Filiz DOĞAN BAŞEĞMEZ, Arzu KALIN, Ali ÖZBİLEN

Tarihsel Süreç İçerisindeki Kültürel ve Fiziksel Değişim Üzerine Bir Araştırma: Trabzon Taksim Meydanı Örneği

Bu çalışmada, kültür kavramını değişimle ilişkilendirerek peyzaj alanında somut bir tanımlama elde edilmeye çalışılmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin teknolojik bağımlılığına bağlı olarak gerçekleşen değişim hızı ve bunun sonucu olarak kullanım kültürü ve mekan kullanımında yaşanan süreklilikteki kopukluklar negatif mekanları doğurur ve bu durum insan-mekan arasındaki yabancılaşmaya sebep olur yaklaşımı benimsenmiş ve bu yaklaşım içinde yabancılaşma, toplumsallaşma, aidiyet ve güven, pozitif mekan, negatif mekan kavramlarından yararlanılarak bir araştırma modeli ortaya koyulmuştur. Çalışmanın sonucunda oluşturulan araştırma modeli ile değişimin insan ve mekan arasındaki bağı azalttığı ve böylece mekansal süreklilikteki kopukluğun negatif mekanlar ürettiği tespit edilmiştir. Fiziksel sürekliliğin sağlanmaması durumunda insanın mekana ve paralelinde birbirlerine yabancılaştığı belirlenmiştir. Bu durumun bireyin uyum ve aidiyet duygusundaki azalmaya sebep olduğu saptanmıştır.

A Study On Cultural Change in Places Towards the Past and the Present: The Case Study of Trabzon City Square

In this study, concept of the culture is tried to get a perceptible defininition in landscape workspace associating with change. The pace of the rapid changes fort he technological dependency level of the developing countries creates spaces which are similar. As a result of this, the harmony between imaginary and real spaces in the minds of the people is lost and the perceptibility is reduced, which causes alienation to the space. A studt model within the framework of the current approach is proposed by making use of such concepts as alienation, socialization, belonging and trust, positive and negative spaces. The search model that is developed in the end of the study, it was conclude that the change reduced the bond between the humans and the spaces and that the gaps in the espatial continuity produced negative spaces. It was observed that the humans become alienated to the space and to each other accordingly in the case of failurein providing a pysical continuity. It was also observed that this situationals reduced the sense of belonging and harmony of the individuals.

