural studies methods. The letters having the quality of a diary express the authors’ strangeness by indicating the difficulties they encountered in understanding the different cultures in linguistic, cultural, religious, social, political, and psychological terms. The East with its incomprehensible and comprehensible cultural structures was transferred to the West in these letters. It’s features, which fascinate people, and the structures, rituals, performances and beliefs, which do not exist in the Western culture, were transferred as something extraordinary or unusual. Moreover, as they wrote like ethnologists or ethnographers, the authors’ point of view in analyzing the East and their attitudes in narrating reflect European centric features.

Keywords:

Turkey,

PDF

___

Akbulut, Nazire (1993): Das Türkenbild in der neueren deutschen Literatur 1970– 1990. Berlin: Köster. Akpınar Dellal, Nevide (2003): Jakob Philip Fallmerayer’in “Doğu’dan Fragmanlar”(Fragmente Aus Dem Orient) Adlı Yapıtında Türk İmgesi, III. Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu Bildirileri. Eskişehir, 07-09.Mayıs 2003. S. 30-52 Ashcroft, Bill & Griffiths, Gareth & Tiffin, Helen (2000): Post-Colonial Studies. The Key Concepts. London: Routledge. Aytaç, Gürsel (1999): Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Papirüs Yayınları. Aytaç, Gürsel (2005): Alanlararasılık Açısından Edebiyat ve Kültür Araştırmaları. Ankara: Hece Yayınları. Aytaç, Gürsel (Ed.) (1994): Gezi Notları Seçkisi. Ankara: Gündoğan Yayınları. Bachmann-Medick, Doris (1992): Writing Culture- ein Diskurs zwischen Ethnologie und Literaturwissenschaft. Kea. Ausgabe 4. Nürnberg. S. 1-21 Bachmann-Medick, Doris (1996) (Ed.): Kultur als Text. Die anthropologische Wende in der Literaturwissenschaft. Frankfurt am Main: Fischer. Boerner, Peter (1975): Das Bild vom anderen Land als Gegenstand literarischer Forschung. Sprache im technischen Zeitalter. 56. S. 313-321. Cheesman, Tom (1999): Das Türkenbild als Eigenbild im Bänkelsang des 19. Jahrhunderts. Gender - Culture – Poetics. Trier: Wissenschaftlicher Verlag Trier. Demir, Ayşe: (2000): Lady Mary Montagu’nun Mektuplarında Osmanlı Kadını. İçinde: http://goliath.ecnext.com/coms2/summary_0199- 3741038_ITM (27. 12. 2006 tarihinde alınmıştır). Ette, Ottmar (2001): Literatur in Bewegung. Raum und Dynamik grenzüberschreitenden Schreibens in Europa und Amerika. Weilerswist: Velbrück Wissenschaft. Fauser, Markus (2004): Einführung in die Kulturwissenschaft. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft. Gnüg, Hiltrud (Ed.) (1985): Frauen Literatur Geschichte. Schreibende Frauen vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Stuttgart: Metzler. Jentsch, Tobias (2006): Da-zwischen. Eine Typologie radikaler Fremdheit. Heidelberg: Universitätsverlag WINTER. Koban, Andrea (1999): Die Reise als Gegenstand von Cultural Studies für den Fremdsprachenunterricht. Jahrbuch Deutsch als Fremdsprache.11. München: Hueber. S. 315-327. Kocadoru, Yüksel (1991): Die Türken. Studien zu ihrem Bild und seiner Geschichte in Österreich. Eskişehir: Birlik Ofset. Kula, Onur Bilge (1992): Alman Kültüründe Türk İmgesi I. Ankara: Gündoğan Yayınları. Kula, Onur Bilge (1993): Alman Kültüründe Türk İmgesi II . Ankara: Gündoğan Yayınları. Kula, Onur Bilge (1997): Alman Kültüründe Türk İmgesi III. Ankara: Gündoğan Yayınları.

Kuran Burçoğlu, Nedret (Ed.) (2000): The Image of the Turk in Europa from the Decleration of the Republik in 1923 to the 1990s. Proceedings of the Workshop Held on 5-6 March 1999. CECES, Boğaziçi University. İstanbul: ISIS Press. Kuruyazıcı, Nilüfer (2006): Möglichkeiten und Grenzen der Fremderfahrung in der Reiseliteratur. Wahrnehmungen des Fremden. İstanbul: Multilingual. S. 127-136. Münkler, Marina (2000): Erfahrung des Fremden: die Beschreibung des Ostasiens in den Augenzeugenberichten des 13. und 14. Jahrhunderts. Berlin: Akademie Verlag. Gerhard Neumann: (2000) “Begriff und Funktion des Rituals im Feld der Literaturwissenschaft“ Gerhard Neumann/Sigrid Weigel (Ed.) Lesbarkeit der Kultur. Literaturwissenschaften zwischen Kulturtechnik und Ethnographie. Wilhelm Fink Verlag. S. 19. 53. Nünning, Ansgar (Ed.)(2001): Metzler Lexikon. Literatur- und Kulturtheorie: Ansätze- Personen- Grundbegriffe. Stuttgart-Weimar: Metzler. Pelz, Annegret (1988): Europäerinnen und Orientalismus. Annegret Pelz, Marianne Schuller, Inge Stephan, Sigrid Weigel, Kertsin Willhels (Ed.) Frauen Literatur Politik. Hamburg: Argument Verlag. Scherpe, Klaus (2000): First -Contact-Szene. Kulturelle Praktiken bei der Begegnung mit dem Fremden. Gerhard Neumann, Sigrid Weigel (Ed.) Lesbarkeit der Kultur. München: Wilhelm Fink. S.149-167. Symonds, Emily (1907): Lady Mary Wortley Montagu and her Times. London & New York: G. F. Putnam’s Sons. Theunissen, Michael (1977): Der Andere. Studien zur Sozialontologie der Gegenwart. Berlin-New York: Walter de Gruyter. Ünlü, Selçuk (2005): 19. Yüzyılda Alman Edebiyatında Türkler. Çizgi Kitabevi Yay. Weiland, Daniela (1983): Geschichte der Frauenemanzipation in Deutschland und in Österreich. Düsseldorf: ECON Taschenbuch Verlag. Wierlacher, Alois (1985): Literaturforschung als Fremdheitsforschung. Einführung. Jahrbuch Deutsch als Fremdsprache. 11. München: Hueber. S. 83-87. Yeşilada, Karin (1998): Die geschundene Suleika. Das Bild der Türkin in der deutschsprachigen Literatur türkischer Autorinnen. Tagungsbeiträge des VI. Germanistik- Symposiums, 27.-28. Oktober 1997 in Mersin. Mersin/Türkei. Mersin. 1988. S. 463- 82.