Ayşe ŞİMŞEK, Döndü KILIÇ, Nurcan YABANCI, Melek YAMAN

Taşımalı ve Normal Eğitim Kapsamındaki Öğrencilerin Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi

Bu çalışma ilköğretim okullarında okuyan taşımalı ve normal eğitim kapsamındaki öğrencilerin beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Antalya-Serik ile Sivas-Gemerek ilçelerindeki ilköğretim okullarında taşımalı ve normal eğitim gören 9-17 yaş arası toplam 500 öğrenci ile yüz yüze görüşerek anket uygulanmış, bir günlük besin tüketimi yapılmış, vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçülmüştür. Taşımalı eğitimdeki öğrencilerin tamamı köyde, diğer öğrencilerin %80.0'i kasabada yaşamaktadır. Çocukların yarısından fazlasının anne ve babaları ilkokul mezunudur. Normal eğitimdeki öğrencilerin %60.4' ü, taşımalı eğitimdekilerin de %47.6'sının Beden Kitle İnteks'i 18.5 kg/m2/nin altındadır. Taşımalı ve normal eğitimde her gün düzenli kahvaltı yapan öğrencilerin sıklığı sırasıyla %62.8 ve %69.6'dır. Taşımalı eğitimde her gün aynı besinler çıktığı için, öğrencilerin %64.8'i bu tür besinlerden memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Normal eğitimdeki öğrencilerde genelde (%92.0) eve giderek yemek yemektedirler. Taşımalı eğitimdeki öğrencilerin %24.4'ü, normal eğitimdeki öğrencilerin de %18.8'i ders aralarında acıktıklarını ve bisküvi, kek, börek, kuru ekmek yediklerini söylemişlerdir. Gerek taşımalı, gerekse normal eğitim alan öğrencilerin bir günlük besin tüketimlerine göre enerji ve besin öğeleri alımları genelde yetersizdir. Taşımalı eğitimde çocuklara öğlen kumanya verilmesine rağmen çocukların %60.0'ı proteini, %67.6'sı demiri yetersiz almaktadırlar. Okul çağı çocuklarının beslenmesi gün geçtikçe önem kazanmakta ve buna ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Taşımalı eğitim alan öğrencilere çocukların enerji ve besin öğeleri gereksinimlerine uygun olarak beslenme uzmanları tarafından hazırlanan besinlerin verilmesi ve bunların yenilebilmesi için de uygun mekanların hazırlanması gerekmektedir.

The Evaluation of Nutrition Status of the Students Having Standard or Transported Education

This study was made in order to evaluate the nutritional status of the students studying in primary and secondary schools and having either standart or transported education (students transported from village to school). A poll was taken interviewing face to face with 500 students who are 9-17 years olds having standard or transported education in the towns of Serik in Antalya and Gemerek in Sivas. The students are asked about their daily nourishment and their weight and height were measured. All of the students having transported education live in villages, whereas the 80% of the students having a standards education live in small towns. Half of the students' parents are primary school graduates. The BMI of the 60.4% of the students having standard education and the 47.6% of the students having standard education are below 18.5 kg/m2. In both education systems the frequency of having a regular breakfast is 62.8% and 69.6%. Most of the students (92.0%) having a standard education have lunch at their homes. The 24.4% of the students having transported education and 18.8% of the students having standard education stated that they get hungry during the breaks and they eat some biscuits, cake, pastry, and bread. The students', studying in both education systems, energy and nutrient consuming are inadequate compared to their daily nourishment consuming. Although food is given to the students studying in transported education, 60.0% of these students take protein and 67.6% of them take iron in inadequate amounts. The students having transported education should be given nourishment suitable for their energy and nutrient needs and which is prepared by nutrition experts. Also appropriate places should be built for preparing the food.

