Reflections of iatrochemistry in the eighteenth century Ottoman medicine

Osmanlı’da tıp çalışmaları 18. yüzyıldan önceki dönemlerde ibn Sîna, Râzi gibi İslam tıbbı hekimlerinin çalışmaları etkisinde yürütülürken 18. yüzyıldan sonra Batı’dan gelen tıp akımlarının etkisinde yürütülür. Batı’lı hekimlerin ortaya koydukları iatrokimya Osmanlı hekimlerini 18. yüzyıl sonrasında en çok etkileyen akımlardan biridir. Akım Ömer Şifaî gibi bazı hekimler tarafından İslam simya geleneği ile uyuşturulmaya çalışılırken, Ali Münşî gibi bazı hekimler de akımın uygulamalı kısmını almayı tercih etmişlerdir.

Onsekizinci yüzyıl Osmanlı tıbbında iatrokimya akımı yansımaları

Ottoman medical studies were grounded in the works and interpretations of important Islamic physicians such as Avicenna, Rhazes. From the second half of the 17th century onwards, as the Ottomans began to look towards the West in cultural terms, some Ottoman physicians began to take an interest in the changes taking place in Western medicine. 18th Century Ottoman physicians were influenced by the iatrochemistry movement and by its Western representatives. However, while Omer Shfaî tried to synthesize Eastern alchemical medicine and Western iatrochemical medicine from a perspective that leaned more towards alchemy, the approach taken by his student, Ali Munşî, was totally removed from alchemy and the alchemical tendencies within iatrochemistry, and instead placed special emphasis on the pharmacology-related trends within the iatrochemical movement.

___

Adıvar, A. Adnan, Osmanlı Türklerinde İlim, Istanbul 1996.

Ali Münşî, Tercüme-i Etmulleryus (Translation of Etmller), Library of Istanbul University, T. 321.

Brown, Keven, “Hermes Trismegistus and Apollonius of Tyana in the Writings of Bahá'u'lláh”, Revisioning the Sacred New Perspectives on a Baha'i Theology, Ed. Jack McLean, Los Angeles 1997, p.153-189.

Holmyard, E. J., Alchemy, Penguin Middlesex 1957.

Kazancıgil, Aykut, Osmanlı Türklerinde Bilim ve Teknoloji, Istanbul 1998.

Koç Aydın, Ayten, 18. Yüzyılda Kimya Çalışmaları – Ali Münşî’nin ÇalışmalarıTemel Alınarak, Ankara 2002, Unpublished Doctorate Thesis.

Koç, Ayten, Osmanlı’da 18. yüzyılda İatrokimya Çalışmaları – Ömer Şifaî’nin Çalışmaları Esas Alınarak, Ankara 1997, (Unpublished Master Thesis).

Nasr, Seyyid Hüseyin, İslâmda Bilim ve Medeniyet (Trans. Nabi Avcı, Ahmet Ünal), 2000.

Partington, J. R., History of Chemistry, London- Macmillan1961, Vol. II.