MEDİHA BURCU SILAYDIN AYDIN, HİLMİ EVREN ERDİN, EMİNE DUYGU KAHRAMAN

Mekansal Yapı Özellikleri Açısından İklim Değişikliğine Karşı Risk Taşıyan Bölgelerin Saptanması, İzmir

Kentler, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden en çok etkilenen insan yerleşmelerini oluşturmaktadır. Dolayısıyla iklim değişikliği ile mücadele kapsamında yürütülen adaptasyon politikalarının önemli bir bölümü kentlere yönelmiştir. Aynı doğrultuda adaptasyon odaklı kentsel planlama süreçlerinin geliştirilmesi de önemli stratejilerden biri haline gelmiştir. Kentlerde yaşayanlar, iklim değişikliğine bağlı gelişebilecek afetler nedeniyle ölüm, hastalık, mal kaybı gibi risklerle karşılaşabilmektedir. Kentli nüfusun bu risklere karşı kırılgan olmalarına neden olan ve kırılganlık düzeyini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerden birini mekansal yapı özellikleri oluşturmaktadır. Mekansal yapı özellikleri nedeniyle iklim değişikliğine karşı risk taşıyan bölgelerin saptanması, kırılganlığın azaltılması amacında geliştirilecek kentsel adaptasyon politikalarının oluşturulması açısından oldukça önemlidir. İklim değişikliğine bağlı gelişen etkilerden, aşırı yağış ve deniz seviyesinin yükselmesi tehditlerinin yol açtığı sel, taşkın ve su baskını sorunları bu makalede temel alınmakta ve bu sorunlara bağlı riskli bölgelerinin saptanmasında bir yaklaşım ve yöntem ortaya konmaktadır. Makalede aşırı yağış ve deniz seviyesinin yükselmesi tehditlerine karşı kırılganlığı artıran temel mekansal faktörler belirlenmiş ve mekansal açıdan risk taşıyan bölgeler, yerleşik dokunun bulunduğu konumların fiziksel özellikleri temelinde risk taşıyan bölgeler ile yapılaşma özellikleri temelinde risk taşıyan bölgelerin toplamından elde edilmiştir. İzmir Kentinde sel, taşkın ve su baskınına karşı risk taşıyan bölgeler beş düzey halinde saptanmıştır. Bulgular, kentlerin yapılaşmaya ilişkin özelliklerinin ve gelişim süreçlerinin mekânsal açıdan risk düzeylerinin belirlenmesinde önemli bir yere sahip olduğu göstermiştir. Elde edilen sonuçlar, adaptasyon odaklı kentsel politikaların üretilmesine, kentsel yerleşik alan içerisinde ilk müdahale alanlarının saptanması ve mevcut planlarda üretilen yer seçimi kararlarının sorgulanmasına katkı sağlamaktadır

Determination of Areas Vulnerable to Climate Change Due to Spatial Structure Characteristics, Izmir

Cities are the human settlements most affected by the adverse effects of climate change. Therefore, an important part of the adaptation policy implemented in the context of addressing climate change focuses on cities. In addition, creating an adaptation-oriented urban planning process has become one of the most important strategies. People living in urban areas may face many risks, such as illness and deaths caused by disasters that are the result of climate change. There are many factors that make the urban population vulnerable to these risks. Spatial structure characteristics are one of these factors. The identification of districts most susceptible to the effects of climate change as a result of spatial structure characteristics is very important for urban adaptation policies. Flooding and overflow problems caused by excessive precipitation and sea level rise due to climate change are the basis of this research to identify areas most at risk in the city of Izmir. The primary spatial factors that increase vulnerability to the threats of excessive precipitation and sea level rise were identified and the zones most at risk based on building characteristics and development were determined. Five levels of risk were assigned. The results and methodology can be used to contribute to adaptation-based urban policies, determine priority intervention zones in urbanized areas, and question the land use decisions in current plans

