Ayşegül KARALEZLİ, Özgür TOSUN, Mehmet DEVEER, Ebru Şengül PARLAK, İzzet Selçuk PARLAK, Hatice Canan HASANOĞLU

Sarkoidozda el ve el bileği kemik tutulumu değerlendirilmesinde konvansiyonel radyografi ile manyetik rezonans görüntülemenin karşılaştırılması

Amaç: Bu çalışmanın amacı sarkoidozlu hastalarda kemik tutulumunda konvansiyonel radyografi ile manyetik rezonans görüntüleme (MRG) tetkikinin karşılaştırılmasıdır. Yöntem ve Gereçler: Klinik ve patolojik olarak sarkoidoz tanısı konulan 25 olgu incelendi. Tüm olgular bilateral el, el bilek grafisi ve MRG ile tetkik edilerek, tutulum açısından konvansyonel radyografi ile MRG karşılaştırıldı. Bulgular: Yirmibeş hastanın sadece 1’inde (%4) direkt grafide sarkoidoz kemik tutulumu açısından bulgu saptandı. MRG’ye göre ise 3 hastada (%12) el, el bilek kemiklerinde tutulum saptandı. El, el bilek MRG tetkikine ek olarak ayağında ağrı şikayeti olan bir hastaya ayak MRG tetkiki yapıldı. Bu hastada tarsal kemikte lezyon saptandı. MRG lezyonları göstermede daha üstün olmasına rağmen direkt grafi ile MRG'nin kemik tutulumunu saptama başarısı karşılaştırıldığında; MRG'nin sarkoidoz kemik lezyonlarını saptamada direkt grafiye göre istatistiksel olarak anlamlı üstünlüğü bulunmadı (P = 0.62). Sonuç: Bu çalışma, sarkoidozda el, el bilek grafisi ile el, el bilek MRG’nin karşılaştırıldığı ilk çalışmadır. Literatürde MRG’nin kemik tutulumunu saptamada direkt radyografiden üstün olduğunu gösteren vaka bildirileri vardır. Çalışmamızda MRG standart grafiye göre üstün bulunmamakla beraber vaka bazında değerlendirildiğinde standart grafilerden daha iyi sonuçlar verdiği görülmüştür. Bu çalışmada vaka sayısı azdır ve MRG'nin üstün bulunmaması vaka sayısı ile ilişkili olabilir.

Involvement of sarcoidosis in hand and wrist bones: Comparison of conventional radiography and magnetic resonance imaging in evaluating the involvement

Aim:The aim of this study is to compare conventional radiography (CR) and magnetic resonance imaging (MRI) in terms of involvement of hand and wrist bones in patients with sarcoidosis. Material and Methods: Clinically and pathologically diagnosed 25 sarcoidosis patients were investigated. All patients were evaluated with bilateral hand and wrist radiography, and MRI. Results: The bone involvement of sarcoidosis was seen only 1 of 25 patients (4%) on radiography. Bone involvement of hand and wrist was determined in 3 patients (12%) on MRI. Foot MR exam was added to one patient who had foot pain. Tarsal bone lesion was determined in this patient. Although MRI is more effective in showing the lesions, there was no statistically significant difference on determining the bone lesions of sarcoidosis when the success of MRI is compared with CR in terms of detection of bone involvement (P = 0.62). Conclusion: This study is the first study in which hand, wrist CR and MRI were compared in sarcoidosis. There are case reports about superiority of MRI in bone involvement. MRI was not found superior in this study but when it is evaluated on the basis of cases it was seen that MRI gave better results than CR.

PDF

___

1.Costabel U. Sarcoidosis: clinical update. Eur Respir J Suppl 2001; 32: 56-68.
2.Nunes H, Bouvry D, Soler P, Valeyre D. Sarcoidosis. Orphanet J Rare Dis 2007; 2: 46.
3.Moore SL, Teirstein AE. Musculoskeletal sarcoidosis: spectrum of appearances at MR imaging. Radiographics 2003; 23: 1389-99.
4.Beasley EW, Peterman SB, Hertzler GL. An unusual form of tibial sarcoidosis. AJR Am Roentgenol 1987; 149: 754-56.
5.Sartoris DJ, Resnick D, Resnik C, Yaghmai I. Musculoskeletal manifestations of sarcoidosis. Semin Roentgenol 1985; 20: 376-86.
6.Koyama T, Ueda H, Togashi K, Umeoka S, Kataoka M, Nagai S. Radiologic manifestations of sarcoidosis in various organs. Radiographics 2004; 24: 87-104.
7.Morgan SS, Aslam MB, Mukkanna KS, Ampat G. A rare presentation of sarcoidosis, back pain and spondylolisthesis. J Bone Joint Surg Br 2008; 90: 240-2.
8.Binicier O, Sari I, Sen G, Onen F, Akkoc N, Manisali M, Akar S. Axial sarcoidosis mimicking radiographic sacroiliitis. Rheumatol Int 2009; 29: 343-5.
9.Garwood AS, Mikuls TR. A case of isolated sacral and pelcic sarcoidosis diagnosed by bone marrow biopsy. J Clin Rheumatol 2003; 9: 321-24
10.Rayner CK, Burnet SP, McNeil JD. Osseous sarcoidosis--a magnetic resonance imaging diagnosis. Clin Exp Rheumatol 2002; 20: 546-8.
11.Fisher AJ, Gilula LA, Kyriakos M, Holzaepfel CD. MR imaging changes of lumbar vertebral sarcoidosis. AJR Am J Roentgenol 1999; 173: 354-6.
12.Blacksin MF, Acello AN, Kowalec J, Lyons MM. Osseous sarcoidosis of the foot: detection by MR imaging. AJR Am J Roentgenol 1994; 163: 1444-5.
13.Moore SL, Teirstein A, Golimbu C. MRI of sarcoidosis patients with musculoskeletal symptoms. AJR Am J Roentgenol 2005; 185: 154-59.
14.Silver HM, Shirkhoda A, Simon DB. Symptomatic osseous sarcoidosis with findings on bone scan. Chest 1978; 73: 238-41.
15.Kelly JL, O'Shaughnessy M, O'Connor TP. The radiological appearance of recurrent phalangeal sarcoidosis: Hand Surg 2002; 7: 187-9.
16.Mana J. Magnetic resonance imaging and nuclear imaging in sarcoidosis. Curr Opin Pulm Med 2002; 8: 457-63.
17.Gedalia A, Shetty AK, Ward KJ, Correa H, Heinrich S. Role of MRI in diagnosis of childhood sarcoidosis with fever of unknown origin. J Pediatr Orthop 1997; 17: 460-2.