NİLGÜN YENİCE, Gizem ALPAK TUNÇ, Neslihan YAVAŞOĞLU

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inanç düzeylerini belirlemek ve öğrencilerin epistemolojik inançlarını bazı değişkenler açısından incelemektir. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırma toplam 809 ortaöğretim öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Elder (1999) tarafından geliştirilen ve Acat, Tüken ve Karadağ (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Bilimsel Epistemolojik İnançlar Ölçeği” ile "Kişisel Bilgi Formu" araştırmaya katılan öğrencilere uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde öğrencilerin bilimsel epistemolojik inanç düzeylerinin belirlenmesi için; betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Karşılaştırmalarda ise Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis H-testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, ortaöğretim öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları genel olarak gelişmiş düzeydedir. Öğrencilerin bilimsel epistemolojik inançlarını; cinsiyet değişkeni Bilginin Değişirliği alt boyutunda, sınıf düzeyi değişkeni ise Bilginin Kaynağı, Akıl yürütme ve Bilginin Değişirliği alt boyutlarında etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda bilimsel epistemolojik inanç düzeylerinin tüm öğrenim kademelerinde çağdaş düzeye getirilebilmesine yönelik etkinlikler yapılması önerilebilir.

INVESTIGATION OF SCIENTIFIC EPISTEMOLOGICAL BELIEFS OF HIGH SCHOOL STUDENTS

This study aims to analyse high school students' level of scientific epistemological beliefs and investigation of their scientific epistemological beliefs in some variables. The study was designed as descriptive research and employed a relational model. The participants in the study were 809 high school students. The study’s data were collected, “Scientific Epistmological Beliefs Scale” which was developed by Elder (1999) and adapted in Turkish by Acat, Tüken ve Karadağ (2010). The data obtained were examined using descriptive statistics. For comparisons Mann Whitney-U tests and Kruskal Wallis H-tests were employed. The findings showed that the students scientific epistemological beliefs was high. It was also found that the variables of gender affect in the scientific epistemological beliefs of students that subdimensions of Changeability of Knowledge. The variables of class-level affect in the scientific epistemological beliefs of students that subdimensions of The Source of Knowledge, Reasoning and Changeability of Knowledge. Based on the findings obtained, it can be suggested that activities aiming to bring the scientific epistemological belief levels to the contemporary levels in all learning stages.

