Beylerbeyi Sarayı Bahçeleri ve 19. Yüzyıl Tasarım İlkeleri

Beylerbeyi Sarayı bahçeleri, inşa edildiği dönemin tarihî, sosyo-ekonomik, felsefi ve kültürel özelliklerini yansıtan önemli bir kültür mirasıdır. Oryantalist üslubun yaygın olarak kullanıldığı saray, Osmanlı-Avrupa sentezi olarak inşa edilmiştir. Sarayın bahçeleri, bulundukları topoğrafya ve yapı-çevre ilişkisine bağlı olarak Rönesans ve Barok bahçelerine ait bazı ögelerin kullanımı ile birlikte Osmanlı-Avrupa sentezi olarak meydana gelmiştir.Bu makalenin amacı, sarayın inşa edildiği dönemdeki sanatsal eğilimlerin, mekânsal kullanımın, üzerinde bulunduğu topoğrafyanın, teşkilat düzeni ile yaşam biçiminin, Osmanlı saray gelenek-göreneklerinin Beylerbeyi Sarayı bahçelerinin biçimlenişine ve bitkisel ögelerinin tasarımına olan etkisini vurgulamaktır. Sarayın bahçelerindeki parterlerin formu ve bu parterlerde kullanılan bitki türlerinin seçimi ile bu türlerin bahçede hangi düzende konumlandırıldıkları ele alınmıştır. Bu çalışmanın bir diğer amacı, Beylerbeyi Sarayı bahçelerinin ve yapılarının geçirmiş olduğu değişimleri anlatmaktır

Anahtar Kelimeler:

Bizans, Beylerbeyi Sarayı, Sultan Abdülaziz, Saray Bahçeleri, Kültür Mirası, Bahçe Tasarımı, Bitkisel Tasarım, Set Bahçeleri

Beylerbeyi Palace gardens are important cultural heritage that reflects the historical, socio-economic, philosophical and cultural characteristics of the period when it was built. The palace, where Orientalist style was widely used, was built as an Ottoman-European synthesis. The gardens of the palace, depending on the topography and the structure-environment relationship, with the use of some elements belonging to the Renaissance and Baroque gardens occurred as the synthesis of Ottoman-European.The purpose of this article is to emphasize the effects of artistic tendencies, spatial use, topography, organizational order and life style of the palace and Ottoman palace traditions on the construction of Beylerbeyi Palace gardens and the design of the plantal elements. The form of the parterres on the palace gardens, the selection of the plant species used in these parterres and their arrangement are reviewed. Another aim of this study is to explain the changes in the gardens and structures of Beylerbeyi Palace

Keywords:

Byzantine, Beylerbeyi Palace, Sultan Abdülaziz, Palace Gardens, Cultural Heritage, Garden Design, Plantal Design, Terraced Gardens,

PDF

___

MSHHA.EII.1736, lef 1
MSHHA.EII.1736, lef 2
MSHHA.EII.1737, lef 2 MSHHA.CMH.179
MSHHA.CMH.179, lef 1
İstanbul Anadolu Ciheti Haritaları (Beylerbeyi Sarayı ve Yakın Çevresi)
Cochain, B. Y., Pierre Louis Rouillard (1820-1881) Sculpteur ani- malier, Professeur de sculpture et d’anatomie, DEA de l’Ecole du Louvre, Paris 1997.
Eldem, S. H., Türk Bahçeleri, Kültür Bakanlığı, Türk Sanat Eserle- ri:1, MEB, İstanbul 1976.
_________, Boğaziçi Anıları, Alarko Eğitim Tesisleri A.Ş. Kültür Hizmeti, Çeltüt Matbaacılık Kollektif Şirketi, İstanbul 1979.
Genim, Sinan, Konstantiniyye’den İstanbul’a XIX. Yüzyıl Ortala- rından XX. Yüzyıla Boğaziçi’nin Anadolu Yakası Fotoğrafları, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, İstanbul 2012.
Göncü, Cengiz, Beylerbeyi Sarayı’nın İnşa Süreci, Teşkilatı ve Kul- lanımı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, İstanbul 2006.
Lamartine, A., Alphonse de Lamartine ve İstanbul Yazıları, çev. Nurullah Berk, Yenilik Basımevi, İstanbul 1971.
Pardoe, J., Beauties of Bosphorus; Views of Constantinople and Its Environs, From Original Drawings by W.H. Bartlett, George Virtue, 26 Ivy Lane, London 1838.
_______, Şehirlerin Ecesi İstanbul: Bir Leydinin Gözüyle 19. Yüz- yılda Osmanlı Yaşamı, Kitap Yayınevi, İstanbul 2004.