Tanburi Ali Efendi'nin Sûz'i-Dil ve Sipihr Makamlarındaki Klasik Takımlarının Çok Boyutlu İçerik Analizi

Bu çalışmada Tanbûri Ali Efendi’nin Klasik Türk Müziği açısından oldukça önemli olan Sûzidil ve Sipihr Makamlarında bestelediği klasik takımlarındaki eserleri üzerinde içerik analizi yöntemi kullanılarak bazı verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. “Müziksel ve sözel yapı” başlıkları altında eserlerin usulleri, çalgısal ve sözel bölümleri, kullanılan ikili aralıklar, vezinler, toplam sözcük sayısı, sözcük kategorisi ve sözcüklerin kullanım sıklığı belirlenmiştir. Tanbûri Ali Efendi’nin besteleri üzerinde çeşitli teknik karşılaştırmalar yapılmasının yanı sıra onun Sûz’i-dil ve Sipihr makamlarını kullanımı ve bu makamlara uygun gördüğü güftelerdeki sözcüklerin dağılımına bakılarak her iki makam için beste ve güfte kullanımı arasında farklılık olup olmadığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tanbûri Ali Efendi, İçerik Analizi, Sûz’i-dil Makamı, Sipihr Makamı, Klasik Takım.

Multi-Dimensional Content Analysis Of Tanbûri Ali Efendi's Classical Sets In Sûz'i-Dil And Sipihr Makams

In this study, the aim is to collect some data by using content analysis method on the works of classical sets, composed by Tanbûri Ali Efendi in Suzidil and Sipihr maqams which are very important works for Classical Turkish Music. The maqams of works, their rhythms, the instrumental and lyrical sections, double speed entervals, meters, total of words, categories of words and frequency of usage of words in the poems were determined under the heading of “musical and lyrical structures”. As a result, besides technical comparison of Tanbûri Ali’s works; by analysing his usage of Sûz’i-dil and Sipihr Makams and the lyrics that he chose for these maqams, it is aimed to find out whether there is a difference between lyric usage and melodic design between two makams.

Keywords:

Tanbûri Ali Efendi, Content Analysis, Sûz’i-dil Maqam, Sipihr Maqam, Classical Set.,

PDF

___

Aydın, Ş. (1990). Türk Bestekâr Portreleri (Cilt:9). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bulut, M.H., Üçinkülüğ, D. (2007). Dede Efendi’nin Şarkılarının Çok Boyutlu İçerik Çözümlemesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 225-236. Güneş, G. (2011). Tanbûri Ali Efendi’nin Ağır Semâî Formunda Bestelenmiş Eserlerinin Usûl-Arûz Vezni İlişkisi Yönünden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Karaduman,İ. (Eylül:2014). Feyzullah Çınar Türkülerinin Çok Boyutlu İçerik Çözümlemesi. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 9(1), 1219-1228. Kutluğ, Y. F. (2000). Türk Musikisinde Makamlar (1. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Özkan, İ. H. (2000), Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usulleri, İstanbul: Ötüken Yayınları. Tanrıkorur, C. (1989). İslam Ansiklopedisi, (Cilt 2, 389-390). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. Türkel, S. (2005). Şeyh Gâlib’iin Bestelenmiş Şiirlerinde Usûl-Vezin İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Elazığ. Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis ( 2nd Edition). London: Sage Publications. Yazıcı, Ü. (2011). Tanbûri Ali Efendi, Hayatı ve Eserleri (1). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Yıldırım, T. (2009), Trt Repertuvarında Yer Alan Şah Hatayî Mahlaslı Eserlerin Çok Boyutlu İçerik Çözümlemesi. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.