GORDON MATTA-CLARK’I HAZIR NESNE İLE OKUMAK: TEKNİK NESNENİN DÖNÜŞÜMÜ

Amerikalı sanatçı Gordon Matta-Clark; mimari nesnelere müdahalede bulunur. Sanatçı yapmak yerine, hali hazırda bulunanı seçer. Onun bu yapılmış olanı seçimi bize Marcel Duchamp’ı hatırlatır. Mimari nesneler bir tasarım varlığıdır aynı zamanda bir endüstri ürünüdür yani teknik nesnedir. Böyle bir nesnenin sanat statüsüne taşınmış hali ise hazır nesnedir. Büyük ölçekli heykeller diyebileceğimiz Matta-Clark’ın eserleri fotoğraf, film, video, desen gibi unsurlar ile günümüze aktarılırlar. Teknik nesnenin dönüşümü yani Gordon Matta-Clark’ın sanatını Marcel Duchamp’ın hazır nesne (readymade) tekniği üzerinden okumaya çalışmak bu makalenin konusu olacaktır. Bu bağlamda makalede ilk olarak Gordon Matta-Clark’ın eserleri ele alınacaktır. Sonrasında ise teknik nesnenin dönüşümü açıklanarak Gordon Matta-Clark ile Marcel Duchamp’ın hazır nesne tekniği üzerinden birleştikleri noktalar üzerinde durulacaktır.

READING GORDON MATTA-CLARK WITH READYMADE: TRANSFORMATION OF TECHNICAL OBJECT

American artist Gordon Matta-Clark intervenes in architectural objects. The artist chooses the current one instead of doing so. His choice of what is made reminds us of Marcel Duchamp. Architectural object is an asset of a design, but they are also industrial products, in other words, technical object. The case of such an object transferred to the status of art is readymade. The works of Matta-Clark, which we can call large-scale sculptures, are transferred to our day with the elements such as photography, film, video and pattern. It will be the subject of this article to read the transformation of the technical object, the art of Gordon Matta-Clark, through the readymade technique of Marcel Duchamp. In this context, the works of Gordon Matta-Clark will be discussed first. Afterwards, the transformation of the technical object will be explained and the points where Gordon Matta-Clark and Marcel Duchamp meet via readymade technique will be emphasized.

PDF

___

Altınyıldız Artun, Nur. (2012). Mimarlık Nesnesi ve Başka Nesneler. Ali Artun (Ed). Arzu Mimarlığı: Mimarlığı Düşünmek ve Düşlemek, s. 119-153, İstanbul: İletişim Yayınları.

Aytaç, O., Madra, Y. (2007). [İmhayı Beklerken] Şehrin Artıklarını Toplamak: Gordon Matta- Clark’ın Sanatının Siyaseti. Doxa, 5, s. 58-73.

Batur, Enis. (2000). Marcel Duchamp, Sanarşist. Sanat Dünyamız, 75, s. 5-7.

Ergüven, Mehmet. (2000). Marcel Duchamp. Sanat Dünyamız, 75, s. 121-126.

Fineberg, Jonathan. (2014). 1940’dan Günümüze Sanat: Varlık Stratejileri (S. A. Eskier, G. E. Yılmaz, Çev.). İzmir: Karakalem Kitabevi.

Foster, H., Krauss, R., Bois, Y. ve diğerleri. (2004). Art Since 1900. London: Thames & Hudson.

Heinich, Nathalie. (2000). Güncel Sanatın Üçlü Oyunu. Sanat Dünyamız, 75, s. 191-198.

Hopkins, David. (2006). ‘Art’ and ‘Life’ … and Death: Marcel Duchamp, Robert Morris and Neo-Avant-Garde Irony. D. Hopkins ve A. K. Schaffner (Ed.). Neo-Avant-Garde, s. 19-36. Hollanda: Brill. Erişim: 26.04.2019. https://ebookcentral.proquest.com/lib/van-ebooks/reader.action?docID=556888&ppg= 29

Lee, Pamela M. (2000). Object to be Destroyed: The Work of Gordon Matta-Clark. Cambridge: The MIT Press. Erişim: 12.02.2018. https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=e000xww&AN=24397&lang= tr&site=ehost-live

Matta-Clark, G. (28.07.1976). Florent Bex’e yazılmış mektup. M HKA Ensembles Arşivi, Belçika. Erişim: 14.03.2019. http://ensembles.mhka.be/items/letter-from-gordon-matta-clark- to-florent-bex-28-7-76

Matta-Clark, Gordon (2012). Mayıs 1976, ‘Arts Magazine’ dergisinde yayınlanan Gordon Matta-Clark – Donald Wall söyleşisi. B. Bilir ve P. Usta (Haz.). Gordon Matta Clark, s. 53-71. İstanbul: Lemis Yayınları.

Matta-Clark, Gordon (2012). Eylül 1977, ‘Internationaal Cultureel Centrum’da yapılan Gordon Matta-Clark söyleşisi, Antwerp. B. Bilir ve P. Usta (Haz.). Gordon Matta Clark, s. 73-87. İstanbul: Lemis Yayınları.

Matta-Clark, Gordon (2012). 13 Şubat 1978, ‘Museum of Contemporary Art’ta yapılan Gordon Matta-Clark – Judith Russi Kirshener söyleşisi, Chicago. B. Bilir ve P. Usta (Haz.). Gordon Matta Clark, s. 89-122. İstanbul: Lemis Yayınları.

Matta-Clark, Gordon. (2012). Yapıları Kesip Biçmek (N. Altınyıldız Artun, Çev.). e-skop, s. 1. Erişim: 19.10.2017. http://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlar-yapilari-kesip-bicmek/ 1004

Tunalı, İsmail. (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İstanbul: Yapı Yayın.

Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlüğü. Erişim: 14.05.2018. http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5af995f59c1328.36563779