YEŞİL ÜZÜMLÜ BELDESİNDE GELENEKSEL DASTAR DOKUMACILIĞI

Bu çalışmada Muğla ili Fethiye ilçesi Yeşil Üzümlü Beldesi'nde geleneksel dastar dokumacılığı konusu ele alınmıştır. Çalışmanın amacı kendi çabaları ile hâlâ ayakta kalmak için uğraşan bir geleneği tanıtmaktır. Unutulmak üzere olan geleneklerinden birisi de Fethiye ilçesinin Yeşil Üzümlü beldesinde yapılmakta olan dastar dokumacılığıdır. Eskiden çok rağbet görmesine rağmen günümüzde az kişi tarafından bilinmekte ve yöre halkı haricinde pek bilen bulunmamaktadır. Fakat yapılan çalışmalar ve desteklerle bu gelenek unutulmak üzereyken yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır. Muğla'nın Fethiye ilçesine bağlı olan Yeşil Üzümlü beldesinde yapılan dastar dokumaların küreselleşen dünyada kendi benliğini koruması yok olmak üzere olan diğer gelenekler açısından önemli bir örnek olmaktadır. Fabrikasyon ürünlerin çok fazla rağbet görmesine bile dayanabilmiş olan dastar dokumacılığı, geçmişte olduğu kadar popüler olmasa da kendi özgünlüğünü korumuştur ve üretimine hâlâ devam edilmektedir. Yeşil Üzümlü halkı atalardan bir miras gibi sahiplenip yaşatmaya çalışmaktadırlar. Dastar dokumacılığı geçmişten günümüze değişime uğramadan gelmiş hala değerini koruyan bir geleneğimizdir. Fethiye'nin Yeşil Üzümlü beldesinde kısıtlı kalan dokumacılık beldenin neredeyse tüm kadınları tarafından gerçekleştirilir ancak bu geleneğin tüm yurda yayılması ve gelecek nesillerin bu kültürü geliştirebilmesi gerekmektedir. Dastar değişen dünyaya ayak uydurabilmeyi başardığından kültürümüzde önemli bir yere sahiptir. Yapılan çalışmalar ve desteklerle bu gelenek unutulmak üzereyken yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır. Yeşil Üzümlü beldesinin tarihi çok eskilere dayanmakta ve bu yüzden burada yapılan dokumacılığın ne kadar eskilere dayandığı tam olarak bilinememektedir. Yeşil Üzümlü'de bulunan Kayda antik kenti yabancı ve yerli turistler tarafından sıkça ziyaret edildiği için buradaki kültürel unsurlar, gelenekler, görenekler, yiyecek ve içecekler, el sanatları gibi faaliyetler bu mirasın canlı tutulmasına katkı sağlamaktadır

Traditional Dastar Weaving in Yeşil Üzümlü Town

This article has been written to introduce the tradition that strives to survive with its own efforts. One of the forgotten traditions “the dastar” weaving done in the town Yeşil Üzümlü (Green Grapes) which in Fethiye District, Mugla Province. Although it was very popular in the past, few people know it today and the voice of the local inhabitants is not heard much. However, the work being done is trying to revive this forgotten tradition. In the globalizing world “the dastar” weaving is the main example in terms of other traditions that become self-destruction. “The Dastar” weaving has survived in contrast to popular textile products, kept its originality and continues productivity. The people in Yeşil Üzümlü are trying to own and keep “the dastar” weaving alive as the inheritance from ancestors. “The dastar” weaving is an unchanged tradition coming nowadays through centuries. This restricted weaving is done by almost the women of Yeşil Üzümlü district, but it is important to spread this tradition and develop this culture through coming generations. “The dastar” has succeeded in keeping up with this changing world and has an important place in our culture. The history of Yeşil Üzümlü dates back to ancient times and therefore it is not exactly known how long the weaving is based to be done here. The antique town Cadiana in Yeşil Üzümlü was frequently visited by foreign and domestic tourists with its cultural elements, traditions, customs, food and beverages, handicrafts, etc. contributed to keeping this heritage alive

___

  • Acar, Belkıs. (1982), Kilim-Cicim-Zili-Sumak Türk Dokuma Yaygıları. İstanbul: Ereb Yayınları 1982.
  • Akpınar, Teslime. Trabzon İli Düzköy İlçesindeki Kolan Dokumacılık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi 2012.
  • Akpınarlı, Feriha H. ve Songül Kuru. Yeşil Üzümlü Dokumaları. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk El Sanatları Araştırma Uygulama Merkezi, 2014.
  • Akpınarlı, Feriha H. Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2004.
  • Akpınarlı, Feriha H. Şanlıurfa Çulha Dokumacı- lığı. Şanlıurfa: Şurkav Yayınları, 1996.
  • Aytaç, Çetin. El Dokumacılığı. Ankara: MEB Yayınları, 1983.
  • Gürsu, Nevber. Türk Dokumacılık Sanatı. İstanbul, 1988.
  • Kartal, Yüksel. Uşak Dokumacılığı. Pancar Dergisi, Sayı: 177, Uşak, 1967.
  • Kuru, S. Diyarbakır El Sanatları. T.C. Diyarbakır Valiliği. Diyarbakır, 2012.
  • Özşahin, Murat. Başkurt Türkçesindeki Farsça Alıntılarda Anlam Değişmeleri. International Periodical For The Languages. Literature and History of Turkish or Turkic, (2011): 6(1).
  • Öztürk, İsmail. Dokumaya Giriş. Ankara: MorFil Yayınları, 2007.
  • Şenyüz, Fatma. Nehcü’lFeradis’teki Terzilik Terimleri ve Bu Terimlerin Türkiye Türkçesindeki Kullanımı. International Journal of Social Science, (2009): 2(1).
  • Yağan, Şahin Y. Türk El Dokumacılığı. İstanbul: İşbankası Yayınları, 1978. www.yesiluzumlu.com (02.05.2014)