PDF

___

Anon (1989). Recomended Dietary Allowances. Food and Nutrition Board, National Research Council. 10th Ed. National Academy Press. Washington.
Arlı, M., Şanlıer, N., Küçükkömürler, S., Yaman, M. (2003). Anne ve Çocuk Beslenmesi (2. Baskı), Pegem A Yayınları, Ankara.
Arslan, P. (2001). "Okul Sütü ve Beslenme Programlarının Önemi", Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı, 7(39): 596-601
Baysal, A. (1999a). Beden Ağırlığının Denetimi, Diyet El Kitabı (3. Baskı), Hatiboğlu Yayınevi, Ankara.
Baysal, A. (1999b). "Kahvaltı ve Okul Başarısı", Beslenme ve Diyet Dergisi 28(1):1-3.
Cavadini, C, Siega-Riz, A.M., Popkin, B.M. (2000). "US adolescent food intake trends from 1965 to 1996", Arch Dis Child. 83:18-24.
Cullen W. K., Eagen,J., Baranowski, T., Owens, E., Moor, C. (2000). "Effect of a la carte and snack bar foods at school on children' s lunchtime intake of fruits and vegetables". J Am Diet Assoc 100:1482-1486.
Eser, Kayhan, Ş., Şahin, K., T., Demireli, O. (2002). "Konya'da iki yetiştirme yurdunda barınan adolesanların beslenme durumları" Beslenme ve Diyet Dergisi 29(2): 25-33.
Narasinga, Rao, B. S. (2002). "Approaches to intervention among children and adolescents". Nutr Rev 60(5): S118-S125.
Oktar, İ, Şanlıer, N. (1999). "İlköğretim Okullarında Uygulanan Beslenme Programları ve Öğrencilerin Beslenme Davranışları ile İlgili Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri", Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi (2):55-63.
Pekcan,G. (1992). "Şişmanlık ve Saptama Yöntemleri", Şişmanlık Çeşitli Hastalıklarla Etkileşimi ve Diyet Tedavisinde Bilimsel Uygulamalar, (Der: P. Arslan)' da Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını:4, Hizmetiçi Eğitim Semineri, 5-6 Haziran, Ankara, s.7-37.
Rapurı, P.B., Gallagher, J.C., Kinyamu, H.K., Ryschon, K.L. (2001) "Caffeine intake increases the rate of bone loss in elderly women and interacts with vitamin D receptor genotypes". Am J Clin Nutr 74(5):694-700.
Rocandio, A.M., Ansotegui, L., Arroyo, M. (2001). "Comparison of dietary intake among overweight and non-overweight schoolchildren". Int J Obes 25:1651-1655.
Sandler, R.B., Slemenda, C.V. vd. (1990). "Postmenapausal bone density and milk consumption in childhood and adolesacent". Am J Clin Nutr 42:270-273.
Sentipal, M.J., Wardlaw, M.G. Manan, J. vd. (1992). "Influence of calcium intake and growth indexes on vertebral bone mineral density in young females". Am J Clin. Nutr 54, 425.
Taşçı, N., Şahin, M., Baysal, A. (1987). "Ankara Kentinde Okula Devam Eden ve Çalışan 12-14 Yaş Grubu Gençlerin Beslenme Durumu", Beslenme ve Diyet Dergisi 16:139-152.
Tucker, K.L. (2003). "Dietary intake and bone status With aging." Curr Pharm Des 9(32):2687-704.
Wang, Y. (2001). "Cross-national comparison of childhood obesity: The epidemic and the relationship between obesity and socioecenomic status". Int J Epidemiol 30(5): 1129-1136.
Whitney, E. N., Rolfes, S. R. (2002). Understanding Nutrition, 9th Edition, Wadsworth & Thomson Learning, USA.
Yabancı, N. (1999). Adolesanlarda Fiziksel Aktivite Düzeyi İle Beslenme Durumunun Kemik Mineral Yoğunluğu ve Vücut Bileşimi Üzerine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diyetetik Programı, -(Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi), Ankara.
Yabancı, N. (2004). Okul Çağı Çocuklarda Büyüme ve Obezite Durumunun Saptanması, Etkileyen Etmenlerin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
Yaşar, A., Ilıca, B., Bakıcıoğlu, M. (1999). "Ankara'da Devlete Ait ve Özel İlköğretim Okullarında Eğitim Gören Çocukların Beslenme Durumlarına İlişkin Bir Araştırma", Beslenme ve Diyet Dergisi 28(1) :21-28.