İKİNCİ DÜNYA SAVAŞININ SOVYET EDEBİYATINA ETKİSİ

Savaş, ulusların tarihinde topyekun bir mücadele anlamı taşır. Erkeği ile kadını ile ya da genci ve yaşlısı ile yaşanan, hayatta kalma mücadelesidir. Savaşların kazanılmasında etkili olan unsur sadece teknolojinin yeterliği ya da yetersizliği konusu da değildir. Galibiyete giden yolda inanç, umut gibi manevi duygular da gerekir. Dünyada milyonlarca kişinin ölümüne, kaybına neden olan İkinci Dünya Savaşı’nda da bu unsurların varlığı inkâr edilemez. Savaş yıllarında her ülke bu duyguları en üst seviyelere çıkarabilmek için sloganlar, afişler, marşlar, filmler vb. görsel ve işitsel araçlar kullanır. Bunlardan başka edebiyat sanatında yer alan her türlü yazılı metinler de savaş yıllarında mücadele veren insanlara umut ve cesaret veren etmenlerdir. 1917 Ekim devrimi ile birlikte sosyalist sistemle yönetilmeye başlayan Rusya da İkinci Dünya Savaşı’ndan en çok etkilenen ülkeler arasında yer alır. Özellikle Hitler Almanya’sına karşı verdiği bu mücadele, taşıdığı riskler açısından Büyük Vatan Savaşı olarak adlandırılır. Bu vatan savaşında da edebiyatçılar büyük önem taşırlar. Çünkü savaşın başlaması ve yenilgilerin yaşanması ile birlikte sistem yanlısı ya da sistem karşıtı olsun tüm edebiyatçılar halkı güçlü tutmak için seferber olurlar. Bu seferberlikte de amaçlarına oldukça etkili bir şekilde hizmet ettikleri görülür. Dolayısıyla savaş, edebiyatın da yönünü değiştirir. Daha önceki süreçte Rus edebiyatında, sosyalist ideale uygun olarak, Sovyet halkının emek gücü öne çıkarken savaş yıllarında halkın kahramanlıkları ve savaşın görünmeyen yüzünün temel konu haline geldiği görülür. Bu zorlu süreçte gerek cephede gerekse cephe gerisinde binlerce yazar, şair, gazeteci yer alır. Bu çalışmada, özellikle 1934 yılında Sovyet Yazarlar Birliği’nin kurulmasının ardından güdümlü bir edebiyat haline gelen Rus edebiyatının İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte nasıl ve ne şekilde yön değiştirdiğinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Savaş, İkinci Dünya Savaşı, Sovyet edebiyatı, savaş edebiyatı, edebi süreç

THE EFFECT OF THE SECOND WORLD WAR ON SOVIET LITERATURE

War is a total struggle in the history of nations. It is a struggle for survival with man, woman, youth and elderly. It is not only the matter of the sufficiency or inadequacy of technology that is effective in the acquisition of wars. On the way to victory, there is also a need for spiritual feelings such as belief and hope. The existence of these elements cannot be denied in the Second World War, which caused the loss of life and property of millions of people in the world. In war, every country has its own slogans, posters, movies and anthem in order to bring these feelings to the highest levels with the usage of audio and visual tools. Other than these, all kinds of written texts in the art of literature are the factors that give hope and encouragement to people who struggle during the war.Russia, which started to be governed by the socialist system with the revolution, is among the countries most affected by the Second World War. In particular, this struggle against Hitler’s Germany is called “The Great Homeland War” in terms of the risks it carries. In this war of life and death, the authors are crucial because of the reason that early losses against Germany, right after the start of the war. All the writers, whether they are pro-system or anti-system, are mobilizing to keep the people strong. In this campaign, they serve their purposes very effectively. So, war changes the direction of literature. In the previous period, Russian literature, in accordance with the socialist ideology, the power of labor of the Soviet people came to the fore and in the years of war, the heroism of the people and the unseen face of the war became the main issue. There are thousands of writers, poets, journalists in this difficult process, both on the front and back. In this study, it is aimed to reveal how Russian literature, which became a guided literature after the establishment of Soviet Writers Union in 1934, changed direction with the beginning of the Second World War.

Keywords:

War, Second World War, Soviet literature, war literature, literary process,

PDF

___

ALEKSİYEVİÇ, S. (2002). Nazi İşgalinde Sovyet Kadınları (Çev: Serpil Güvenç) İstanbul: Evrensel yayınları APONİN, Y. M. (2008). Tema Velikoy Oteçestvennoy voynı v proizvedeniyah Yu.Bondareva i B.L.Vasil’yeva, Kursk: Nauç.ruk BELGE, Murat (2006). Edebiyat Üstüne Yazılar, İstanbul: İletişim YayıncılıkBARİNOV D.V. ve GOLUB, Yu.G. (2002). Sud’bı rossiyskoy hudojestvennoy intelligentsii v usloviyah stalinskogo rejima, Saratov: İzd. Saratovskogo universitetaBAYEVSKİ, V.S. (2003). İstoriya russkoy literaturı xx veka”, Moskva
BLAGASOVA,T.M. ve BLOHİN B.V. (1989). Russkaya sovetskaya proza MoskvaDEMENTEV, A. ve NAUMOV, E. ve PLOTKİN, L. (1965). Russkaya Sovetskaya literatura Moskva: ProsveşçeniyeDEMİNG, B. (1978). Soviet Russian literature since Stalin, New York: Cambrıdge Unıversıty Press.ERENBURG, İ. (1968). İnsanlar,Yıllar,Hayatlar (Çev: Hasan Ali Ediz) İstanbul: Altın Kitaplar YayıneviGALKİNA, Z.İ. (2010). Naşa pamyat’ jiva: Obzor sovremennoy literaturı o Velikoy Oteçestvennoy voyne, Petrozavodsk: Dyub PkVİNOGRADOVA L. ve BEEVOR A. (2013) Savaşta Bir Yazar (V.Grossman Kızıl Orduyla 1941-1945) (Çev: Sabri Gürses) İstanbul: Can YayınlarıGÜNAL, Zeynep (2003). A. Ahmatova’nın Şiirlerinde İkinci Dünya Savaşı, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43,1, s.195-219., Ankara LEONOV, B.A. (2010) Ruskaya literatura o velikoy otçestvennoy voyne, Moskva: izd. literaturnıy institut im. A.M.Gorkogo.LEYDERMAN N.L. ve LİPOVETSKİY, M.N. (2003). Sovremennaya russkaya literatura 1950-1990-e godı, tom 1., Moskva: Akademia RİASANOVSKİY, N.V. ve STEİNBERG M.D. (2011). Rusya Tarihi İstanbul: İnkılap KitabeviROGOVER, E.S. (2004). Russkaya literatura XX veka Sankt-Peterburg-Moskva: Caga-ForumVASİLEV, V.İ. Knigoizdaniye v godı velikoy oteçestvennoy voynı, http://militera.lib.ru/articles/index.mhtmlnode340card33014.htm /11.01.2011 16.44VOLKOV, S., (2010). Büyülü Koro İstanbul : Yapı Kredi YayınlarıZELİNSKİ, K. (1978). Sovyet Edebiyatı (Çev.:Funda Sav aş) İstanbul: Konuk yayınları