Yıldızay AYYILDIZ, ABDULLAH AYDIN, Canan NAKİBOĞLU

2018 YILI ORTAÖĞRETİM KİMYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARININ ORİJİNAL VE YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİNE GÖRE İNCELENMESİ

Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 2018 yılında yayınlamış olduğu Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programındaki kazanımların Orijinal ve Yenilenmiş Bloom Taksonomilerine göre analiz edilmesi amaçlanmıştır. 9., 10., 11. ve 12. Sınıflarına ait toplam 127 kazanımın bilişsel alan düzeyleri, bilgi boyutları ve bilişsel süreç boyutlarına göre analizi, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Öğretim programındaki kazanımların sayısı bilişsel alanın kavrama basamağında oldukça fazlayken, analiz, uygulama ve bilgi basamağındaki kazanımların sayısının az olduğu bulundu. Sentez ve değerlendirme basamağındaki kazanımların sayısının ise oldukça az olduğu belirlenmiştir. Kazanımların bilişsel süreç boyutlarına göre analiz edilmesiyle; kazanımların ağırlıklı olarak anlamak ve çözümlemek basamağında olduğu belirlendi. Bunun yanında, uygulamak, hatırlamak ve değerlendirmek basamağında oldukça az olduğu; yaratmak basamağında ise son derece az olduğu bulunmuştur. Diğer yandan, kazanımların ağırlıklı olarak bilgi boyutunun kavramsal basamağında oldukça yüksek bulunduğu, olgusal ve işlemsel basamağındaki kazanımların sayısının az olduğu; üst-bilişsel basamağındaki kazanımların sayısının ise oldukça az olduğu belirlenmiştir. 2018 yılı Kimya Dersi Öğretim Programındaki kazanımların yüksek oranda alt düzey bilişsel alan basamaklarına yönelik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

EXAMINATION OF THE 2018 CHEMISTRY CURRICULUM’S LEARNING OUTCOMES ACCORDING TO ORIGINAL AND REVISED BLOOM’S TAXONOMY

This study aims to analyze the learning outcomes of 2018 Chemistry Curriculum of the Turkish Ministry of Education according to the Original and Revised Bloom’s Taxonomy. A total 127 learning outcomes of 9th, 10th, 11th and 12th grades were analyzed according to cognitive domain levels, knowledge dimensions, and cognitive process dimensions by using the document analysis method. We found that while the number of learning outcomes in the comprehension level of the cognitive domain was high, the number of learning outcomes in the analysis, application, and knowledge levels was low. The number of learning outcomes of the synthesis and evaluation levels was also very low. When the learning outcomes were analyzed according to the cognitive process dimensions, it was determined that they were mostly in the understand and analyze levels. Besides, we found that the number of learning outcomes in apply, remember, and evaluate levels was very low; the create level was highly low. On the other hand, while the number of learning outcomes was very high in the conceptual level of knowledge dimension, the number of learning outcomes in the factual and procedural levels was low, and the learning outcomes in the metacognitive level were very low. The results of this study revealed that the learning outcomes of the 2018 Chemistry Curriculum were low-level cognitive domain levels considerably.

