16. ve 17. yüzyıllarda Bursa ekonomisi: Sultan Çelebi Mehmed Yeşil İmaret'inin mali tarihi (1553-1650)

Çelebi Mehmed’in Yeşil İmaret olarak da bilinen vakfı, Bursa’nın en büyük vakıflarından birisidir. Vakıf geniş kentsel ve kırsal gelirleri ile bölge ve şehir ekonomisinde önemli bir iktisadi güce sahiptir. Bu bakımdan vakfın mali durumu yerel iktisadi koşullar için bir gösterge olarak alınabilir. Yeşil İmaret ve Bursa’nın diğer büyük vakıflarının mali tarihlerinin incelenmesi Bursa bölgesi tarımsal ve kentsel ekonomisinin 16. ve 17. yy’larda gelişimine ışık tutacaktır. Bu çalışma, böyle geniş kapsamlı bir projenin ilk adımında Yeşil İmaret vakfının mali analizinden elde edilen sonuçları sunmaktadır.

Economy of Bursa in the 16th and 17th centuries: Financial history of the waqf of Sultan Çelebi Mehmed's Yeşil İmaret

The waqf of Çelebi Mehmed known as the Yeşil İmaret was one of the biggest waqfs in Bursa. Holding large urban and rural revenue sources, the waqf enjoyed a significant economic power both in regional and town economy. Therefore, the financial situation of the waqf can be used as an indicator for the local economic conditions. Studying the financial history of the Yeşil İmaret and of the other large waqfs in Bursa reveals the rural and urban economic developments in the region of Bursa in the 16th and 17th centuries. This article is a part of such a wider project and presents the preliminary results obtained through the financial analysis of the Yeşil İmaret.

PDF

___

Akdağ, Mustafa, Türkiyenin İktisadi ve İçtimai Tarihi 2 (1453-1559), İstanbul, Cem Yayınevi, 1995.

Akdağ, Mustafa, Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası, Celali İsyanları, İstanbul, Cem Yayınevi, 1995.

Barkan, Ömer Lütfi, “The Price Revolution of the Sixteenth Century: A Turning Point in the Economic History of the Near East”, International Journal of Middle East Studies, 1975.

Barkan, Ömer Lütfi, Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri I, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1988.

Barkey, Karen, Bandits and Bureaucrats, New York, Cornell University Press, 1994.

Çizakça, Murat, “A Short History of the Bursa Silk Industry (1500-1900)”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, vol. 23, no. 1/2, 1980, 142-152.

Dalsar, Fahri, Bursa’da İpekçilik, İstanbul, Sermet Matbaası, 1960.

Faroqhi, Suraiya, “Agricultural Crisis and the Art of Flute-Playing: The Wordly Affairs of the Mevlevi Dervishes (1595-1652)”, Turcica Revue D’Etudes Turques, XX, 1988, 43-69.

Gerber, Haim, Economy and Society in an Ottoman City: Bursa, 1600-1700, Jerusalem, The Hebrew University, 1988.

Griswold, William J., The Great Anatolian Rebellion 100-1020 / 1591-1611, Berlin, Klaus Schwarz, 1983.

Güran, Tevfik, Ekonomik ve Mali Yönleriyle Vakıflar, Istanbul, Kitabevi, 2006.

İnalcık, Halil, “XV. Asır Sanayi ve Ticaret Tarihine Dair Vesikalar”, Belleten, cilt. 24, no. 93, 1960, 45-102.

İnalcık, Halil, “The Ottoman State: Economy and Society”, An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300-1914, eds. Halil İnalcık with Donald Quataert, New York, Cambridge University Press, 1994.

Lopez, Robert Sabatino, “Silk Industry in the Byzantine Empire”, Speculum, vol. 20, no. 1, 1945, 1-42.

Orbay, Kayhan, Economic Development of the Imperial Waqfs; A Study in the Institutional and Local Economic History in the Transformation Period, yayınlanmamış Doktora Tezi, Viyana Üniversitesi, 2007.

Orbay, Kayhan, “Distributing Food, Bread and Cash: Vakıf Taamhoran and Fodulahoran Registers as Archival Sources for Imarets”, in Feeding People, Feeding Power; Imarets in the Ottoman Empire, ed. Nina Ergin et al., İstanbul, Eren Yayıncılık, 2007, 171-196.

Orbay, Kayhan, “Fiyat Devrimi ve Geç 16. yy. ve 17. yy. İçinde Anadolu’da Fiyat Değişimleri”, bildiri metni Birinci İktisat Tarihi Kongresi, İstanbul, 7-8 Eylül 2007.

Orbay, Kayhan, “Financial Development of the Waqfs in Konya and Agricultural Economy in the Central Anatolia”, basılacak.

Özer, Ergenç, XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 2006.

Pamuk, Şevket, “The Price Revolution in the Ottoman Empire Reconsidered”, International Journal of Middle East Studies, 33, 2001, 69-89.

Pamuk, Şevket, “Prices in the Ottoman Empire, 1469-1914”, International Journal of Middle East Studies, 36, 2004, 451-68.

Uluçay, Çağatay M., XVII. Asırda Saruhan’da Eşkiyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul, Manisa Halkevi Yayınlarından Sayı: XI, 1944.

Yalman, Bedri, Bursa, İstanbul, Yenilik Basımevi, 1984.