İBRAHİM ERDAL

Rumeli ve Anadolu muhacirlerinde kimlik ve vatan algısı

Yunan Orduları Batı Anadolu’dan çekildiği zaman Rum göçmenler Anadolu’dan ayrılmak için limanlara toplanmıştır. Lozan Konferansı’nda Türkiye ve Yunanistan arasında kabul edilmiş olan nüfus değişimi çok sayıda insanın göçünü kapsamıştır. Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan zorunlu nüfus değişiminde tartışılan en önemli konulardan biri de gayrimübadiller olmuştur. Lozan görüşmeleri sonucunda İstanbul Rumları ve Batı Trakya Türkleri gayrimübadil kabul edilmiştir. Ancak, bunların yanında değişik yollarla gayrimübadil olanlar da olmuştur. Bunların bir kısmı hizmetlerinden dolayı bir kısmı da evlilikler şeklinde gayrimübadil kabul edilmiştir. Bu yolla mübadeleden çıkma şekli birçok Rum’un tercih ettiği bir yol olmuştur. Çünkü nüfus değişimi Türkler ve Rumlar arasında farklı anlama sahiptir. Balkanlardan Anadolu’ya göç etmiş olan Türklerde kimlik ve vatan aidiyeti konusu cumhuriyetin toplum yapısı açısından önemlidir. Türkler Anadolu’yu anavatan kabul etmiş Rumlar ise vatandan sürgün olarak kabul etmiştir. Bu makalede Türk ve Rum muhacirlerin kimlik ve vatan algıları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Anadolu

Identity and homeland sense of Anatolian and Rumelian refugees

When Grek Army retreated from West Anatolia, Greek emigrants gathered at the ports to leave Anatolia. Population Exchange, which was accepted between Turkey and Greece in the Lausanne Conference, encompassed the migration of people in considerable number. The issue of non-exchangees was one of the most significant issues discussed between Türkiye and Greece. At the end of the negotiations of the Lausanne Conference,Greeks from İstanbul and Turks of the Western Thrace were accepted as. However, there were some people became non-exchange by various ways. They were accepted as établi whether because of their services or the marriage reasons. Most of the Greeks preferred this way not to exodus from their lands. Population Exchange had different meanings for Turks and Greeks. Identity and homeland sense of Turks who immigrated from Balkans to Anatolia is considerable at the point of Republic’s social structure. Turks accepted to Anatolia as homeland but Greeks accepted as deportation from Anatolia. In this article identity and homeland sense of Turkish and Greek refugees is examined.

Keywords:

Turkey, Anatolia,

PDF

___

Anagnostopulu, Athanasia, “Göçmen Yerleşiminin Toplumsal ve Kültürel Etkileri”, 2005 Yeniden Kurulan Yaşamlar 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, Der: Müfide Pekin, İstanbul, Bilgi Üniversitesi yayını
Aladağ, Ertuğrul, Andonia Küçük Asya’dan Göç, İstanbul, Belge Yayınları, 1995.
Erdal İbrahim, Mübadele, Uluslaşma Sürecinde Türkiye ve Yunanistan (1923–1925), İstanbul; IQ yayınevi 2006.
Baltsiotis, Lambros, “Yunanistan ve Türkiye’de Muhacirlik ve Nüfus Mübadeleleri, İki Farklı Anlatım ve Yorumun Oluşma Şartları ve Sonuçları”, Çev: Halil Mustafa, 2005, Yeniden Kurulan Yaşamlar 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, Der: Müfide Pekin, Bilgi Üniversitesi yayını, s.403
Marantzidis, Nikos, “Yunanistan’da Türkçe Konuşan Pontuslular ve Uyum Sorunları”, 2005 Yeniden Kurulan Yaşamlar 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, Der: Müfide Pekin, İstanbul, Bilgi Üniversitesi yayını
Sözlü Kaynaklar:
1- Grebene kazası Vraşno köyü 1919 doğumlu Hafız Mehmet Emin kızı Kamile (Karabenli) Yeşilpınar, (Yrd. Doç. Dr. Ercan Haytoğlu’ndan yararlanılmıştır.)
2- Grebene kazası Kastro köyü 1916 doğumlu Bilö oğullarından Zekeriya oğlu Mustafa Akan, (Yrd. Doç. Dr. Ercan Haytoğlu’ndan yararlanılmıştır.)
3- Grebene kazası Vraşno köyü 1920 doğumlu Sabri kızı Zeynep Davran (Yrd. Doç. Dr. Ercan Haytoğlu’ndan yararlanılmıştır.)
4- Kavala’nın Samakol köyü 1915 doğumlu Hasan Akşit.