PDF

___

AHUNBAY, Z. (1996) Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, İstanbul: YEM yayın, ISBN: 975-74-38-38-3, ss. 188.
ALTUNIŞIK, R. vd. (2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Üniversitesi, İ.İ.B.F., Sakarya Kitabevi, İkinci Baskı, Adapazarı.
ALEXANDER, C. vd. (1977) A Pattern Language. New York: Oxford University Press.
AŞUT, A. (2009) Trabzon’u Anlamak, Trabzon’un Kültürel Yaşamından Kesitler, İletişim Yayınları, İstanbul, 281.
BALCI, Ş. (2007). Bir Siyasal Kültür Yaratıcısı Olarak Siyasal Toplumsallaşma ve Siyasal Toplumsallaşma Sürecinde Medyanın İşlevleri, Medya ve Ötesi, (Der. Bilal Arık, Mustafa Şeker), Konya: Tablet Yayınları
BATUR, C. (1975) Identification and self-adaptive control, University of Leicester.
BERRY, J. W., (1981) Cultural Ecology and Individual Behavior, Human Behavior and Environment: Advances in Theory and Reserch, I. Altman, A. Rapoport, J.F. Wohwill, (der.), Vol. 4 Plenum Press, 83-105.
BERRY VD., G., (1959). Anatomical studies of the circle of Willis in normal brain. AMA Archives of Neurology & Psychiatry 81.4,409-418.
CARR, S., FRANCIS, M., RIVLIN, L., G. ve STONE, A., M., (1992). Public Space, Cambridge University Press, New York, NY, USA.
COHEN, Y., (1968) Man in adaptation. Chicago: Aldine.
ÇAKMAKLI, D., (1992) Bina Kentsel Çevre İlişkisi, İTÜ Yayınları, İstanbul.
ÇAPA, M., ÇİÇEK,R., (2004). Yirminci yüzyıl başlarında Trabzon’da yaşam. Vol. 20. Serander.
DANACI, H., ATİK, M. (2013). Tarihsel Çevre Peyzajlarında Yapı ve Çevre İlişkisi, Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 6, sayı 11.
EMERY, F., E.,(1972) Systems Thinking. Harmondsworth: Penguin.
ERİM, M., (2007) Türkiye’de Restorasyon Çalışmaları ve Restorasyon İşletmelerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çağ üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Mersin, ss. 193.
EYÜCE, Ö. (2000). Meydanlar. Ege Mimarlık Dergisi 34.2: 11.
GÖKGÜR, P., (2008) Kentsel mekanda kamusal alanın yeri. Bağlam Yayıncılık.
GÜR,Ö.Ş. (1996). Mekan Örgütlenmesi, Gür yayıncılık, Trabzon.
GÜVENÇ, B. (2008). Türk Kimliği Kültür Tarihinin Kaynakları, Boyut Matbaacılık A.Ş., İstanbul.
INSALL, D. (2008) Living Buildings, Architectural Conservation: Philosophy, Principle and Practise, Australia, Mulgrave Vic: Images Publishing Group, 9781864701920, pp.
İÇLİ, G., (2001). Küreselleşme ve Kültür, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 25.
İNCEOĞLU, M., AYTUĞ, A. (2009). Kentsel mekânda kalite kavramı. Megaron Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi 4.3:131-146.
KAHYA, C.,N.; SAĞSÖZ, A., (2004). “Kentsel Sitlerde Değişim: Doğu Karadeniz Bölgesi Kentsel Sitleri”, Planlama Dergisi, Cilt 4.
KARAÇAVUŞ, A. (2011).Toplumsal Mekânın Merkezinin Değişimi Üzerine Bir Deneme:XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Trabzon’da Geleneksel Yaşamın Hükümsüzleşmesi. Karadeniz İncelemeleri Dergisi 10.10.
KOALHOUS; MAU, (1995).
LANG, J. (1987) Creating architectural theory: The role of behavioral sciences in environmental design, Van Nostrand Reinhold, NY, 177.
LANG, J., (1994). Urban Design: The American Experience, John Wiley & Sons, Inc. USA.
MILES, M. B., HUBERMANN, A. M., (1994) An expanded sourcebook qualitative data analysis, London. Sage Publications.
MICOULINA, E. (1993) The History of Gardens and the Evaluation of the Environment, ICOMOS, Historic Gardens and Sites, ss. 71-79.
NIMKOFF, M. F., MIDDLETON, R., (1960) Types of Family and Types of Economy, American Journal of Sociology, 215-225.
ORBAŞLI, A. (2008) Architectural Conservation, Principle and Practise, Oxford, UK, Blackwell Publishing, ISBN: 978-0-632- 04025-4, ss. 227.
ÖZDEMİR, Y. B. (2011) Trabzon Şehrengizi, Birinci Kitap, Yaşar Bedri Özdemir, Mor Taka Kitaplığı.
ÖZEN, H. (2014). Kentsel Kamusal Alanlarda Değişim: Trabzon Kenti Örneğinde Mekan ve Bellek Bağlamında Değerlendirme, Kocaeli Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Kocaeli.
ÖZEN, H., SÜRÜL, A. (2002). Kimlik ve Mekan; Trabzon Taksim Meydanı Kentleşme ve Yerel Yönetimler Sempozyumu 2, Bildiri Kitabı, Mimarlar Odası Adana Şubesi, 124-144, Adana.
ÖZER, M. N., AYTEN M. A., KUNTAY O. (2005). Kamusal Odak Olarak Kent Meydanları. Planlama Dergisi 33:96-103.
ÖZER, A., (2011) Trabzon’dur Yolumuz-2, Trabzon’un Kalbi Meydan, Heyamola Yayınları, Birinci Basım, İstanbul.
PELTO, P., (1968) The Deffrence Between Tight and Loose Societies, Transaction, 37-40.
RAPOPORT, A. (2004). Kültür Mimarlık Tasarım, çev. Selçuk Batur, Yapı-Endüstri Merkezi, İstanbul.
ROWE, P. (1993). WHO Manuel for the standardized investigation and diagnosisof the infertile couple, Press Syndicate of the University of Cambridge, Cambridge
SCHULZ, N., C., (1971) Existence,space and architecture, Praeger, New York, 9-36.
TULUK, Ö.İ. ve DÜZENLİ, H.İ. (2010). Trabzon Kent Mirası, YerYapı-Hafıza, Klasik Yayınları, İstanbul, 61. kitap.
Trabzon, (2009). İl Kültür Turizm Müdürlüğü Arşivi.
Trabzon Belediyesi arşivi 1. (1939) Lambert Trabzon İmar Planı
Trabzon Belediyesi arşivi 2. (1967) Trabzon İl Etüt Projesi
Trabzon Belediyesi arşivi 3. (1986) Trabzon İmar planı.
Trabzon Belediyesi arşivi 4. (2001) Trabzon İmar planı Trabzon Belediyesi arşivi 5. (2014) Trabzon İmar planı.
YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H., (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.