PDF

___

Aksakal Ercan, G. (2013). Fen Eğitimindeki Kimya Konularının Öğretiminde İlköğretim II. Kademede Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Amer, A. (2006). Reflections on Bloom’s Revised Taxonomy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 4(1), 213-230.
Anderson, L. W. (1999). Rethinking Bloom's Taxonomy: Implications for Testing and Assessment. The Educational Resources Information Center.
Anderson, L. W. (2005). Objectives, Evaluation, and The Improvement of Education. Studies in Educational Evaluation, 31(2-3), 102-113.
Anderson, L. W., and D. R. Krathwohl Eds and et al. (2001). A Taxonomy for Learning, Teaching and Assessing: A revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives. New York: Longman.
Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., (Eds.) Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P.R., Raths, J. ve Wittrock, M. C. (2010). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili bir Sınıflama [A Taxonomy for Learning, Teaching, and Assessing] (Çev: D. A. Özçelik). Ankara: PegemA.
Arı, A. (2011). Bloom’un Gözden Geçirilmiş Bilişsel Alan Taksonomisinin Türkiye’de ve Uluslararası Alanda Kabul Görme Durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 767-772.
Arı, A. (2013). Bilişsel Alan Sınıflamasında Yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer Taksonomileri ve Uluslararası Alanda Tanınma Durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290.
Aslan, Efe, H. (2009). Lise 9.sınıf Öğrencilerine, “Canlılığın Temel Birimi Hücre” Ünitesinin Simülasyonla Öğretiminin Bloom Taksonomisinin Bilişsel Seviyelerine ve Simülasyona Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Aydın, A. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin 1992’den Beri Uygulanan Ortaöğretim Kimya Müfredatları Hakkındaki Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(148), 87-99.
Başbay, A. (2008). Relationship between learners’ Individual Learning Tasks and Their Mental Skills and Decision Making Pace. Egitim ve Bilim, 33(149), 3.
Bavlı, B. (2011). İlköğretim İkinci Kademe Fen ve Teknoloji, İngilizce, Matematik ve Türkçe Öğretmenlerinin Eleştirel Düşündürmeye Dönük Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives, The Classification of Educational Goals, Handbook I: Cognitive Domain. New York: David McKay Company.
Bümen, N. T. (2006). Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
Büyükalan Filiz, S. (2002). Soru-Cevap Yöntemine İlişkin Öğretimin Öğretmenlerin Soru Sorma Düzeyi ve Tekniklerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Center for Excellence in Learning and Teaching [CELT]. (n.d.). Revised Bloom’s Taxonomy. Erişim (02.07.2019) http://www.celt.iastate.edu/teaching/effective-teachingpractices/revised-bloomstaxonomy/?fbclid=IwAR1xqS8mkz69IUA6VYZg90cvWjQ2GlDQ1eKTGo3uLs2YOb5uO2 gaPpLXtSQ
Cangüven, H.Ü., Öz, O., Binzet, G., & Avcı, G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Fen Bilimleri Taslak Programının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. IJOEEC (International Journal of Eurasian Education and Culture), 2, 62-80.
Crowe A., Dirks C. & Wenderoth M. P. (2008). “Biology in Bloom: Implementing Bloom‟s Taxonomy to Enhance Student Learning in Biology”. CBE Life Sciences Education, 7, 368- 381.
Çaylak, B. (2009). Bilim ve Sanat Merkezlerinde Uygulanan Fen Bilimleri Etkinliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Dalak, O. (2015). TEOG Sınav Soruları İle 8. Sınıf Öğretim Programlarındaki İlgili Kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Demir, E., Gacanoğlu, Ş. ve Nakiboğlu, C. (2017). 2013 Kimya Dersi Öğretim Programı’na Yönelik Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda 2017 Kimya Dersi Öğretim Programı’nın Değerlendirilmesi. Turkiye Kimya Dernegi Dergisi, Kisim C: Kimya Egitimi, 2(2), 135-184.
Demircioğlu, G., Aslan, A. ve Yadigaroğlu, M. (2015). Yenilenen Kimya Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri İle Destekli Analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 135-146.
Demirel, Ö. (1994). Türkçe Programı ve Öğretimi (Vol. 12). USEM Yayınları.
Demirel, Ö. (2011). Eğitimde Program Geliştirme Kuramdan Uygulamaya (On Yedinci Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Demirel, Ö. (2015). Eğitimde Program Geliştirme Kuramdan Uygulamaya (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Deveci, A. (2009). İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Maddenin Yapısı Konusunda Sosyobilimsel Argümantasyon, Bilgi Seviyeleri ve Bilişsel Düşünme Becerilerini Geliştirmek. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ertürk, S. (1972). Eğitimde “Program” Geliştirme. Ankara: H.Ü. Yayını.
Eş, H. (2005). Liselere Giriş Sınavları Fen Bilgisi Sorunları İle İlköğretim Fen Bilgisi Dersi Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı.
Feyzioğlu, B. (2014). Dokuzuncu Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri: Aydın İli Örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 231-260.
Fleiss, J. L. (1971). Measuring Nominal Scale Agreement Among Many Raters. Psychological Bulletin, 76(5), 378-382.
Girgin, E. (2012). İlköğretim 2. Kademe Fen ve Teknoloji Ters Kitaplarındaki Ünite Sonu Değerlendirme Sorularının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
Gökler, Z. S., Aypay, A., & Arı, A. (2012). İlköğretim İngilizce Dersi Hedefleri Kazanımları SBS Soruları ve Yazılı Sınav Sorularının Yeni Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 1(2), 114-133.
Gökulu, A. (2015). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Yazılı Sınav Soruları İle TEOG Sınavlarında Sorulan Fen ve Teknoloji Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 434-446.
Grobman, H. G. (1970). Developmental Curriculum Projects: Decision Points and Processes: a Study of Similarities and Differences in Methods of Produciny Developmental Curricula. FE Peacock.
Güleryüz, H. (2016). 5., 6., 7., 8. Sınıfların Fen ve Teknoloji Dersine Ait Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muş Alparslan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muş.
