ÇOCUKLARIN KÜLTÜREL GELİŞİMİNDE OYUN FAKTÖRÜ ÇANKIRI YÖRESİNDE OYNANAN ÇOCUK OYUNLARI

Oyun, çocuğun psikolojik ve sosyolojik gelişiminin yanında fizyolojik olarak da çocuğa oldukça fazla katkı sağlamaktadır. Dolayısıyla oyun, çocuk için bir ihtiyaçtır. Hal böyle olunca çocuk bu ihtiyacı hissettiği zaman ortama ve zamana bakmaksızın oyun oynama etkinliğine koyulmaktadır. Oyun oynamak için boş vakit araştırmamaktadır. Bize göre, "oyun boş vakitlerde oynanmalıdır" yargısı oyunun boş ve amaçsız bir eylem olduğu ya da oyun oynanan vakitlerin boşa gittiği algısından kaynaklanmaktadır. Eğitimciler ise olaya farklı bir açıdan bakarak, çocukların doğduğu günden itibaren çevresini ve çevresindekilerini anlamlandırmaya çalıştıklarını ve birçok motor gelişimini oyunlara borçlu olduklarını tespit etmişlerdir. Bu bağlamda çocuklar, oyun oynarken temel davranış ve hareket kabiliyetlerinin birçoğunun farkında olur ve bu becerileri denetlerler. Bu çalışmada Çankırı'da oynanan bazı çocuk oyunları derlenerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Bu sayede somut olmayan kültürel mirası korunmuş ve gelecek kuşaklara aktarılmış olacaktır. Aynı zamanda geleceğin pedagogları ve eğitimcilerine yaşadıkları çağ ile gelenekler arasında bağ kuracak ve bu kültürel mirastan yararlanmış olacaktır. Derleme çalışmaları Orta Anadolu şehirlerinden olan ve kültürel zenginliğini muhafaza etmeye devam eden Çankırı ili ve merkez ilçelerinde gerçekleştirilmiştir. Kaynak kişiler genellikle orta yaş kesiminden olup, yörenin kültürünü çok iyi bilen kişilerdir. Derlenen oyunlardan mümkün olduğu kadar yöreye has ve farklı olanları tercih edilip çalışmaya dâhil edilmiştir

Play Factor in Children's Cultural Development Children's Games Played Around Çankırı

Playing is not only a benefit for children's psychological and social developments, but also a physiological need. Therefore, playing is a necessity for children. For this reason, children settle down to play whenever they need it, regardless of the convenience of environment or the moment. They never search "spare time" for playing. For edults, on the other hand, children should play only if they are idle. Unfortunately, this judgment is based on the idea assuming that "playing is a purposeless act" or "it is nothing but a waste of time". Pedagogues took a look at the different aspects of this phenomenon and realized that all children have to identify the environment and the objects around them soon after they are born and they actually owe playing for most of their motor developments and skills. While children play, they discern the very basic behaviors and the capabilities of movements as well as the ways of control them. In this study, some of the children's plays collected from the Çankırı province are tried to introduce. In this way, some of the non-tangible cultural elements will be conserved and transferred to the future generations. This will provide a connection to the upcoming pedagogues and the educationists between the past and today, so that they can benefit from their own cultural heritage. The study of compiling children's plays took place in the Çankırı province and its adjacent neighborhoods, a beautiful central Anatolian city which tries hard to conserve its rich culture. The people from whom we have collected information were all middle-aged men and women with a deep knowledge of the cultural details of the region. Children's plays which are unique to the region have been selected and included in our study as much as possible

___

  • And, Metin. Oyun ve Bügü. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 1974.
  • __________. Çocuk Oyunlarının Kültürümüzdeki Yeri ve Önemi. Ankara: Ulusal tür, 1979. K ü l
  • __________ Özgür İnsan ve Boş Zamanları De- ğerlendirme Kavramı. Ss. 71, 1972. Özgür İnsan. Başal, Handan Asûde."Geçmiş Yıllarda Türkiye'de Çocuklar Tarafından Oynanan Çocuk Oyunları", Uludağ Üniversitesi Eği- tim Fakültesi Dergisi, 243-266, 2007. 2007, s 20 (2), ss.
  • Cengiz, S. A."Karadeniz Ereğli Örneğinde Çocuk Oyunlarının Halk Bilim Açısından ğerlendirilmesi", Çocuk Kültürü, I. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştır- ma ve Uygulama Merkezi Yayınları, ss. 441- 476, 1997 De
  • Gardner, H. Multiple intelligences: The theory in practice. New York: Basic Books, 1993
  • Huizinga, Johan. Homo Ludens. Oyunun Top- lumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, Çev: Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: Ayrıntı Yay, 1995.
  • Oğuz, M. Öcal, Ersoy, Petek. Türkiye'de 2004 Yı- lında Yaşayan Geleneksel Çocuk Oyunları, Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 2007.
  • Özdoğan, Berka. Çocuk ve Oyun, 5.bs., Ankara: Anı Yay, 2000.
  • Özdemir, Nebi. Türk Çocuk Oyunları I-II, Anka- ra: Akçağ Yay, 2006.
  • Yavuzer, H. "Doğal Harika Bir Tedavi: Oyun". Evde ve Okulda Mutlu Çocuk Yetiştirmenin Temelleri. Dördüncü Baskı. İstanbul: Çocuk ve Aile Kitapları, 2003