2016

Orta sınıfların mekansal seçimleri

Spatial choices of middle classes

Bu yazıda Ankara Çayyolu ve Keçiören’de yerleşik olan iki orta sınıfgrubunun mekansal seçimlerinin kıyaslanmasını konu alan bir çalışmatemel alınmıştır (Korkmaz Tirkeş, 2007). Söz konusu mekansal seçimler,yerleşilen konut ve mahalle başta olmak üzere, kent mekanındaçeşitli yerlerin ve etkinliklerin tüketimini ve kent mekanına yönelikdeğerlendirmelerini kapsamaktadır. Mekansal seçimlerde ekonomiksermaye farklılığının bilinen etkisi dışında diğer faktörlerin etkisininaraştırılması amacıyla benzer ekonomik refah seviyesinde iki üst ortasınıf grubu kıyaslamaya temel olarak seçilmiştir. Bourdieu’cu kültürelsermaye, sosyal ve sembolik sermayenin orta sınıf farklılaşmasındaki etkisive bunlara bağlı olarak seçilen iki grubun Ankara kent mekanında yerseçim, mekansal kullanım ve değerlendirme farklılıkları ele alınmıştır. Sınıfoluşumunda üretim süreçlerinin yanısıra tüketim süreçlerinin etkileri temelalınarak orta sınıf farklılaşmasında ‘beğeni’ kavramının etkisi ve yaşamtarzının ayırt edici özelliği tartışılmış ve mekansal beğeni ve seçimlerin deyaşam tarzının bir sonucu olarak kent mekanının gelişimine ne şekilde etkiedebileceği Ankara özelinde ortaya konmuştur. Kent mekanında yapılanve kentte yaşayanların gündelik yaşam pratiklerine ve seçimlerine dayanançalışmaların kuram düzeyinde yerel çeşitlilikleri ele almasının öneminede, Ankara ve Türkiye şartlarına özgü kültürel faktörlerin tartışılmasıyladeğinilmiştir. Yazının kapsamında çalışmanın bulgularının kısıtlı birbölümü, çalışmanın yöntemini gereğince açıklamak ve genel sonuçlarıtartışmak amacıyla verilmiştir. Burada amaç çalışma hakkında verilengenel bilgilerle böyle bir yöntem kullanılarak kent çalışmalarında ne tür birbakış açısının yakalanabileceğini tartışmaktır.

PDF

___

AKPINAR, F. (2005) Social Stratification and Consumption Profiles of Ankara: A Case Study in Ankara Residential Areas, unpublished Ph.D Thesis,
METU Faculty of Architecture, Ankara.
AKSEL GÜRÜN, B. (2009) Impact of Shopping Centers in the Fragmentation of the City Center, unpublished Ph.D Thesis, METU Faculty of Architecture, Ankara.
AYAROĞLU, M. (2004) A Beautification Project in Keçiören, unpublished paper prepared for Arch 709, Housing and Discourse II, (Inst.) A.Cengizkan.
AYATA, S. (2003) The New Middle Class and the Joys of Suburbia, in D. Kandiyoti, A. Saktanber, eds., Fragments of Culture: The Everyday Life of Modern Turkey, I.B. Tauris, London.
AYDIN, Ö., BAYRAKTAR, N., TEKKAYA, E. (2003) ‘Cumhuriyet Başkentinde Aykırı Bir İlçe’, Mimarlık, n: 313, Ankara.
BALİ, R. (2002) Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a: Yeni Seçkinler, Yeni Mekanlar, Yeni Yaşamlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
BOURDIEU, P. (1998) Practical Reason: on the Theory of Action, Stanford University Press, California.
BOURDIEU, P. (1989) Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Routledge, London.
BOURDIEU, P. (1980) The Logic of Practice, Stanford University Press, California.
BRIDGE, G., DOWLING, R. (2001) Microgeographies of Retailing and Gentirification, Australian Geographer, v: 32, n: 1; pp: 93-107
BUTLER, T. (1997) Gentrification and the Middle Classes, Ashgate, Brookfield.
CENGİZKAN, A, (2001) 1950’lerden Bir Konut Kooperatifi- Ankara Ucuz Subay Evleri, Tarih İçinde Ankara II, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, Ankara
CROMPTON, R. (1993) Class and Stratification: An Introduction to Current Debates, Polity Press, Cambridge, Oxford.
EKİCİ, B. (2004) Perceptions of Different Socio-Economic Status Groups Living in Ankara, unpublished master’s thesis, METU Faculty of Architecture, Ankara.
FEATHERSTONE, M. (1991) Consumer Culture and Postmodernism, Sage Publications, London.
GIDDENS, A. (1981) The Class Structure of the Advanced Societies, Hutchinson and Co. Publishers Ltd., London.
GÖLE, N. (2002) Melez Desenler: İslam ve Modernlik Üzerine, Metis Yayınları, İstanbul.
GÖLE, N. (2000) Modernist Kamusal Alan ve İslami Ahlak, in N. Göle, ed., İslamın Kamusal Yüzleri, Metis Yayınları, İstanbul.
GÜLALP, H. (2003) Kimlikler Siyaseti: Türkiye’de Siyasal İslamın Temelleri, Metis Yayınları, İstanbul.
GÜNAY, B. (2005) Ankara Çekirdek Alanının Oluşumu ve 1990 Nazım Planı Hakkında Bir Değerlendirme, in T. Şenyapılı, ed., Cumhuriyet’in Ankarası, METU Press, Ankara.
GÜVENÇ, M. (2001) Ankara’da Statü/Köken Farklılaşması; 1990 Sayım Örneklemleri Üzerinde “Blokmodel” Çözümlemeleri, in Y. Yavuz, ed., Tarih İçinde Ankara II, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, Ankara.
IŞIK, O., PINARCIOĞLU, M. (2005) Ankara 2002 Genel Seçimleri Coğrafyası, in T. Şenyapılı, ed., Cumhuriyet’in Ankarası, METU Press, Ankara.
KORKMAZ TİRKEŞ, G. (2007) Spatial Choices of Middle Classes in Çayyolu and Keçiören; Ankara, unpublished Ph.D Thesis, METU Faculty of Architecture, Ankara.
KOZANOĞLU, H. (1993) Yuppieler, Prensler ve Bizim Kuşak, İletişim, İstanbul.
LEFEBVRE, H. (1998) Modern Dünyada Gündelik Hayat, tr. by I. Gürbüz, Metis Yayınları, İstanbul.
OFFE, C. (1985) Work: The Key Sociological Category, in Disorganized Capitalism, The MIT Press, Massachusetts.
ÖNCÜ, A. (2005) “İdealinizdeki Ev” Mitolojisi Kültürel Sınırları Aşarak İstanbula Ulaştı, in A. Öncü, P. Weyland, eds., Mekan, Kültür, İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler, tr. by L. Şimşek, N. Uygun, İletişim Yayınları, İstanbul.
ÖNCÜ, A, WEYLAND, P. (1997) Introduction: struggles over lebenstraum and social identity in globalizing cities, in A. Öncü, P. Weyland, eds., Space, Place, Culture and Power: New İdentities in Globalizing Cities, Zed Books, London.
ÖNCÜ, A. (2000) İstanbullular ve Ötekiler: Küreselcilik Çağında Orta Sınıf Olmanın Kültürel Kozmolojisi, in Ç. Keyder, ed., İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında, tr. by S. Savran, Metis Yayınları, İstanbul.
ÖZALP (2004), “Tempo Dergisi”, http://www.tempodergisi.com.tr/ toplum_politika, May 2007.
PILE, S, THRIFT, N. (1995) Mapping the Subject, Routledge, London.
PINAREVLİ, M. (2005) A Study on the Urban/Architectural Transformations in Keçiören After 1990, unpublished master’s thesis, METU Faculty of Architecture, Ankara.
PRED, A. (1981) Power, Everyday Practice and the Discipline of Human Geography, in A. Pred ed., Space and Time in Geography, University of Lund, Lund.
ROBSON, G., BUTLER, T. (2001) Coming to Terms with London: Middle Class Communities in a Global City?, International Journal of Urban and Regional Research, v: 25.1; pp: 70-86.
SAKTANBER, A. (2005) Bir Orta Sınıf Ethos’unun ve Onun Günlük Pratiğinin Oluşumu: Kentsel Türkiye’de İslam’ın Yeniden Canlandırılması, in A. Öncü, P. Weyland, eds., Mekan, Kültür, İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler, tr. by L. Şimşek, N. Uygun, İletişim Yayınları, İstanbul.
SAKTANBER, A. (2003) Siz Nasıl Eğleniyorsanız Biz de Öyle İbadet Ediyoruz: Entellektüellik ve Popüler Kültür Arasında Türkiye’nin Yeni İslamcı Gençliği, in D. Kandiyoti, A. Saktanber eds., Kültür Fragmanları: Türkiye’de Gündelik Hayat, Metis Yayınları, İstanbul.
SAVAGE, M., BARLOW, J., DICKENS, P., FIELDING, T. (1992) Property, Bureaucracy and Culture: Middle-class Formation in Contemporary Britain, Routledge, London, New York.
ŞENGÜL, T. (2001) Kentsel Çelişki ve Siyaset: Kapitalist Kentleşme Süreçleri Üzerine Yazılar, Demokrasi Kitaplığı, İstanbul.
ŞENTÜRK, L. (2004) Kara Mizahın Başkenti: Keçiören, Mimarlar Odası Bülteni, Şubat, v: 18.
ŞENYAPILI, T. (2005) Ankara Kenti İkili Yapısında Dönüşümler, in T. Şenyapılı, ed., Cumhuriyet’in Ankarası, METU Press, Ankara.
ŞENYAPILI, T. (2003) Kaçış Adaları, Arredamento Mimarlık, July/August 2003; pp: 57-61.
TEKELİ, İ. (2000) Gündelik Yaşam Üzerine Düşünceler, in F. Atacan, F. Ercan, H. Kurtuluş, M. Türkay, eds., Mübeccel Kıray İçin Yazılar, Bağlam, İstanbul.
THRIFT, N. (1983) On the Determination of Social Action in Space and Time, in T. Barnes, D. Gregory, eds., Reading Human Geography: The Poetics and Politics of Inquiry, Arnold, London.
WACQUANT, L. J. D. (1991) Making Class: The Middle Class(es) in Social Theory and Social Structure, in R. Fantasia, R.F. Levine, S.G. McNall, eds., Bringing Class Back In, Westview Press, Oxford.
WYNNE, D. (2000) Leisure, Lifestyle and the New Middle Class: A Case Study, Routledge, New York.