DİSİPLİNLERARASI YAKLAŞIMLA DİLBİLİMSEL FOLKLOR ARAŞTIRMALARI

Dilbilimsel folklor (folk linguistics); uzmanlık alanı dil olmayan kişilerin (halkın) dille ilgili alelade görüşleri ile lehçebilim (dialectology), sosyolenguistik (sociolinguistics) bağlamında fonoloji, sentaks ve semantik gibi cephelerden dilbilim konularını sorgular. Bu sorgulamaları yaparken genel dilbilim, sosyal psikoloji, sosyolengüistik ve etnografik araştırmalardan istifade eder. Makalede; lehçebilimin dilbilimsel folklor sahasına katkılarının ne olduğu ve hangi metotlarla, yöntemlerle folklor araştırmalarına fayda sağladığı üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda çalışmada ağız araştırmalarına dil değişmeleri üzerinden sosyo-ekonomik verilere atıfta bulunarak yön veren Labov ve dil felsefesi hakkındaki çalışmalarıyla ön plana çıkan Silverstein göz ardı edilmemiştir. Bilhassa Labov ile birlikte uygulamalı dilbilimsel folklor araştırmaları gelişim göstermiş ve sıradan insanın dil ile ilgili sıradan olmayan görüşleri somut verilerle izah edilmeye başlanmıştır. Dilbilimin ve dil felsefesinin modern bir bakış açısı ile psikoloji, tarih, antropoloji, felsefe, sosyoloji, folklor gibi beşeri bilim dalları ile ilişkili olarak yeniden yorumlanmasının arka planında mukayeseli dil araştırmalarının katkısı tartışılmazdır. Dilbilimsel folklor da Amerikan yapısalcılığı temelinde yükselmiş ve bu bilimin sosyoloji ile ortak paydaları sorgulandığında halkın, içinde bulunduğu çevreyi dil üzerinden anlamlandırmasıyla ilgili oldukça özgün bir söylem alanı yarattığı görülmüştür. Sahanın kurucularından Preston'a göre, dilbilimsel folklorun temellerinin atılmasında Bloomfield'in dilbilim, dil felsefesi ile ilgili tespitleri ve Hoenigswald'ın 1964 yılında Los Angeles California Üniversitesi Sosyolenguistik Kongresi'nde ele aldığı dilbilim, sosyoloji ve folklor ilişkisini sorgulayan bildirisi önemsenmelidir. Bu sayede dilbilimin disiplinlerarası yaklaşımla antropoloji, sosyoloji, psikoloji, uygulamalı folklor gibi alanların verimleriyle araştırılmasına yönelik ilgi artmış ve dilbilimcilerin yeni ve özgün dil tanımlarına ulaşmaları mümkün olmuştur. Modern dil ve folklor incelemelerini birleştirerek özgün bir saha yaratan Preston ve Niedzielski'nin araştırmalarıyla gelişen dilbilimsel folklor, uygulamalı folklor araştırmalarının farklı bir boyutu olarak görünmektedir

Linguistic Folklore Studies with Interdisciplinary Approach

Folk linguistics examines ordinary views of people (folk) whose profession isn’t linguistics and also linguistic subjects such as phonology, syntax and semantics in context of dialectology and sociolinguistics. In this article, linguistics folklore studies have been analyzed in the context of general linguistics, social psychology, quantitative sociolinguistics studies and ethnographic evaluations. In this paper, the contributions of linguistics folklore studies on perceptual dialectology have been presented for many research areas. From the linguistics folklore front, dialect studies have started to be analyzed with Labov and Silverstein from the point of view of language variation. By this means, applied linguistics folklore studies have made progress particularly with Labov and the unusual views of ordinary people on language have started to be explained by tangible data. The contribution of comparative language research is of great importance in the reinterpretation of linguistics and language philosophy with a modern point of view related to social science branches such as psychology, history, anthropology, philosophy, sociology, and folklore. When the common grounds between linguistics, folklore and sociology based on American structuralism, genuine output related to the public’s interpretation of its environment is obtained. In literature, the determinations of Bloomfield related to language and its philosophy and Hoenigswald’s declaration at Sociolinguistics Congress at the University of Los Angeles California in 1964 questioning the relationship between linguistics, sociology and folklore as well as folklore terminology and statements indigenous to the public have been considered as the subject of linguistics folklore. Within this scope, the rapid rise of linguistics folklore in social sciences in the interdisciplinary age and their relations with perceptual dialectology, sociophonetics and sociolinguistics have gained importance. Within the framework of the work of developing this new field by Niedzielski and Dennis Preston who have unique place in modern languages and folklore research has been studied in a systematic manner to be addressed in this paper. And this paper was enriched with a sample

___

  • Başkan, Özcan. Bildirişim İnsan-Dili ve Ötesi. İstanbul: Multilingual, 2003.
  • Bayrav, Süheylâ. Yapısal Dilbilimi. İstanbul: Multilingual, 1998.
  • Jackendoff, Ray. Foundations of Language. London: Oxford University Press, 2003.
  • König, Güray. “Toplum Dilbilimin Tarihsel Dilbilime Katkıları”. H.Ü. Ed. Fak. Dergisi Cilt 3 Sayı 2 (1985): 33-42.
  • Livaneli, Zülfü. “Temcit Pilavı” (3 Ekim 2002). Vatan, 5.
  • Niedzielski, N./Preston, D. Folk Linguistics. Berlin: Mouton de Gruyter, 2003.
  • Preston, D. “Talking Black and Talking White”. Old English and New (New York: Garland) (1992): 327-355.
  • Preston, D. “The Uses of Folk Linguistics”. International Journal of Applied Linguistics Vol. 3 Issue 2 (1993): 181-259.
  • Preston, D. “Content-Oriented Discourse Analysis And Folk Linguistics”. Language Sciences Vol. 16 No. 2 (1994): 285-331.
  • Preston, D. “Folk Linguistics”. The Encyclopedia of Language And Linguistics (Oxford: Elsevier) 9 (2006): 521-532.
  • Şenyapılı, Önder. Her Sözcüğün Bir Öyküsü Var1. Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2009.
  • Sibata, Takesi. “Sociolinguistics in Japanese Contexts”. Consciousness of Language Norms (Mouton de Gruyter) (1971): 371-377.
  • Silverstein, M. Sociolinguistics Working Paper: The Limits of Awareness. Austin: Southwest Educational Development Laboratory, 1981.
  • Smeltzer, L./Werbel, J. “Gender Differences in Managerial Communication: Fact or Folk linguistics?”. Journal of Business Communication 23 (April 1986): 41-50.
  • Labov, W. “Georgetown Monographs on Language and Linguistics”. The Logic of Nonstandard English (Georgetown University Press) 22 (1969): 1- 44.
  • “Avrupa Yakası Selin” (Sosyetik Kız Ağzına Örnekler), https://tr..wikiquote.org/wiki/Avrupa_YakasıSelin, 08.12.2015.
  • Yerguz, İsmail. “İkinci Baskıya Önsöz”. Yapısal Dilbilimi (Süheylâ Bayrav). İstanbul: Multilingual, 1998.