Mekan Tasarımında Değişen Ölçek Anlayışı ve Yok-Yerler İle İlişkisi

Ölçek, temelde insan ile dünya arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir kavram olarak açığa çıkmıştır. Kavram özünde Lahoud (2012)’un ifadesiyle “niteliksel olarak belirleyici olan şey’ler arasında, ilişki kurma kapasitesi olan bir tür çerçeve oluşturmaktadır”. Buna karşın , tarihi süreçte algılanma biçiminde değişim gösteren ölçek, birey ve endüstri arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde kullanılır hale gelmiştir. Bu çerçevede ele alınan çalışma, ölçek kavramına ilişkin değişen yaklaşım biçiminin ve sonuçlarının ortaya konulmasını amaçlamaktadır. Burada “Yok-Yerler” ölçek kavramının algılanış biçiminde yaşanan değişimin en görünür sonuçlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Temel hedef, tasarım eğitiminde çoğunlukla teorik sorgulamalarının ihmal edildiği ölçek kavramının gerçekte ne olduğunun ve de ne olmaması gerektiğinin ortaya konulmasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Ölçek Kavramı, Mekân Tasarımı, Yer, Mekan, Yok Yerler

Changing Comprehension of Scale In Spatial Design And Its Relationship With Non-Place

Scale has fundamentally come out as a concept aimed at determining the relation bet- ween human and the world. As Lahoud (2012) expressed, “the concept essentially makes a kind of framework that can get in contact with the things which are qualitatively indicative”. However, scale, which has been differently perceived in historical process, has become to be used to determine the relations between individual and industry. In this framework, the study aims to expose the changing approaches and the results related the scale concept. In there, “Non-Places” are assessed as most clear results of this change. At the scope this study, the main aim is to reveal what the scale concept is and has not to be, which has been neglected theoretically.

Keywords:

Concept of Scale, Spatial Design, Place, Space, Non-Places,

PDF

___

Ambrose, G., Harris , P., & Stone, S. (2010). Görsel Mimarlık Sözlüğü (çev: Neslihan Işık). İstanbul: Literatür Yayıncılık. Auge, M. (1997). Yer-Olmayanlar (çev: Turhan Ilgaz). İstanbul: Kesit Yayıncılık. Auge, M. (2016). Yok-Yerler. İstanbul: Daimon Yayınları. Bauman, Z. (2010). Küreselleşme Toplumsal Sonuçları (çev: Abdullah Yılmaz) (3. Baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bala, H. A. (2008, Haziran 20). Boyutpedia. Kasım 22, 2016 tarihinde www.boyutpedia.com: http://www.boyutpedia. com/1613/69627/mimarlikta-non-lieu-kavrami-ve-terminal adresinden alındı Burger, O., & Todd, L. C. (2006). Grain, Extent, and Intensity: The Components of Scale in Archaeological Survey. In G. Lock, & B. L. Molyneaux, Confronting Scale in Archaeology:Issues of Theory and Practice (pp. 235-255). New York: Springer. Ching, F. D. (2002). Mimarlık: Biçim, Mekân ve Düzen (çev:Sevgi Lökçe). İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Ching, F. D. (2003). Mimarlık ve Sanatta Yaratıcı Bir Süreç (çev: Çelen Birkan). İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. Ching, F. D. (2004). İç Mekân Tasarımı (çev: Belgin Elçioğlu). İstanbul : YapıEndüstri Merkezi Yayınları. Dodstworth, S. (2012). İç Mekân Tasarımının Temelleri (Çeviri: Neslihan Işık). Literatür Yayıncılık. Gibson, C., Ostrom, E., & Toh-Kyeong, A. (1998). Scaling Issues in the Social Sciences. Germany: International Human Dimensions Programme on Global Environmental Change. Hasol, D. (2005). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü 9. Baskı. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları. Huntington, Samuel P.(2004), Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. Çevirenler: Mehmet Tur- han, Y. Z. Cem Soydemir. Okyan Us yayın, İstanbul. Jones, K. T. (1998). Scale as Epistemology. Political Geography , 25-28. Jones, L. M. (2014). Beginings of Interior Environments. (11. baskı). New Jersey: Pearson. Kandemir, Ö. (2011). Küreselleşen Dünyayı Temsil Eden “Yersiz Mekânlar”a Eleştirel Bir Yaklaşım. Yapı , 40-43. Lahoud, A. (2012). The Problem of Scale: The City, the Territory, the Planetary . London. Lefebre. H. (2016). Mekanın Üretimi. Çev. Işık Ergüden. Sel Yayıncılık. İstanbul. Lynch, K. (1960). The image of the city.The Technology Press & Harvard University Press, Cambridge. Moore, A. (2008). Rethinking scale as a geographical category: from analysis to practice . Progress in Human Geography , 32 (2), 203-225. Norberg-Schulz. C. (1980) Genius Loci, towards a phenomenology of architecture. New York: Rizzoli International Publi- cations, INC. Petzet, M. (2009). Genius Loci- the spirit of monuments and sites, Conserving the authentic, essays in honour of Jukka Jokilehto. ICCROM Conservation Studies, 10, 63-68. Pile, J. (2004). Interior Design (4. Baskı). New York: Pearson Prentice Hall. Ritzer, G. (2011). Toplumun McDonaldlaştırılması (çev. Şen Süer Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Rosenau, Paulline Marie, Post-Modernizm ve Toplum Bilimleri. Çeviren: Birkan Tuncay. Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1998. Roth, L. M. (2006). Mimarlığın Öyküsü (çev: Ergün Akça). İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Sengupta, M. (2016). Non-place, Dispossession, and the 2010 Commonwealth Games: An Urban Transformation Analy- zed. City, Culture and Society , 7, 259-266. Sevim, B. A. (2010). Walter Benjamin’in kavramlarıyla kültür endüstrisi: “aura”, “öykü Anlatıcısı” ve “flâneur”. The Journal of International Social Research, 3 (11), 509-516. Shields, R. (2003). Globalisation- entangled places, interface buildings generic design. Buildings, Culture & Environment Informing Local & Global Practices. Blackwell Publishing, p.p. 18-36. Sözen, M., & Tanyeli, U. (2011). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Touraine, Alain, Modernliğin Eleştirisi. İngilizceden çeviren: Hülya Tufan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995. Tuan, Y.-F. (1979). Space and Place: Humanistic Perspective. In S. Gale, & G. Olsson (Eds.), Philosophy in Geography (pp. 387-427). Holand: D. Reidel Publishing Company. Unwin, S. (1997) Analysing Architecture. Routledge, New York. Urry, J. (1998). Mekânları Tüketmek. Ayrıntı Yayıncılık. Yırtıcı, H. (2009). Çağdaş Kapitalizmin Mekânsal Örgütlenmesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Weber, R., & Vosskoetter, S. (2008). The Concept Of Scale In Archıtecture— Three Empırıcal Studıes . Empırıcal Studıes Of The Arts , 26 (2), 219-246. Worthington, J. (1998b). Postscript: conservation through development. Context: new buildings in historic settings. (Ed: J. Warren, J. Worthington and S. Taylor). London: Architectural Press. Ss. 175-179. Görsel Kaynaklar Görsel 1. Unwin, S. (1997), s.34. Görsel 2. http://vardehaugen.no/real-scale-drawings Görsel 3. http://www.jacques-garnier.com/non-places/