ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI ALAN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ SINIFTA KULLANDIKLARI BEDEN DİLİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının Öğretmenlik Uygulaması dersinde kullandıkları beden dilini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda sınıf öğretmeni adaylarının (16 kadın, 4 erkek) Öğretmenlik Uygulaması kapsamında ders anlatırken birbirlerinin videolarını çekmeleri istenmiş, bu videolar araştırmacı tarafından geliştirilen Beden Dili Kriterleri Formu doğrultusunda analiz edilmiştir. Elde edilen veriler, belirlenen kriterler çerçevesinde betimlenmeye çalışılmış, videoların analizi sürecinde yapılan gözlemlerden doğrudan alıntılara ve sınıf öğretmeni adaylarının kullandıkları beden dillerine ait frekans ve yüzde değerlere yer verilmiştir. Araştırmanın güvenirlik çalışması için random olarak seçilen 10 video başka bir araştırmacı tarafından izlenerek, beden dili kriterleri formunun doldurulması sağlanarak araştırmanın güvenirliği hesaplaması yapılmıştır. Yapılan hesaplamada elde edilen % 86’ lık uyum, araştırma için güvenilir kabul edilmiştir. Sonuç olarak yapılan bu araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının öğrenciyi dinleme, öğrenciye yönelme ve anlayışlı gülümseme gibi olumlu beden dili kullandıkları gibi, elleri göğüs hizasında kavuşturmak, küçük ve dar alanlı el kol hareketleri gibi güvensiz olduklarına dair mesajlar ileten ya da öğrencilerle göz hizasında iletişim kurmamak, göz temasında bulunmamak, tek bir yöndeki öğrenciye ders anlatmak gibi sınırlı iletişim mesajları veren beden dili kullandıkları da gözlenmiştir. Bu sonuçlar sınıf öğretmeni adaylarının beden dilinin kullanımına yönelik bilgilendirilmeleri gerektiğini düşündürmektedir.

ANALYZING THE BODY LANGUAGES OF PRE-SERVICE TEACHERS DURING TEACHING PRACTICE COURSE

The aim of this study is to analyze the body languages of pre-service teachers (16 female, 4 male) on Teaching Practice course. In accordance with the purpose of the research, pre-service teachers were asked to record videos of their lectures and videos were analyzed in accordance with Body Language Criteria Form that was developed by the researcher. Data obtained through document review was analyzed in accordance with set criteria and frequencies, percentages and references coming from observations of the researcher on the body language of pre-service teachers were shown in video analysis process of the research. Consequently, it was determined in this research that while pre-service teachers use positive body languages like listening to students, heading towards students and smiling, they also use gestures showing that they are nervous like crossing arms on the chest and using small and confined arm movements or they use a body language limiting the communication like avoiding eye contact or heading towards a single student. These results show that pre-service teachers need to be informed about using body language.

PDF

___

Açıl, M. (2005). Öğretmenin beden dili. İstanbul: Armoni Yayıncılık.
Akbaşlı, S. (2011). Sınıf içi iletişim ve etkileşim, (Ed. Sarpkaya, R.), Sınıf yönetimi içinde (s.117-150), Ankara: İhtiyaç Yayıncılık.
Baltaş, Z. & Baltaş A. (2005). Bedenin dili. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Başer, Ş. G. (2003). İlköğretim okullarında öğretmenlerin belirli beden dili davranışlarının 5. ve 8. sınıf öğrencileri üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bencuya, C. (2003). Öğretmenlerin iletişim becerisi eğitimi almasının öğrenciler üzerindeki etkileri.
Benzer, A. (2012). Teachers' opinions about th euse of body language. Education, 132 (3), 467.
Borg, J. (2009). Body language: 7 easy lessons to master the silent language.
Celep, C. (2008). Sınıf yönetiminde kuram ve uygulama. 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çalışkan N & Karadağ E (2010). Öğretim sürecinde iletişim öğeleri ve beden dilinin önemi.
Çalışkan, N. & Yeşil R. (2005). Eğitim sürecinde öğretmenin beden dili, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,6 (1), 199-207.
Çalışkan, N. (2003). Sınıf öğretmenlerinin sözel olmayan iletişim davranışlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erdem, A. R. & Okul, Ö. (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerle iletişim becerileri, Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (1).
Givens, D. B. (2002). The nonverbal dictionary of gestures, signs and body languages: Adam Apple-Jam toZygomatic. http://t2mh.com/psychology/The%20Nonverbal%20Dictionary%20Of%20Gestures,%20Signs%20% 26%20Body%20Language%20Cues%20-%20David%20B%20Givens.pdf. adresinden 5 Mayıs 2016 tarihinde erişilmiştir.
Gökçeli, S. (2013). Lise öğrencilerinin öğretmenlerin beden diline yönelik tutumları: Adana-Kozan Fatih Anadolu Lisesi örneklemi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6 (11).
Habacı, İ., Ürker, A., Bulut, S., Atıcı, R., & Habacı, Z. (2013). Beden dilinin eğitim öğretim üzerine etkileri. Electronic Turkish Studies, 8(9), 1639-1655.
Hamedoğlu, M. A. (2014). Sınıf İçi İletişim, M. Çelikten ve M. Teyfur (Editör), Yaplandırmacı yaklaşıma göre sınıf yönetimi içinde, (s.133-168), Ankara: Anı Yayıncılık.
http://ir.library.illinoisstate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1002&context=sta. adresinden 05 Mayıs 2016 tarihinde erişilmiştir.
https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=P_ki5muEh8IC&oi=fnd&pg=PR1&dq=%22body+ language%22+of+teacher&ots=VAZXSP2w&sig=9Mv0ZVue4srXNsw846qB4vfsE&redir_esc=y#v =onepage&q=%22body%20language%22%20of%20teacher&f=false. adresinden 05 Mayıs 2016 tarihinde alınmıştır.
https://www.turkedebiyati.org/forum/konular/349-ogretim-surecinde-iletisim-ogeleri-ve-bedendilinin- onemi adresinden 21.10.2016 tarihinde erişilmiştir.
Miller, P. W. (1988). Nonverbal Communication. What Research Says to the teacher. NEA Professional Library, PO Box 509, West Haven, CT 06516. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED293190.pdf.adresinden 8 Mayıs 2016 tarihinde erişilmiştir.
Onural, H. (2006). Öğretmen adaylarının ideal öğretmen niteliklerine ilişkin görüşleri, Çağdaş Eğitim Dergisi, 327, 29-35
Öztaş, R. (2001). Sınıf öğretmenlerinin iletişim yeterlilikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sönmez, V. (1992). İlkokul öğretmenlerin sınıf içi etkinlikleri, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (8), 97-106.
Şen, S. (2006). Sınıf içi iletişimde beden dili (Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi öğretmenlerinin beden dilini kullanma düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir Araştırma). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Eğitimi Bölümü Bilim Dalı.
Tok, M., Temel, H., & Ünlü, S. (2014). Öğretmen adaylarının beden dili yeterliliklerinin karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6), 381-391.
Tok, M.,& Temel, H. (2014). Body language scale: Validity and reliability study/Beden dili ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10 (1), 103-122.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(24),543-559.
Waiflein, M. (2013). The progression of the field of kinesics. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yeşilyaprak, E. (2004). Pedogojik motivasyon: Eğitici-öğrenci iletişimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (2. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
Yıldızhan, N. (2014). Lise öğrencilerinin, coğrafya öğretmenlerinin beden dili hareketlerine yönelik görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.