İstanbul’un Tarihi Alanları’nda Koruma Sürecinin Haklar Bağlamında İncelenmesi

Kültürel miras anlayışının gelişim süreci içinde insan hakları konusu miras ile ilişkilendirilmeye başlamış, bu durum kültürel mirasın teori ve uygulamasında değişimleri beraberinde getirmiştir. Kültürel mirastan tüm insanlığın yararlanmasının bir insan hakkı olmasının yanı sıra koruma sürecinin insan haklarının hayata geçmesine katkı sağlaması gerektiği fikri benimsenmiş ve konu koruma hedeflerinin içine dahil edilmiştir. Hakları koruyan ve geliştiren bir koruma uygulamasının kültürel mirasın nitelikli ve yeterli şekilde korunabilmesini sağlayan yol olduğu düşüncesi oluşmuştur. Bu çalışmanın konusu, İstanbul’un Tarihi Alanları’nda uygulanan koruma sürecinde kültürel miras ile ilgili ortaya çıkan yetersizlik ve olumsuzluklar ile insan haklarının durumu arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Buradaki amaç, kültürel mirasın korunmasındaki yetersizliklerin kültürel miras üzerinde hak sahibi olan paydaşların, haklarını kullanmalarını sınırlayan yapı nedeniyle ortaya çıktığını kanıtlamaktır. Çalışma kültürel mirasın sahip olduğu boyutlar ile haklar ilişkisini açıklamakta, bu ilişkiden hareketle İstanbul’un Tarihi Alanları’ndaki koruma sürecini incelemektedir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması araştırması özelliğindedir ve teorik araştırmadan çıkarılan göstergeler yardımıyla koruma süreci ile haklar ilişkisinin incelenmesine dayanmaktadır. Araştırma sonucunda, İstanbul’un Tarihi Alanları’nda koruma sürecinin paydaşların sahip oldukları hakların hayata geçmesi açısından yetersiz ve sınırlayıcı olduğu görülmüştür. Var olan sınırlılığının kültürel mirasın korunmasındaki başarıyı azalttığı, bunun ise paydaş tercihlerinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır

PDF

___

Ashworth, G. (1991). Heritage planning: The management of urban change, Groningen: Geopers.
Auwera, S. V. ve Schramme, A. (2011). Civil society action in the field of cultural heritage. Heritage & Society, 4(1), 59-82.
Baird, M. F. (2014). Heritage, human rights and social justice. Heritage & Society, 7(2), 139-155.
Bennoune, K. (2016). Cultural heritage is a human rights issue [https://en.unesco.org/news/karima-bennoune-culturalheritage- human-rights-issue (Erişim Tarihi: 14.08.2020)].
Blake, J. (2011). Taking a human rights approach to cultural heritage protection. Heritage & Society, 4(2), 199-238.
Byrne, D. (2008). Heritage as social action. Derleyen: Fairclough G., Harrison R., Jameson Jnr J. H., ve Schofield J. The Heritage Reader, Routledge. 149-174
CE. (2005). Council of Europe framework convention on the value of cultural heritage for society, Faro.
Dinçer, İ. ve Enlil, Z. (2011). Kültür mirasının değişen kapsamı ve kültürel mirasın toplum için değeri-Faro Sözleşmesi’nin algılanması Türkiye için bir ön araştırma, Kültür Politikaları ve Yönetimi, Yıllık 2011, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Donders, Y. (2010). Do cultural diversity and human rights make a good match?, International Social Science Journal, 15-35.
Fairclough, G. (2009). New heritage frontiers, Derleyen: CE. Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, Paris. 29-42
Fairclough, G. (2011). Mirasın gelecek için değeri, kültür politikaları ve yönetimi yıllığı. Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul. 35-44
Fojut, N. (2009). The philosophical, political and pragmatic roots of the convention, Derleyen: CE. Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, 2009, Paris. 13-22.
Graham, B. (2002). Heritage as knowledge: capital or culture?, Urban Studies, 39, 1003-1012.
Graham, B., Ashworth, G. J. ve Tunbridge, J. E. (2005). The uses and abuses of heritage, Ed. Corsane, G. Heritage, Museums and Galleries : An Introductory Reader, Taylor and Francis, 28-40.
Greffe, X. (2009). Heritage conservation as a diving force for development, Derleyen: CE. Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, Paris. 101-112.
Holtorf, C. (2012). The heritage of heritage. Heritage & Society, 5(2), 153-173.
Jokilehto, J. (2012). Thematic study/short report: human rights and cultural heritage. Observation on the recognition of human rights in the international doctrine, International Journal of Heritage Studies, 18(3), 226-230.
Kalman, H. (2014). Heritage planning. Principles and Process, Routledge, New York.
Logan, W. (2011). Cultural diversity, cultural heritage and human rights: towards heritage management as human rights-based cultural practice. International Journal of Heritage Studies, 1-14.
Logan, W. (2014). Heritage rights - avoidance and reinforcement. Heritage & Society, 7(2), 156-169.
Lynch, K. (2011). Kent İmgesi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Meyer-Bisch, P. (2009). On the ‘right to heritage’ – The innovative approach of Articles 1 and 2 of the Faro Convention, Derleyen: CE. Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, Paris. 59-66.
Mydland, L. ve Grahn, W. (2012). Identifying heritage values in local communities. International Journal of Heritage Studies, 18, 564-587.
Poria, Y. ve Ashworth, G. (2009). Heritage tourism-current resource for conflict. Annals of Tourism Research, 36(3), 522–525.
Poulios, I. (2010). Moving beyond a values-based approach to heritage conservation. Conservation and Management of Archeological Sites, 2(2), 170–185.
Rossi, A. (2006). Şehrin Mimarisi, Kanat Yayınevi, İstanbul. Smith, L. (2006). The uses of heritage, Routledge, Taylor and Francis Group, New York.
Therond, D. (2009). Benefits and Innovations of the council of europe framework convention on the value of cultural heritage for society, Derleyen: CE. Heritage and Beyond, Council of Europe Publishing, 2009, Paris. 9-12.
UN. (2011). Report of the independent expert in the field of cultural rights, Farida Shaheed, Human Rights Council, 17th Session, Agenda Item 3, (A/HRC/17/38).
UNESCO. (1989). Third Medium-Term Plan (1990–1995), 25 C/4,
UNESCO, Paris, France.
UNESCO. (2017). Historic Areas of Istanbul, Erişim: http://whc. unesco.org/en/list/356.