PDF

___

Aydın, M.B.S., Erdin, H.E., Hepgüzel, B. (2011). İklim değişikliği sorunu kapsamında Türkiye’de şehir planlaması: Mevcut durum, sorunlar ve öneriler. Dünya Şehircilik Günü 7. Türkiye Şehircilik Kongresi, 14-16 Kasım 2011, İstanbul, Bildireler kitabı, Cilt I, 585-599.
Aydın, M.B.S., Kahraman, E.D. (2014). İklim değişikliği sorununun kentsel planlama ile bütünleştirilmesindeki sorunlar ve potansiyeller: Yasal çerçevede bir değerlendirme. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 38. Kolokyumu, 6-8 Kasım 2014, İstanbul.
Bulkeley, H. (2006). A changing climate for spatial planning. Planning Theory & Practice, 7(2), 203-214.
Brown, D. (2011). Making the linkages between climate change adaptation and spatial planning in Malawi. Environmental Science and Policy, 14, 940-949.
ÇOB (Çevre ve Orman Bakanlığı). (2007). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Kapsamında İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi. Ankara.
ÇOB (Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü). (2009). Çevresel Göstergeler 2008. Ankara.
ÇŞB (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı). (2011). Türkiye Cumhuriyeti İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023. Ankara.
ÇŞB (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı). (2012). Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010-2020. Ankara.
ÇŞB (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı). (2013). Türkiye İklim Değişikliği 5. Bildirimi. Ankara.
Demir, İ., Kılıç, G., Coşkun, M., Sümer, U.M. (2008). Türkiye’de maksimum, minimum ve ortalama hava sıcaklıkları ile yağış dizinlerinde gözlenen değişiklikler ve eğilimleri. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu, 13- 14 Mart 2008. Ankara. Bildiri kitabı “Küresel İklim Değişimi ve Türkiye”, 65-81.
Feiden, P. (2011). Adapting to Climate Change: Cities and Urban Poor.Washington DC: International Housing Coalition.
Greiving, S., Fleischhauer, M. (2012). National climate change adaptation strategies of European States from a spatial planning and development perspective. European Planning Studies, 20(1), 27-48.
Hamin, E.M., Gurran, N. (2009). Urban form and climate change: Balancing adaptation and mitigation in the U.S. and Australia. Habitat International, 33, 238-245.
Hallegatte, S., F. Henriet and J. Corfee-Morlot (2008), “The Economics of Climate Change Impacts and Policy Benefits at City Scale: A Conceptual Framework”, OECD Environment Working Papers, No. 4, OECD Publishing.
IPCC, (2007). Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, M.L. Parry, O.F. Canziani, J.P. Palutikof, P.J. van der Linden and C.E. Hanson, Eds., Cambridge University Press, Cambridge, UK, pp. 976.
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU), Resmi Web Sitesi, http://www.izsu.gov.tr/ (Erişim tarihi: Ocak, 2016)
Laukkonen, J., Blanco, P.K., Lenhart, J., Keiner, M., Cavric, Kinuthia-Njenga, C. (2011). Combining climate change adaptation and mitigation measures at local level. Habitat International, 33 (3), 287-292. doi:10.1016/j. habitatint.2008.10.003
Macintosh, A., Foerster, A., McDonald, (2015). Policy design, spatial planning and climate change adaptation: a case study from Australia, Journal of Environmental Planning and Management, 58:8, 1432-1453, DOI:10.1 080/09640568.2014.930706
MGM. (2014). Meteorolojik karakterli doğal afetler. http://www.mgm.gov. tr/arastirma/dogal-afetler. aspx?s=taskinlar (Erişim tarihi: Ocak, 2016) OECD. (2012). OECD Environmental Outlook to 2050, The Consequences of Inaction. http://dx.doi.org/10.1787/9789264122246-en (Erişim tarihi: Ocak, 2016)
Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
Picketts, I.M., Déry, S.J., Curry, J.A. (2014) Incorporating climate change adaptation into local plans, Journal of Environmental Planning and Management, 57:7, 984-1002, DOI:10.1080/09640568.2013.776951
Revi, A., D.E. Satterthwaite, F. Aragón-Durand, J. Corfee-Morlot, R.B.R. Kiunsi, M. Pelling, D.C. Roberts, and W. Solecki, 2014: Urban areas. In: Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A:Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Field, C.B., V.R. Barros, D.J. Dokken, K.J. Mach, M.D. Mastrandrea, T.E. Bilir, M. Chatterjee, K.L. Ebi, Y.O. Estrada, R.C. Genova, B. Girma, E.S. Kissel, A.N. Levy, S. MacCracken, P.R. Mastrandrea, and L.L. White (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp. 535-612.
Sánchez-Rodríguez, R. (2009). Learning to adapt to climate change in urban areas. A review of recent contributions. Current Opinion in Environmental Sustainability, 1(2), 201-206.
TEMA Vakfı, WWF-Türkiye. (2015). İklim ve Sivil Toplum, İklim Değişikliğinin Yerel Etkileri Raporu. http://sertifika.tema.org.tr/_Ki/ CevreKutuphanesi/Documents/Iklim-Degisiklik-Yerel-Etkileri-RaporKitapcigi.pdf (Erişim tarihi: Ocak, 2016)
Wheeler, S.M. (2008) State and Municipal Climate Change Plans: The First Generation, Journal of the American Planning Association, 74:4, 481- 496, DOI:10.1080/01944360802377973
Wilson, E. (2006) Adapting to Climate Change at the Local Level: The Spatial Planning Response, Local Environment, 11:6, 609-625, DOI: 10.1080/13549830600853635
Zanon, B. (2013) Adapting Cities to Climate Change: Understanding and Addressing the Development Challenges, edited by Jane Bicknell, David Dodman and David Satterthwaite, London, Washington DC : Earthscan, 2009, ISBN 9781844077458 (hbk.), ISBN 9781844077465 (pbk.), xxvi, 397 p., ill., maps., Urban Research & Practice, 6:3, 383-386, DOI: 10.1080/17535069.2013.846001
Zengin, H., Erdin, H.E., Aydın, M.B.S. (2012). İzmir Büyük Kent Bütünü içerisindeki açık-yeşil alanların erişilebilirlik, kademelenme ve süreklilik kriterleri açısından değerlendirilmesi. 1. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, 12-15 Nisan 2012. Kemer, Antalya. Bildiri kitabı, 903-913