Düğün kavgalarının mitolojik kökenleri

i geçiş ritüeli olarak kabul etmiştir. Bu nedenle hem olgu, hem de törensel uygulamalar itibariyle düğün, doğum ve ölüme göre bünyesinde daha fazla mitolojik öğeler barındırmaktadır. Diğer pek çok uygulama gibi, düğün kavgaları da mitolojik kökenlere sahiptir. Düğün kavgaları genellikle çocukları evlenen “dünür” iki aile veya akrabaları arasında çıkmaktadır. Bazen de iki ailenin mensubu olduğu aşiret, oymak veya sülaleler arasında veyahut iki tarafın köylüleri ya da mahallelileri arasında gerçekleşen kavgalara da şahit olunmak- tadır. Evlilikte kavgalar, genellikle düğünle birlikte başlamaktadır. Düğünlerde yaşanan bu kavgaların se- bebi, kültür kodlarımızla ilgilidir. Bu sebebi, mitolojik şuuraltında aramak gerekir. Geleneksel kültüre göre, düğünle birlikte kaos durumu oluşmaktadır. Bu kaos durumunun göstergelerinden biri, gelin ile damadın karşı taraf için “yabancı” sayılmasıdır. Yabancı olarak kabul edilen gelinin yabancılığını gidermeye yönelik uygulamalarla düğün kavgaları, kaosu ortadan kaldırıp düzeni tekrar geri getirmeyi amaçlamaktadır. Mito- poetik görüşe göre, düğünle birlikte düzensizlik başlamakta ve belli bir süre uyum bozulmaktadır. Bu, geçici bir sarsıntıdır. Buna göre gelinin baba evinden gelin alma alayıyla birlikte çıkmasıyla başlayan düzensizlik, ancak genç evlilerin gelinin ailesinin evine çeşitli hediyelerle dönmesiyle son bulmaktadır. Bu dönüşle birlik- te bozulan harmoni geri dönmekte ve düzen yeniden kurulmaktadır. Düğünle birlikte başlayan düzensizlik, yeni evlilerin gelinin ailesinin yanında bir müddet kaldıktan sonra kendi evlerine gitmesiyle giderilmekte ve uyum gelmektedir. Geleneksel dünya görüşünde kadın değişimi, değişimlerin en önemlisi olarak görülmek- tedir. Geleneksel kültür açısından tam bir kaos ortamı da demek olan kadın değişiminin bu önemine bağlı olarak boyların birbirlerine rakip olması, karşılıklı yarışmaları, şakalaşmaları, birbirleriyle dalga geçmeleri ve kavga etmeleri gibi bazı uygulamalar kültürel tarihin derinliklerinde oluşmuştur. İlerleyen süreç içinde bu ritüellerin birçoğu, asıl ortaya çıkış psiko-sosyal durumları unutularak oyun gibi algılanır ve adeta bir bayram havasında uygulanır olmuştur. Ancak, psikolojik ortamları ilk başlangıcındaki gibi aynen yaşamaya devam etmektedir. Düğün kavgaları bu psikolojinin depreşmesiyle ortaya çıkmaktadır.

Mythological origins of wedding fights

Marriage is an important transition phase like birth and death. Traditional culture accepts marriage as the most important transition phase. Therefore, both the concept and ceremonial practices of wedding includes more mythological elements as compared to birth and death. Similar to many other practices, wedding fights has mythological roots. Wedding fights are mostly between two in-law families and their relatives. Sometimes fights can be seen between two families’ tribes, clans or extended family or between villages or neighborhoods of the two families. Fights in marriage mostly start with the wedding. Reason of the wedding fights has somet- hing to do with our cultural codes. This reason should be looked in the mythological subconscious. According to traditional culture, a chaos situation emerges along with the wedding. One of the indicators of this chaos is that bride and groom are seen as strangers for the other family. Wedding fights through the practices, which incorporates the bride, who is seen as stranger, into the family, aims to wipe away the chaos and bring the order back. According to Mythoi-poetic view, disorder starts with the wedding and harmony is disrupted for a while. This is a temporary shock. Accordingly, disorder that starts with bridal procession picking the bride from her father’s house only stops after newlyweds return to house of bride’s family with various gifts. With this visit disrupted harmony starts to be regained and order starts to be reestablished. Disorder starting with the wedding is repaired by newlyweds stay for a while with bride’s family before moving to their home and harmony is established. According to traditional world view exchanging women is seen as the most important exchange. Along with the importance of exchange of women, which also means chaos in traditional culture, some cultural practices like clan’s being rivals, competing, joking, ridiculing each other and fighting came into existence deep within cultural history. After a while, many of these practices are executed as a festival or games and the psychosocial reasons behind their emergence are forgotten. However, their psychological standing is still perceived as it was in the beginning. Wedding fights are manifested due to this psychological state is being recurred.

