Şiddet İkliminde Kılıç ile Kalemin Keskinliği: Cluny Manastır Başrahibi Muhterem Peter Örneği

Cluny Manastırı’nın temelleri, 910 yılında Akitanya Dükü ve Macôn Kontu I. William’ın mülk bağışıyla Aziz Berno idaresinde Aziz Benedikt Kuralı prensibiyle atılmıştı. Manastır, papalık güvencesi ve aristokrat ailelerin desteğiyle sayıları artarak geniş coğrafyaya yayılma fırsatı bulmuştu. Manastır, başarılı başrahipleri sayesinde Orta Çağ Avrupa dünyasında büyük bir yankı uyandırdı. Cluny Manastırı’nın yetiştirdiği din adamları dönemin siyasi ve kültürel yapısı içerisinde aktif karakterlerdi. Bu din adamları arasında olan Muhterem Peter, 1090/92 yılında Montboissierli bir ailenin yedinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Cluny eğitiminden geçen Muhterem Peter 1122 yılında Cluny Manastırı’na başrahip seçilerek manastır yönetimini üstlendi. Muhterem Peter keskin zekâsı ve entelektüel kişiliğiyle manastırı yönetmekle kalmadı, aynı zamanda yaptığı kültürel çalışmalarla da kendinden söz ettirmeyi başardı. Bu çalışmada Muhterem Peter’ın karşılaştığı olaylara karşı tutumu ile Müslüman, Yahudi ve sapkınlara karşı çalışmalarına değinilmiştir. İslam ilerleyişine müdahaleyi gerekli gören Başrahip, Katolik dünyanın çeperinde kalan Yahudi ve sapkınlara karşı da acil tedbirlerin alınması taraftarıydı. Çağdaşı Clairvauxlu Bernard’ın gölgesinden çıkarılan Clunyli Peter’ın kendine özgü profilinin çizilmesi hedeflenmiştir. Genelde Cluny Manastırı özelde ise Başrahip Peter’ın idareciliği ve entelektüel karakteri değerlendirilmiştir. Çalışmada Başrahip Peter için kullanılan Latince Venerabilis unvanının karşılığı olarak Muhterem anlamının kullanımı tercih edilmiştir. Latince kaynakların yanı sıra çalışmada çeşitli modern dildeki araştırma eserlerden istifade edilerek Muhterem Peter’ın manastır literatürüne katkı sağlayan teolojik tartışmalarının yanı sıra tarih bağlamında da iz bırakan yönüne odaklanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hristiyanlık, Cluny Manastırı, Muhterem Peter, Sapkınlık.

The Sharpness of the Sword and the Pen in the Climate of Violence: The Case of Peter the Venerable, the Abbot of Cluny Monastery

In 910, the foundations of Cluny Monastery were laid under the administration of St. Berno with the rule of St. Benedict with the donation of property by William I, Duke of Aquitaine, and Count of Macôn. The monastery had ,increasingly, the opportunity to spread over a wide geography with the support of the papacy assurance and aristocratic families. Thanks to its successful abbots, the monastery had a great resonance in the world of Medieval Europe. The clergy trained by Cluny Monastery were active characters in the political and cultural structure of the period. Among these clergymen, Peter the Venerable was born in 1090/92 as the seventh child of Montboissier family. Peter the Venerable, who was educated in Cluny, was elected abbot of Cluny Monastery in 1122 and assumed the management of the monastery. Peter the Venerable not only managed the monastery with his sharp mind and intellectual personality, but also managed to make himself known with his cultural activities. This study mentioned Peter’s attitude towards the events he encountered and his work against Muslims, Jews and heretics. The Abbot, who saw it necessary to intervene in the progress of Islam, was in favor of taking urgent measures against Jews and heretics in the Catholic World. It was targeted to draw the unique profile of Peter of Cluny, who was removed from the shadow of his fellow Bernard of Clairvaux. Cluny Monastery in general and Abbot Peter’s administration and intellectual character were evaluated in particular. In the article, the use of meaning Muhterem was preferred as the equivalent of the Latin Venerabilis title used for the Abbot Peter. In addition to Latin sources, making use of research works in various modern languages, it has been focused on the aspect that left his mark in the context of history, as well as on the theological discussions of Peter the Venerable which contributed to the monastic literature.

Keywords:

Christianity, Cluny Monastery, Peter the Venerable, Heresy.,

PDF

___

Bernard of Clairvaux, The Letters of St Bernard of Clairvaux, (trans. Bruno Scott James), Cistercian Publications, Kalamazoo, 1998.
Bouchard, Constance Brittain, Sword, Miter and Cloister: Nobility and the Church in Burgundy,980-1198, Cornell University Press, London, 2009.
Bölükbaşı, Mehmet, “Batı Dünyasında Yapılan İlk Kur’ân-ı Kerîm Çevirileri”, Social Sciences Research Journal 10, sy 3 (2021), ss. 558-63.
Bredero, Andriaan H, “Saint Bernard in his Relations with Peter the Venerable”, Bernardus Magister: Papers Presented at the Nonacentenary Celebration of the Birth of Saint Bernard of Clairvaux, (ed. John R. Sommerfeldt), Cistercian Publications, Kalamazoo, 1992.
Brolis, Maria Teresa, “La Crociata per Pietro il Venerabile: Guerra di Armi o Guerra di Idee?”, Aevum, sy 2 (1987), ss. 327-54.
Bruce, Scott G, Silence and Sign Language in Medieval Monasticism: The Cluniac Tradition 900-1200, Cambridge University Press, New York, 2007.
Cantarella, Glauco Maria, “Felsefe ve Monastisizm”, Ortaçağ: Barbarlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar, (ed. Umberto Eco), (çev. Leyla Tonguç Basmacı), 6. bs., Alfa Yayınları, İstanbul, 2019.
Cohn-Sherbok, Lavinia, Who’s Who in Christianity, Taylor & Francis Routledge, London and New York, 1998. Davis, R. H. C, Orta Çağ Avrupa Tarihi, (çev. Rümeysa Şişman), Dergah Yayınları, İstanbul, 2020.
Genç, Özlem, “Clairvaux Başrahibi Bernard’ın İkinci Haçlı Seferi Faaliyetleri ve Dönem Hırıstiyanlarının Müslüman Algısı”, Tarih Dergisi 0, sy 74 (07 Haziran 2021), ss. 67-81.
Goddard, Hugh, Ortaçağdan Günümüze Hıristiyan Müslüman İlişkileri Tarihi, (çev. Şükrü Alpagut), Say Yayınları, İstanbul, 2018. Hunt, Noreen, “Cluniac Monasticism”, Cluniac Monasticism in the Central Middle Ages, (ed. Noreen Hunt), Palgrave Macmillan, London and Basingstoke, 1971.
Kalın, İbrahim, İslâm ve Batı, 16. bs., İSAM Yayınları, İstanbul, 2020.
Knowles, David, “Peter the Venerable”, Bulletin of the John Rylands Library, 1956, ss.132-45.
Kritzeck, James, Peter the Venerable and Islam, Princento University Press, New Jersey, 1964.
Lawrence, C.H, Medieval Monasticism, Routledge, New York, 2015.
Le Goff, Jacques, Avrupa’nın Doğuşu, (çev. Timuçin Binder), 2.bs., Literatür Yayınları, İstanbul, 2017.
(Mary Martin McLaughlin, Bonnie Wheeler, eds.), The Letters of Heloise and Abelard, Palgrave Macmillan, New York, 2009.
Monachus Radulphus. Vita Petri Venerabilis, (ed. Jacques-Paul Migne), Patrologia Latina, Tom. 189, Paris, 1890.
Moore, R. I., ve Jinty Nelson, “The war against heresy in medieval Europe”, The Creighton Century, 1907–2007, (eds. David Bates, Jennifer Wallis, and Jane Winters), University of London Press, 2009.
Morgen, Raffaello, “Monastic Reform and Cluniac Spirituality”, Cluniac Monasticism in the Central Middle Ages, (ed. Noreen Hunt), Palgrave Macmillan, London and Basingstoke, 1971.
Papa Innocentius, Habitantes in domo, (ed. J.P. Migne), Patrologia Latina, Tom. 179, Paris, 1899.
Peter Abelard, Historia Calamitatum (The Story of My Misfortunes), (çev. Henry Adams Bellows), Dodo Press, 2006.
Peter the Venerable, Against the Inveterate Obduracy of the Jews (Adversus Iudeorum inveteratam duritiem), (çev. Irven M. Resnick), The Catholic University of America Press, Washington, 2013.
———, The Letters of Peter the Venerable, (ed. Giles Constable), Vol. II, Harvard University Press, Cambridge, 1967.
———, The Letters of Peter the Venerable, (ed. Giles Constable) Vol. I, Harvard University Press, Cambridge, 1967.
———, Writings against the Saracens, (çev. Irven M. Resnick), Catholic University of America Press, Washington, 2016.
Pignot, J. Henri, Histoire de l’ordre de Cluny: depuis la fondation de l’abbaye jusqu’à la mort de Pierre le Vénérable (909-1157), Tom. III, Paris, 1868.
———,Histoire de l’ordre de Cluny: depuis la fondation de l’abbaye jusqu’à la mort de Pierre le Vénérable (909-1157), Tom. II, Paris, 1868.
Russ, Jacqueline, Avrupa Düşüncesinin Serüveni, (çev. Özcan Doğan), 3. bs., Doğu-Batı Yayınları, Ankara, 2014.
Smith, Gregory A, “Sine Rege, Sine Principe: Peter the Venerable on Violence in Twelfth-Century Burgundy”, Speculum 77, sy 1 (Ocak 2002), ss. 1-33.
Sommerfeldt, John R, “The Bernardine Reform and The Crusading Spirit”, The Catholic Historical Review 86, sy 4 (2000), ss. 567-578.
Southern, Richard W, Orta Çağ Avrupasında İslam Algısı, (çev. Ahmet Aydoğan), Yöneliş Yayınları, İstnabul, 2001.
Şengül, Mahmud Sami, “Yahudilik Karşıtı Hıristiyan Polemikleri Bağlamında Klunili Peter (Peter the Venerable) ve Mesih Eleştirisi”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
Tolan, John V, Saracens Islam in the Medieval European Imagination, Columbia University Press, Ankara, 2002.
Torrell, Jean-Pierre, “Les Juifs dans l’œuvre de Pierre le Vénérable”, Cahiers de civilisation médiévale 30, sy 120 (1987), ss. 331-46.
Yılmaz, Nuh, “Klunili Peter (Peter the Venerable) ve İslam Algısı”, Journal of Islamic Research, sy 32/1 (2021), ss. 99-117.