Sultan II. Abdülhamid’in Ressamı Fausto Zonaro ve Son Halife Abdülmecid Efendi’ye Gönderdiği Kartpostallar

Halife Abdülmecid Efendi Kütüphanesi’nde bulunan ve 1909 yılının Eylül, Ekim aylarında İtalya’nın Roma ve Milano şehirlerinden Abdülmecid Efendi’ye gönderilen kartpostallar Fausto Zonaro imzasını taşımaktadır. Sultan Abdülhamid döneminde “Saray Ressamı” olan Fausto Zonaro ile “Ressam Şehzade” olarak anılan Abdülmecid Efendi arasındaki dostluğun yanı sıra kültür-sanat bağlamında bir paylaşıma da işaret eden bu kartpostallardaki görseller, İtalya’daki müze, resim galerileri ve kiliselerde bulunan dünyaca ünlü sanatçıların eserlerine aittir. Bu kartpostalların seçiminde Abdülmecid Efendi’nin resim sanatına ilgisi ve bizzat ressam olmasının büyük rolü vardır. Üzerlerinde İtalyan postasına ait pullar bulunan kartpostallardan bazıları, kartpostalın babası olarak anılan Virgilio Alterocco tarafından kurulan matbaanın numaralı serilerindendir. Sultan II. Abdülhamid’in ressamı Zonaro, Meşrutiyet’in ilanından sonra yeni yönetimle çalışmak için girişimlerde bulunmuşsa da bu gerçekleşmeyince Roma’ya giderek birtakım görüşmeler yapmıştır. Söz konusu kartpostalları da Roma ve Milano’da bulunduğu süreçte Abdülmecid Efendi’ye göndermiştir. Ekim ayının sonunda İstanbul’a dönerek gitme hazırlıklarına başlayan Zonaro, 20 Mart 1910’da İstanbul’daki evinden ayrılarak trene binmiş, dostlarıyla hüzünlü bir vedanın ardından memleketi İtalya’ya dönmüştür. 1891 yılının bir sonbahar günü geldiği bu güzel şehirden, doğanın yeniden canlanmaya başladığı bir ilkbahar gününde ayrılan Zonaro, ardında bıraktığı kıymetli tablolarıyla bir sanatçı olarak, Abdülmecid Efendi Kütüphanesi’nde bulunan kartpostallarıyla da iyi bir dost olarak hatırlanmaya devam edecektir

The postcards which had been sent to Abdülmecid Efendi in September and October 1909 from Italy’s Rome and Milan cities are preserved in the Caliph Abdülmecid Efendi Library and bear the signature of Fausto Zonaro. The postcards represent both the friendship and the cultural-artistic sharing between Abdülmecid Efendi, known as “Painter Prince” and Fausto Zonaro, who was the official palace painter during the reign of Sultan Abdülhamid. The pictures on the postcards belong to worldwide famous artists, whose works are exhibited in the museums, art galleries, and churches in Italy. Abdülmecid Efendi’s interest in art of painting and his being a painter himself played a significant role in the selection of these postcards. Some of the postcards which bear Italian postage stamps belong to the series of the printing house founded by Virgilio Alterocca who was regarded as the father of picture postcards. After the proclamation of the Constitutional Monarchy, Sultan Abdülhamid II’s painter Zonaro tried to reach out to the authorities of the new government to keep his position, yet after his failure, he went to Rome for some interviews. He sent these postcards to Abdülmecid Efendi while he was in Rome and Milan. In late October, Zonaro returned to Istanbul for preparations to leave his home in Istanbul and on March 20, 1910 he got on the train for his homeland Italy, following a sad farewell with his friends. Zonaro had come to this city in the autumn of 1891 and left on a spring day while nature was awakening. He will always be remembered as an artist through his precious paintings and as a good friend through his postcards that are preserved in the Abdülmecid Efendi Library

___

  • Arseven, Celal Esad, Sanat ve Siyaset Hatıralarım, İletişim Yayın- ları, İstanbul 1993.
  • Çöteloğlu, Aysel, İstanbul’un 100 Ressamı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul 2009.
  • Doğumunun 150. Yılında Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro, TBMM Millî Saraylar / Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2009.
  • Hanedandan Bir Ressam Abdülmecid Efendi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2004.
  • Kaya, Gülsen Sevinç, Milli Saraylar Tablo Koleksiyonu, TBMM Millî Saraylar Yayınları, İstanbul 2010.
  • Öndeş, Osman - Erol Makzume, Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2003.
  • Pera Ressamları - Pera Sergileri: 1845-1916, İstanbul Fransız Kül- tür Merkezi, İstanbul 2010.
  • Thalasso, Adolphe, Osmanlı Sanatı: Türkiye’nin Ressamları, haz. Ömer Faruk Şerifoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstan- bul 2008.
  • Thalasso, Adolphe - Fausto Zonaro, Dersaadet: Saadet Kapısı İs- tanbul, haz. Ömer Faruk Şerifoğlu, İstanbul Büyükşehir Bele- diyesi, İstanbul 2009.
  • Zaman Tünelinde Beyoğlu Kent Müzesine Doğru: 6. Daire-i Bele- diye’den Beyoğlu Belediyesi’ne 155 Yıl, Beyoğlu Belediyesi, İs- tanbul 2012.
  • Zonaro, Fausto, Abdülhamid’in Hükümdarlığında Yirmi Yıl: Faus- to Zonaro’nun Hatıraları ve Eserleri, haz. Cesare Mario Trevig- ne, çev. Turan Alptekin - Lotte Romano, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2008.