PDF

___

Akçal (Erbay), Şule. Kütahya Merkez İlçesi (Bö- lücek, Dumlupınar ve Kirazpınar Köyleri) Folkloru, Kütahya 2006 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Akman, Mehmet. Balıkesir’de Ahilikten Kalma Tören ve Uygulamalar, Balıkesir 2006 (Ya- yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Ataman, Sadi Yaver. Eski Türk Düğünleri ve Evlenme Rit’leri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992. Başçetinçelik, Ayşe.
Adana Halk Kültüründe Geçiş Dönemleri: Doğum, Evlenme, Ölüm, Adana1998 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Bayram, Parvana. “Nevşehir’in Avanos İlçesi, Üçhisar ve Göreme Beldelerinde Evlilik Me- rasimleri”, Nevşehir Üniversitesi SBE Der- gisi, 2, 2013.
Butanayev, V. Y. “Svadebnıye Obryadı Hakasov v Kontse XIX – naçale XX v.”, Traditsionnı- ye Obryadı i İskusstvo Russkogo i Korennıh Narodov Sibiri, Novosibirsk 1987.
Bülbül, Davut. Düziçi’nde Geçiş Dönemleri (Do- ğum - Evlenme - Ölüm), Niğde 2006 (Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi). Değirmencioğlu, Figen.
Manyas Halk Edebiyatı ve Folklor Ürünleri, Balıkesir 2010 (Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ercan, A. Müge. Gelibolu Yarımadasının Geçiş Dönemi Adetleri Üzerine Bir İnceleme (Do- ğum-Düğün-Ölüm), Çanakkale 2002 (Yayın- lanmamış Doktora Tezi).
Erdentuğ, Nermin. Sosyal Adet ve Gelenekler. Ankara 1977. Eren, Mehmet Ali. Muğla’nın Bazı Sözlü Kültür Değerleri ve Halk Oyunları, İzmir 2001.
Ergun, Pervin. Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2004.
Kalaçev, A. “Poyezdka k Telengetam na Altay”, Jivaya Starina, 3/4, 1896.
Kınacı, Seçil. Muğla İli Milas İlçesi Çomak Dağ Köyleri Folkloru Üzerine Bir İnceleme, An- kara 2009 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Kocapınar, Cemile. Afyonkarahisar İli Çay ve Çevresi Halkbilimi Ürünlerinin Sosyokültü- rel Açıdan Değerlendirilmesi, Ankara 2010 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Koşay, Hamit Zübeyr. Türkiye Türk Düğünleri Üzerine Mukayeseli Malzeme, Ankara: Maa- rif Vekilliği Eski Eserler ve Müzeler Umum Müdürlüğü Yayınları, 1944.
Lvova, E. L., İ. V. Oktyabrskaya, M. S. Usmano- va (Çev. Metin Ergun). Güney Sibirya Türk- lerinin Geleneksel Dünya Görüşleri. İnsan ve Toplum, Konya: Kömen Yayınları, 2013.
Lvova, E. L., İ. V. Oktyabrskaya, M. S. Usmano- va (Çev. Metin Ergun). Güney Sibirya Türk- lerinin Geleneksel Dünya Görüşleri. Kâinat ve Zaman. Nesneler Dünyası, Konya: Kömen Yayınları, 2013.
Novik, Y. S. Obryad i Folklor v Sibirskom Şama- nizme: Opıt Sopostavleniya Struktur, Mos- kova 1984.
Potapov, L. P. Oçerki Narodnogo Bıta Tuvintsev, Leningrad 1969. Rabinoviç, Y. G. “Seredina Mira”, Mifı Narodov Mira, 2. c., Moskova 1982.
Sagalayev, A. M., İ. V. Oktyabrskaya (Çev. Metin Ergun). Güney Sibirya Türklerinin Gelenek- sel Dünya Görüşleri. Simge ve Ritüel, Kon- ya: Kömen Yayınları, 2013.
Samoyloviç, A. “Jenskiye Slova u Altayskih Tur- kov”, Yazık i Literatura, 3, Leningrad 1929. Sevinç, Murat.
Akdağmadeni Folkloru, Konya, 2008 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Şatinova, N. İ. Sem’ya u Altaytsev, Gorno-Al- taysk 1981. Uzun, Mustafa. Elazığ ve Çevresi Geleneksel Kültüründe Evlenme, Elazığ 1992 (Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi).