Vech-i Arazbar Makamının, Dönemlere Ve Elde Edilen Kaynakçalardan Edinilen Bilgilere Göre İncelenmesi
Bu çalışmada, Vech-i Arazbâr makamını terkib etmiş kişi hakkında kısa bir bilgiverildikten sonra, makamın işlenişi, hangi kaynaklarda bulunmakta olduğu ve günümüz anlayışıile olan kıyası üzerine durulmuştur.Bugün, TRT repertuarında bulunan Vech-i Ararzbârmakamındaki 13 adet eserin notaları incelenmiş ve bestecisinin yaşadığı çağa göre, hanginazariyatçının makam anlayışını kullandığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır, Böyleliklegünümüze kadar, değişkenlikleri açısından makamı incelemiş ve bestelerin hangi yüzyıllardanasıl işlendiği gösterilmeye çalışılmıştır.GünümüzTürk müziğinde az kullanılan bu makamınVech-i Arazbar makam ismi adı altında TRT repertuvarındabulunanveVechiArazbârmakamınındahaiyianlaşılabileceğidüşünülen1 Peşrev, 4 SazSemâive 8şarkınınnotalarıbestekâryönündenkronolojikolarakelealınmayaçalışılmıştır. 17. - 18. yy.’ da ilkolarak görülen ve Hızır Ağa’nın terkib etmiş olduğu bu makamı yaşatabilmek amacı ile veyapılacak benzer çalışmalara örnek teşkil etmesi ümidiyle, makamın tüm tarihsel süreçleribestekârlarına göre incelenmeye çalışılmıştır.
___
- ABDÜLBÂKÎ, Nâsır, Dede, (2006), Tedkîk ü Tahkîk, (Çev: Yalçın Tura), İstanbul: Pan
Yayıncılık.
AREL, Hüseyin, Saadettin, (1969), Türk Mûsikisi Kimindir, İstanbul:
TürkMusikisiniAraştırmaveDeğerlendirneKomisyonuYayınları.
EZGİ, Suphi, (1933), Nazarî ve Amelî Türk Mûsikîsi, İstanbul, Milli Mecmuâ Matbaası.
HAKKI, İsmail, Özkan, (2006), Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri, İstanbul: Ötüken
Neşriyat A.Ş..
HAŞİM, Bey, (1864), Haşim Bey Mecmuâsı, İstanbul.
HIZIR, Aga, (1750-1779), Tehîmü’l-Makamat fi Tevhidi’n-Nagamât; Topkapı Saray
Küt.Hazîneno. 1793; Sül.Küt.Hafid Efendi no. 291; Atatürk Küt. Muallim Cevdet Yazm.
K:177.
KUTLUĞ, Yakup, Fikret, (2000), Türk Musikisinde Makamlar, İstanbul: Yapı Kredi
Yayınları.
USLU, Recep (2009), Saraydaki Kemancı, İstanbul: İTÜ Yayınları.
USLU, Recep, (2009), MehmedHafid Efendi Ve Musiki, İstanbul: Pan Yayıncılık.
YÜCEL, Haluk (2013), KEMÂNÎHIZIR AĞA VE Tefhîmü’l-Makâmât fî Tevlîdi’n-Nagamât
Çevirisindeki Perdeler,Celalabat – Kırgızistan, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk
Sosyal Bilimler Enstitüsü.