AHMET AYTAÇ

Kıgızistan'da çarpana ve kolon dokumacılığından örnekler

El dokumacılığı yüz yıllarca yaylak-kışlak hayat süren Orta Asya kökenli Türk kültürünün vazgeçilmezleri arasında olmuştur. Orta Asya’da ve Anadolu’da ise çarpana ve kolon dokumacılığı, oldukça eskilere dayanan bir kültür mirası olarak sürmektedir. Kırgızistan’da el dokumacılığı günümüzde köylerde devam etmektedir. Çarpana ve kolon dokumaları ise halen bozüy denilen keçe çadırlarda sürdürülen bozkır hayatında sıklıkla kullanılmaktadır. Kırgız çarpana ve kolonları geleneksel Türk yanış karakterine uyumlu bezemeleriyle dikkati çekmektedir. Makalede Kırgızistan’da “taar”, “terme” gibi adlar verilen ve tezgâhta dokunan çarpana ve kolon dokumalarından örnekler verilecek, desen ve teknikleri hakkında bilgi verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Anadolu, kültürel miras

The weaving of the çarpana and kolon in Kyrgyzstan

Hand weaving face of Central Asian origin for years of nomadic life in Turkish culture has become indispensable. Central Asia and Anatolia to the weaving of the multiplier and colon, based on a very old cultural heritage, as are ongoing. Today, in villages in Kyrgyzstan continues to hand weaving. Multiplier and colon to the document, which still felt bozüy maintained in tents in the desert life is often used. Multiplier and colon kırgız compatible to the traditional Turkish pattern character draws attention to decoration. Article in Kyrgyzstan “taar”, “terme” given names such as woven and loom weaving examples of multipliers and the column will be, will be given information about patterns and techniques.

Keywords:

Anatolia, cultural heritage,

PDF

___

AKPINARLI, Feriha H.; ORTAÇ, Serpil H., “Ankara Çubuk İlçesi Çarpana Dokumaları”, S. Ü. Selçuklu Arş. Mrk. I. Uluslararası Türk El Dokumacılığı Kongresi Bildirileri, Konya, 2007, s.80-85.
AYTAÇ, Ahmet, Geleneksel Türk El Dokumacılığı Sanatı, Konya, 2006 (3.Baskı).
AYTAÇ, Ahmet, “Kırgızistan’da Bir Grup Halı ve Yanışlarının Anadolu Dokumalarıyla İlişkisi”, S. Ü. Selçuklu Arş. Mrk. I. Uluslararası Türk El Dokumacılığı Kongresi Bildirileri, Konya, 2007, s. 8–16.
AYTAÇ, Çetin, El Dokumacılığı, Ankara,1982.
BIRD, Ellien, Introduction Tablet Weaving, Londra, 1974.
ERBEK, Güran, “Çarpanalar”, Halk Bilimi Dergisi, C.V, Mayıs - Haziran 1978, s.39-40.
ERBEK, Güran, “Çarpana Dokumaları”, Türkiyemiz Dergisi, Akbank Yayınları, Şubat 1980, s.30.
KOSWİNG, L., “Çarpanacılık ve İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi’nde Bulunan Çarpana Dokumaları, Türk Etnografya Dergisi, Ankara, 1970.