İMAMLAR/HALİFELER KUREYŞ'TENDİR' İDDİASININ KRİTİĞİ

Bu makale, Sakîfe"deki başkanlık müzakereleri sırasında Ebû Bekir tarafındansöylendiği iddia edilen "İmamlar Kureyş"tendir" sözünün Hz. Peygamber tarafındansöylenip söylenmediğini ele almaktadır. Sünnî gelenekte başkanın/idarecininKureyş"ten olması gerektiği iddiası, Şia"nın İmamet doktrinine alternatif olaraküretilip Emevîler döneminde hadîs formuna sokulmuş ve kaynaklara girmiştir. Şiîgelenek idareciliği İmâmet olarak niteleyip bunun Ehl-i Beyt"e ait bir hak olduğunuiddia ederken, Emevîler döneminde Ehl-i Beyt yerine Kureyşîlik kavramı kullanılmış,Abbâsîler döneminde ise imâmet yerine hilafet tanımlaması kullanılarak,yöneticinin/halifenin Kureyş"ten olması gerektiği iddiası temellendirilmiştir. Halifelikmakamı başlangıçta herhangi bir dini statüye sahip değilken Emevîler dönemindenitibaren dinî bir misyona dönüştürülmüştür. Aynı anlayış Abbâsîler tarafındanda benimsenmiştir. Emevîler ve Abbâsîlerin bu kuruma dinî kimlik kazandırmaçabalarının arkasında Ehl-i Beyt"in ve Arap olmayan Müslümanların yönetimveya yöneticilik taleplerini engelleme hedefi etkili olmuştur.

The Criticism of the Pretense "The Imams/Caliphs are from Quraysh"

This article will discuss whether The Prophet M uhammad said the word ,,,,The Imams Are From Quraysh ,," which has been alleged that Abu Bakr said during the presidental debates in Sakife or not. It has been clearly understood that this word which is in existence in texts from the early period has taken its source from idea which the imamate of the Shi"a is belong to Family of the House /Ah alBayt, not in Sakife meeting, but in the establishment year of Umayyads, and Quraysh has been used the term instead of Ah al- Bayt. After that, the term imamate has been eliminated and this term has been transformed into the word ,," Caliph is from Quraysh"". At first the institution of caliphate has supposedly not had a religious character, but the mentioned one has been converted to a religious function as from Umayyads, , and ıt also has been assimilated by Abbâsîds. It is clear that a motive to put off the demand for administration or governship of M evali and Ah al- Bayt lies behind the effort of Umayyads and Abbâsîds to identify this institution as religious.

PDF

___

Abdullah b. Muhammed en-Nâşî el-Ekber, Mesâilu'l-İmâme, Nşr. Josef van Ess, Beyrut 1971.
Ahmed b. Hanbel, Ebu ?Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş- Şeybani (ö.241/856), Musnedu ?Ahmed b. Hanbel, tahk.: Ahmed Ma?bed ?Abdulkerim, I-XIV, Beyrut 1432/2011.
Akbulut, Ahmet, ,Hâricîliğin Siyasî Görüşlerinin İtikadileşmesi', AÜİFD, (C. XXXI, Ankara 1989, ss. 331-348).
Avcı, Casim, ,Hilâfet', DİA, İstanbul 1988.
Bahşel, Ebu'l-Hasan ?Eslem b. Sehl b. ?Eslem el-Vasıti (ö.292/905), Tarihu Vasıt, tahk.: Kurkis ?Avvad, Beyrut 1406/1985.
Bakkal, Ali, ,Hz. Ebû Bekir'in Halîfe Seçilmesinde 'İmamlar Kureyş'tendir' Hadîsinin Rolü Üzerine', İSTEM, (Yıl: 3, sayı: 6, 2005).
Belazuri, Ahmed b. Yahya b. Cabir b. Davud (ö.279/893), Ensabu'l-Eşraf, tahk.: Suheyl Zekkar, Riyad ez-Zerkeli, I-XIII, Beyrut 1417/1996.
Bezzar, Ebu Bekir Ahmed b. ?Amr b. ?Abdulhalk b. Hallad el?İtki (ö.292/905), el-Bahru'z-Zehhar, tahk.: Mahfuzurrahman Zeynullah (IIX); ?Adil b. Sa?d (X-XVII); Sabri ?Abdulhalık eş-Şafi?i (XVIII), IXVIII, Medine 1988/2009.
Burri, Muhammed b. Ebi Bekr b. ?Abdullah et-Tilmsani (ö.645/1247'den sonra), el-Cevhere fi Nesebi'n-Nebi ve Ashabihi'l-?Aşere, tahk.: Muhammed et-Tunci, I-II, Riyad 1403/1983.
Cahız, Ebu ?Osman ?Amr b. Bahr b. Mahbub el-Kinani el-Leysi (ö.255/869), Fadlu Beni Haşim ?ala Beni ?Abdi Şems, basım yy.
Cevad ?Ali (ö.1408/1987), el-Mufassal fi Tarihi'l-?Arab Kable'l-İslam, I-XX, 1422/2001.
Diyarıbekri, Tarihu'l-Hamis fi Ahvali Enfesi'n-Nefis, Beyrut, I, 315, 351; Halebi, İnsanu'l-?Uyun fi Sireti'l-Emini'l-Me?mun, Beyrut 1427H.