Gültekin, C., ve Nakiboğlu, C. (2016). 9. ve 10. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programlarının Beceri ve İçerik Kazanımları İle Ölçme-Değerlendirme Yaklaşımlarının Grafikler Açısından Analizi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(1), 163-184.
Güven, Ç., & Aydın, A. (2017a). 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programında Bulunan Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin Bilişsel Süreç Boyutuna Göre İncelenmesi. Türkiye Kimya Derneği Dergisi, Kısım C: Kimya Eğitimi, 2(1), 87-104.
Güven, Ç., & Aydın, A. (2017b). Yedinci Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bakımından Analizi ve Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 223-233.
Hanna, W. (2007). The New Bloom's Taxonomy: Implications For Music Education. Arts Education Policy Review, 108(4), 7-16.
Hotiu, A. (2006). The Relationship Between Item Difficulty and Discrimination Indices In Multiple-Choice Tests In A Physical Science Course. Unpublished Master Thesis, Florida Atlantic University, Boca Raton, Florida.
İskamya, U. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Soru Sorma Tercihleri İle Orta Öğretim Kurumları Giriş Sınavlarında Sorulan Soruların Bloom Taksonomisine Göre Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
İzci, E., & Eroğlu, A. G. M. (2018). Yenilenen 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. E-International Journal of Educational Research, 9(1), 13-35.
Kahramanoğlu, E. (2013). İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarının Bloom Taksonomisi Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karadağ, R., & Kaya, Ş. (2017). Marzano Taksonomisi’ne Göre İlkokul Programlarındaki Kazanımların Değerlendirilmesi: Bir Durum Çalışması. AKU, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(2), 220-250.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar-İlkeler-Teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
Kendall, M. G. (1955). Further Contributions To The Theory of Paired Comparisons. Biometrics, 11(1), 43-62.
Kemertaş, İ. (2003). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Birsen Yayınevi.
Krathwohl, D. R. (2002). A Revision of Bloom's Taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212-264.
Krathwohl, D. R. (2009). Methods of Educational and Social Science Research: The Logic of Methods. Waveland Press.
Kurt, S. ve Yıldırım, N. (2010). Ortaöğretim 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programının Uygulanması İle İlgili Öğretmenlerin Görüşleri ve Öneriler. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 91-104.
Miller, A. D. (2004). “Cogito, Ergo Sum”: Applying Bloom’s Revised Taxonomy Within the Framework of Teaching for Understanding to Enhance the Frequency and Quality of Students’ Opportunities to Develop and Practice Higher-Level Cognitive Processes. Unpublished Doctoral Dissertation. Kalamazoo College, Michigan.
Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2018). Ortaöğretim 9., 10., 11. ve 12. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Näsström, G. (2009). Interpretation of Standards With Bloom’s Revised Taxonomy: A Comparison of Teachers and Assessment Experts. International Journal of Research & Method in Education, 32(1), 39-51.
Nickerson, R. S. (1985). Understanding Understanding. American Journal of Education, 93(2), 201-239.
Orlich, D. C., Harder, R. J., Callahan, R. C., Trevisan, M. S., & Brown, A. H. (2012). Teaching Strategies: A Guide To Effective Instruction. Cengage Learning.
Özçelik, D. A. (1989). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: ÖSYM.
Öztekin, A., & Er, K. O. (2014). Ortaöğretim 10. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(1), 128-152.
Sönmez, V. (1997). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sözer, E. (2003). Öğretimde amaçlar ve düzenlenmesi, Gültekin, M. (Ed.) Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (ss. 31-44). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tanık, N., & Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve Teknoloji Dersi Yazılı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi. TUBAV Bilim Dergisi, 4(4), 235-246.
Tolan, Y. (2011). Seviye Belirleme Sınavı (SBS) Sorularının Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programına Uygunluğu ve Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Tuğrul, B. (2002). Bloom’un Taksonomik Süreçlerine Etkileşimci Taksonomi Açısından Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 267-274.
Tutkun, Ö. F., & Okay, S. (2012). Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisi Üzerine Genel Bir Bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
Üner, S., Akkuş, H., & Kormalı, F. (2014). Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarındaki ve Sınavlarındaki Soruların Bilişsel Düzeyi ve Öğrencilerin Bilişsel Düzeyiyle İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 137-154.
Varış, F. (1994). Program Geliştirme. (5.Basım). Ankara: Alkım Kitapçılık ve Yayıncılık. Wilson, L. O. (2006). Beyond Bloom-A New Version of Cognitive Taxonomy. Retrieved February, 17, 2010.
Yaz, Ö. V. (2015). Fen Bilgisi Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
Yeşilyurt, E. (2009). İşbirliğine dayalı öğrenmenin öğrenci davranışları üzerindeki etkisine ilişkin öğrenci görüşleri. Fırat University Journal of Social Science,19(2), 161-178.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zorluoğlu, S.L., Kızılaslan, A., ve Sözbilir, M. (2016). Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı Kazanımların Yapılandırılmış Bloom Taksonomisine Göre Analizi ve Değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 10(1), 260-279.
Zorluoğlu, S. L., Güven, Ç., & Korkmaz, Z. S. (2017). Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analiz Örneği: 2017 Taslak Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı. Mediterranean Journal of Humanities, VII(2), 467-479.
Zorluoğlu, S. L., Şahintürk, A., & Bağrıyanık, K. E. (2017). 2013 Yılı Fen Bilimleri Öğretim Programı Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi ve Değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15.