A CONSERVATION APPROACH TO THE KNOWLEDGE AND SKILLS OF TRADITIONAL BUILDING MASTERS

Yapı ustaları, geleneksel mimarinin üretim sürecinin yanı sıra koruma ve restorasyon süreçlerinde de önemli roller üstlenmişlerdir. Yapı ustaları, çevresel özellikler ile kullanıcıların ihtiyaç, beklenti ve değerlerini değerlendirerek, yaratıcılıklarını gösterdikleri karmaşık bir sürecin ürünü olarak geleneksel mimariyi oluşturmuşlardır. Günümüzde, kültür varlığı olarak tanımladığımız yapıların restorasyonunda çalışacak geleneksel teknikleri bilen, uygulayacak usta bulunamadığı gibi, geleneksel yapım tekniklerine ilişkin bilginin de yok olması tehdidi ile karşı karşıyayız. Bu bakımdan, geleneksel yapı ustalarının yapım teknikleri ile ilgili bilgilerin kayıt altına alınması ve geleceğe aktarımı oldukça önemlidir. Bu sorundan yola çıkan Geleneksel Mimarinin Yaşayan İnsan Hazineleri (GMYİH) projesi, ustaların bilgi, beceri ve deneyimlerini, Selçuk Üniversitesinde Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerini koruma sürecine katarak sürdürmeye yönelik yaklaşımlar geliştirmiştir. Bu yazı kapsamında, ustaların bilgi ve becerilerinin aktarımına yönelik koruma yaklaşımları geliştiren GMYİH Projesinden edinilen deneyimler analiz edilecektir. Teorik ve yasal çerçevenin tanıtımının ardından, GMYİH Projesi süreci, hazırlık çalışmaları, sempozyum, çalıştay, sergi deneyimleri, yapı ustalarını konu alacak yeni çalışmalara katkıda bulunmak üzere deneyimlerin değerlendirilmesi olarak üç bölümde özetlenecektir.

Geleneksel Yapı Ustalarının Bilgi ve Becerilerinin Korunması İçin Bir Yaklaşım

Traditional building masters have played crucial roles in both conservation and restoration processes and also in the production process of the traditional architecture. Building masters have produced traditional architecture as a result of a complex process handling environmental characteristics and the needs, expectations and values of local people and expressing their creativity. Nowadays, the building masters experienced on traditional techniques could not been found; and, we are confronted with the disappearance of the knowledge related to traditional construction techniques. In this respect, it is noticeably significant to document and transfer the knowledge related to the construction techniques of traditional building masters to future. Arising from this problem, the Living Human Treasures of Traditional Architecture Project (LHTTA) has developed several approaches to continue the knowledge, skills and experiences of master craftsmen by providing the inclusion of the students of fine arts faculties in conservation process in Selçuk University. Within the scope of this article, the experiences gained from the LHTTA Project, which has developed specific conservation approaches to the transmission of knowledge and skills of masters to the future, are analyzed. After the introduction of the theoretical background and legal framework of the project, the process of the LHTTA project will be summarized in three sections: preliminary studies, the experiences of symposium, workshop and exhibition, and the analyses of experiences for contributing to future studies focusing on traditional building masters.

PDF

___

Aikawa-Faure, Noriko.. Excellence and Authenticity: Living National (Human) Treasures in Japan and Korea in International Journal of Intangible Heritage, 9, pp.38-51, 2014.
Aran, Kemal. Beyond shelter: Anatolian indigenous buildings, Ankara: Tepe Architectural Culture Centre, 2000.
Bakırer, Ö. 1993. Anadolu Mimarisinde Taş ve Tuğla İşçiliğiin Başlangıcından Bugüne Türk Sanatı. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Bingöl, Orhan. Arkeolojik Mimaride Taş, Homer Kitabevi ve Yayıncılık, İstanbul, 2004.
Blagg, T.F.C. Tools and Techniques of the Roman Stonemason in Britain in Britannia,7, pp.152-172, 1976.
Bouchenaki, M. The Interdependency of the Tangible and Intangible Cultural Heritage, Paper presented at ICOMOS 14th General Assembly and Scientific Symposium: Place, memory, meaning: preserving intangible values in monuments and sites, Victoria Falls, Zimbabwe, 2003. Retrieved July 1, 2015, from http://www.icomos.org/victoria-falls2003/papers/2%20-%20Allocution%20Bouchenaki.pdf
Crouch, Dora P., Johnson, June G. Traditions in architecture: Africa, America, Asia, and Oceania, New York: Oxford University Press, 2001.
Sözen, M., Eruzun, C. 1992. Anadoluda Ev ve İnsan, Creative Yayıncılık.
Hubka, Thomas. Just Folks Designing: Vernacular Designers and the Generation of Form in JAE, 32, 3, pp.27-29, 1979.
Isar, Y.R. Tangible and Intangible Heritage: Are they really Castor and Pollux, Paper presented at INTACH Vision 2020 Conference. New Delhi. 2004.
Karakul, Özlem. Geleneksel Yapı Ustalarından Öğrenmek, Yapı, Yapı Endüstri Merkezi, 407, s. 168-172, 2015a.
Karakul, Özlem. An Integrated Methodology for the Conservation of Traditional Craftsmanship in Historic Buildings, International Journal of Intangible Heritage, Vol:10, pp.135-144, 2015b.
Karakul, Özlem.Geleneksel Mimaride Kültürel Anlatımların Korunması: Yaşayan İnsan Hazineleri Sistemi in Geleneksel Mimarinin Yaşayan İnsan Hazineleri, ed. Özlem Karakul, Ankara: Grafiker Yayınları, pp.13-36, 2014.
Karakul, Özlem. Sculptural Reproduction of Architectural Ornamentation Of Monumental Stone Buildings, Conference of the International Journal of Arts & Sciences CD-ROM. ISSN: 1943-6114 :: 6(3):207215, Paris, 2013.
Karakul, Özlem. Re-Creating Local Building Technology As A Way For Conserving Intangible Cultural Heritage in ICONARCH 1, International Congress of Architecture-I, 15-17 November, Konya, 2012.
Karakul, Özlem. An Integrated Approach to Conservation Based on the Interrelations Of Tangible and Intangible Cultural Properties, in METU Journal of The Faculty of Architecture, Vol: 28, No:2, s. 105-125, 2011. (See http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2011/cilt28/sayi_2/105-125.pdf)
Marchand, Trevor. Crafting Knowledge: The Role of Parsing and Production In the Communication of Skill-Based Knowledge among Masonsin Ways of Knowing: Anthropological Approaches to Crafting Experience and Knowledge, ed. Mark Harris, New York, Berghahn Books, pp.181-202, 2007.
Marchand, Trevor. Muscles, Morals and The Mind: Craft Apprenticeship and The Formation of Person in British Journal Of Educational Studies, vol.56, no: 3, pp.245-271, 2008.
Oliver, Paul. Built to Meet Needs Cultural Issues in Vernacular Architecture, Amsterdam; Boston: Elsevier/Architectural Press, 2006.
Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, 32nd Session of the General Conference, September 29- October 17, Paris. Retrieved March 24, 2015, from http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001325/132540e.pdf)
UNESCO Living Human Treasures System, http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?pg=00061&lg=EN (Retrieved March 24, 2015)
Turkeys National Inventory of Living Human Treasures, http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR,12929/yasayan-insan hazineleri-ulusal-envanteri.html (Retrieved March 15, 2015)
ICOMOS Convention of Conservation of Turkeys Architectural Heritage, 2013. http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_0623153001387886624.pdf