Yatay gölge elemanı tasarımına bir yaklaşım ve Adana örneği

Enerji etkin bina tasarımının bir parçası olan dış gölge elemanları, pencerenin konumuna göre, iç mekanlardaki güneş ışınımını istenen zamana bağlı olarak denetleyen bir yapma çevre değişkenidir. Gölge elemanı tasarımda, pencere ölçüleri, güneş geometrisi ve iklim verileri gibi bir çok değişken bir arada değerlendirilir. Bu araştırmada Adana’da ve 37º enlemde yer alan binalara uygulanabilecek gölge elemanları incelenmiştir. Çalışmada dış gölge elemanı tasarımını kolaylaştıran bir yaklaşım önerilmiştir. Bu amaçla, gölge elemanı tasarım ilkeleri Adana’nın konumu ve iklim verileri doğrultusunda önceliklerine göre sınıflandırılmıştır. The solar tool programı ile yapılan analizlerde Adana’nın bulunduğu 37º enlemde, yatay gölge elemanının güneşin taradığı bütün yönlerde istenmeyen ısı artışına karşı etkili olduğu tespit edilmiştir. Yatay tipteki gölge elemanı, Adana’da bir “P” penceresine uygulanarak, çalışma alanının bulunduğu 37º enlemde uygulanabilecek yatay gölge elemanı boyut seçenekleri ve davranışları belirlenmiştir. Böylece analizlerde izlenen “gölge elemanı tasarım ilkeleri” herhangi bir yerleşime de uygulanabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Adana

External shading device, which is the part of passive solar systems, is

External shading device, which is the part of passive solar systems, is an artificial environmental variable component to control interior solar radiation on the base of desirable orientation of a window space. In the design of shading devices, evaluation of many parameters such as window dimension, solar geometry, and climate data are present. In the present work, shading device of buildings in Adana at the latitude 37º is studied. The paper describes an approach to simplify and clarify external shading device design. So phases and priorities of shading device criteria are classified for the Adana climate data, after which the Solar Tool computerized program analyzed the obtained data design criteria. It was found that, the application of horizontal shading device to prevent undesirable solar heat gain in Adana of latitude 37 works successfully. North is effective in all directions which the sun scans. With application of horizontal shading to a “P” type window in Adana of Latitude 37°, horizontal dimension alternatives of shading devices and shading efficiencies were determined. The design strategies of shading devices that were developed in this study were found to be applicable any any built area for the region.

Keywords:

Adana,

PDF

___

AL-SAREEF, F.M., OLDHAM, D.J., CARTER, D.J. (2001) A computer model for predicting the daylight performance of complex paralel shading systems, Building and Environment, n: 36; 605-18.
ARUMI-NOE, F. (1996) Algorithm for geometric contruction of an optimum shading, Automation in Construction, n: 5; 211-7.
ATABEK, E., (1996) Computer aided shadowing effect analysis of buildings, Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Bölümü, ODTü, Ankara.
BERKÖZ, E. (1983) Güneş Işınımı ve Yapı Dizaynı, İTü Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
CAPELUTO, G.I., YEZIORO, A. and SHAVIV, E., (2003) Climatic aspects in urban design: a case study, Building and Environment (38: 6) 827-83.
DATA G. (2001) Effect of fixed horizontal louver shading devices on thermal performance of building by TRNSYS simulation, Renewable Energy, n: 23; 497-507.
DEMİR, A. (1983) Mimaride Güneş Kontrolü, Mimar Sinan üniversitesi Basımevi, İstanbul.
İNANICI, M. N., DEMİRBİLEK, F. N. (2000) Thermal performance optimization of building aspect ratio and South window size in five cities having different climatic characteristics of Turkey, Building and Environment, n: 35; 41-52.
KABRE, C., (1999) WINSHADE, A computer design tool for solar control, Building and Environment, n: 34; 263-74.
KRISTL, Ž., KOŠİR, M., TROBEC, M. L., KRAINER A. (2008) Fuzzy control system for thermal and visual comfort in building, Renewable Energy (33: 4) 694-702.
MARSH, A.J. (2008) Solar Tool Handbook, Cardiff University, U.K.
MCMULLAN, R. (1990) Environmental Science in Building, Macmillan, Hong Kong.
MIGUEL, A.F. (2008) Constructal design of solar energy-based systems for buildings, Energy and Buildings (40:6) 1020-30.
NICOLETTI, M., (1998) Architectural expression and low energy design, Renewable Energy, n: 15; 32-41.
OLGYAY, V. (1957) Solar Control and Shading Devices, Princeton University Press, Princeton.
RAMSEY, C, SLEEPER, H.R. (1994) AIA Architectural Graphic Standards, 9th ed., John Wiley and Sons, New York.
RALEGAONKAR, R.V., GUPTA, R. (2005) Design development of static sunshade using small scale modelling technique, Renewable Energy, (30: 6) 867-80.
RICH, P., DEAN, Y. (1999) Element Design, Butterworth-Heinemann, Kent.
SCIUTO, S., (1998) Solar Control: an integrate approach to solar control techniques, Renewable Energy, n: 15; 368-76.
SOLER, A. and OTEIZA, P. (1997) Light self performance in Madrid, Spain, Building and Environment, (32:2) 87-93.
SZOKOLAY, S.V. (1980) World Solar Architecture, John Wiley and Sons Inc, New York.
VAN MOESEKE, G., BRUYÈRE I., De HERDE, A. (2007) Impact of control rules on the efficiency of shading devices and free cooling for office buildings, Building and Environment (42:2) 784-93.
WACHBERGER, M. (1988) Güneş ve Konut, Yaprak Kitapevi, Ankara.
YENER, A.K. (1996) Pencerelere uygulanan gölgeleme araçlarının tasarımında iklimsel ve görsel konfor koşullarının sağlanması amacıyla kullanılabilecek bir yaklaşım, Doktora Tezi, İTü FBE, İstanbul.
YüCEER, N.S. (2004) Binalarda Güneş Kontrolü Sağlanması: Adana Örneği, Doktora Tezi, Çü FBE, Adana.