PDF

___

Acat, B., Tüken, G. & Karadağ, E. (2010). Bilimsel epistemolojik inançlar ölçeği: Türk kültürüne uyarlama, dil geçerliği ve faktör yapısının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 67-89.
Akpınar, B., Döner, A. & Tan, Ç. (2010). Öğretmen adaylarının epistemolojik anlayışları. 9. Ulusal Sınıf Öğretmeliği Eğitimi Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü (20-22 Mayıs 2010), Elazığ, 583-587.
Akgün, A. & Gülmez, G. (2015). Lise öğrencilerinin epistemolojik inançlarının kimya dersi akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 54(14), 68-80.
American Association for the Advancement of Science (1993). Benchmarks for science Literacy. New York: Oxford University Press.
Ayvacı, H. S. & Er Nas, S. (2009).Fen ve Teknoloji Dersi konularının okulda ve dershanede işlenişiyle ilgili durumların belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 113-124.
Aydemir, N., Aydemir, M. & Boz, Y. (2013). Lise öğrencilerinin epistemolojik inançları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21, 1305-1316.
Bendixen, L.D., Schraw, G., & Dunkle, M.E. (1998). Epistemic beliefs anmoral reasoning. The Journal of Psychology, 132, 187-200.
Boz, Y., Aydemir, M. & Aydemir, N. (2011). Türkiye’deki 4, 6 ve 8. sınıf ilköğretim öğrencilerinin epistemolojik inançları. İlköğretim Online, 10(3), 1191-1201.
Buehl, M.M., Alexander, P. A., & Murphy, P.K. (2002). Beliefs about schooled knowledge: Domain specific or domain general? Contemporary Educational Psychology, 27, 415- 449.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö., E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F.(2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Can, B. & Arabacıoğlu, S. (2009). The observation of the teacher candidates’ epistemological beliefs according to some variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2799-2803.
Chan, K., & Elliott, R. G. (2002). Exploratory study of hong kong teacher education students' epistemological beliefs: cultural perspectives and implications on beliefs research. Contemporary Educational Psychology, 27, 392-414.
Cano F. (2005). Epistemological beliefs and approaches to learning: their change through secondary school and their ınfluence on academic performance. British Journal of Educational Psychology, 75(2), 203-221.
Conley, A. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I., & Harrison, D. (2004). Changes in epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary Educational Psychology, 29, 186-204.
Demir, Ö. (2009). Bilişsel koçluk yöntemiyle öğretilen bilişsel farkındalık stratejilerinin altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin epistemolojik inançlarına, bilişsel farkındalık becerilerine, akademik başarılarına ve bunların kalıcılıklarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Deryakulu, D. & Bıkmaz, F. H. (2003). Bilimsel epistemolojik inançlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(4), 243-257.
Elder, A.D. (1999). An exploration of fifth grade students’ epistemological beliefs in science and an ınvestigation of their relation to science learning (Unpublished Doctoral Disertation), Michigan: University of Michigan.
Eroğlu, S.E. & Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik İnançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-313.
Evcim, İ., Turgut, H. & Şahin, F. (2011). İlköğretim öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, günlük yaşam problemlerini çözebilme ve akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 1199-1220.
Gürol, A., Altunbaş, S., & Karaaslan, N. (2010). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, Education Sciences, 5,(3), 1395-1404.
Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın, 26.
Kaygın, B., Baş, F.; Kanbolat, O. & İneç, Z., F. (2010). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel epistemolojik inanışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. IX. Sınıf öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. (20-22 Mayıs 2010), Elazığ, 1108-110.
Kaynar, D., Tekkaya, C. & Çakıroğlu, J. (2009). Effectiveness of 5E learning cycle ınstruction on students’ achievement in cell concept and scientific epistemological beliefs. Hacettepe University Journal of Education, 37, 96-105.
Kızılgüneş, B., Tekkaya, C., & Sungur, S. (2009). Modeling the relations among students’ epistemological beliefs, motivation, learning approach, and achievement, The Journal of Educational Research, 102(4), 243-255.
Kurt, F. (2009). Investigating students’ epistemological beliefs through gender, grade level, and fields of the study. Unpublished master’s thesis, Ankara: Middle East Technical University.
Meral, M. & Çolak, E. (2009). Öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 129-146.
Mir, R., & Watson, A. (2000). Strategic management and the philosophy of science: The case for a constructivist methodology. Strategic Management Journal, 941-953.
Milli Eğitim Bakanlığı (2004). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı ve kılavuzu (6-8. Sınıflar için), MEB, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı ve kılavuzu (6-8. Sınıflar için), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Milli Eğitim Bakanlığı (2007). Lise Kimya Dersi, (9–12. Sınıflar) Öğretim Programı, MEB, Ankara
Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Lise Kimya Dersi, (9-12. Sınıflar) Öğretim Programı Taslağı, MEB, Ankara
National Research Council. (1996). National science education standarts. Washington, DC: The National Academies Press.
Neuman, K., & Blundo, R. (2000). Curricular philosophy and social work education. Journal of Teaching in Social Work, 20(1), 19- 38.
Önen, A. S. (2011). Investigation of students’ epistemological beliefs and attitudes towards studying. Hacettepe University Journal of Education, 40, 300-309.
Özdemir, G. (2007). The effects of the nature of science beliefs on science teaching and learning. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 355-372.
Özkal, K. (2007). Scientific epistemological beliefs, perceptions of constructivist learning environment and attitude towards science as determinants of students approaches to learning. Master Thesis, Ankara: Middle East Technical University.
Özkal, K., Tekkaya, C., Sungur, S., Çakıroğlu, J. & Çakıroğlu, E. (2011). Elementary students’ scientific epistemological beliefs in relation to socio-economic status and gender. Journal of Science Teacher Education, 22(2), 115-127.
Özkan, Ş. (2008). Modeling elementary students’ science achievement: the ınterrelationships among epistemological beliefs, learning approaches, and self-regulated learning strategies. The Doctoral Thesis, Ankara: Middle East Technical University.
Özşaker, M., Canpolat, M. & Yıldız, L. (2011). Beden eğitimi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benlik saygıları arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 155-164.
Paulsen, M. B. & Wells, C. T. (1998). Domain differences in the epistemological beliefs of college students. Research in Higher Education, 39(4), 365-384.
Sadıç, A., Çam, A. & Topçu, M. S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin epistemolojik inançlarının cinsiyet ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82(3), 498-504.
Terzi, A. R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 298-311.
Topçu, M. S. & Tüzün, Ö. Y. (2009). İlköğretim öğrencilerinin bilişötesi ve epistemolojik inançlarıyla fen başarıları, cinsiyetleri ve sosyoekonomik durumları. İlköğretim Online. 8 (3), 676-693.
Tsai, C.-C. (1998). An analysis of taiwanese eighth graders’ science achievement, scientific epistemological beliefs and cognitive structure outcomes after learning basic atomic theory. International Journal of Science Education, 20(4), 413-425.
Tsai, C.-C. (1999). Laboratory exercises help me memorize the scientific truths: a study of eighth graders’ scientific epistemological views and learning in laboratory activities. Science Education, 83, 654-674.
Tsai, C.-C. (2000). Relationships between student scientific epistemological beliefs and perceptions of constructivist learning environments. Educational Research, 42(2), 193-205.
Tüken, G. (2010). Kentlerde ve kırsal kesimde öğrenim gören öğrencilerin bilimsel epistemolojik inançlarının belirlenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Ünal Çoban, G. & Ergin, Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin bilimsel bilgiye yönelik görüşlerini belirleme ölçeği, İlköğretim Online, 7 (3), 706-716.
Yenice, N.(2010). The views of the 8th grade students about nature of scientific knowledge. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 5012-5017.
Yenice, N. (2011). Investigating pre-service science teachers' critical thinking dispositions and problem solving skills in terms of different variables. Educational Research and Reviews, 6(6), 497.
Yenice, N., & Özden, B. (2013). Analysis of scientific epistemological beliefs of eighth graders. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(2).
Yenice, N. (2015). An analysis of science student teachers’ epistemological beliefs and metacognitive perceptions about the nature of science. Educational Sciences: Theory & Practice, 6, 1623-1636.