Gözde KIZILKAN, Çiğdem CANBAY TÜRKYILMAZ

Sürdürülebilir Mimari Yaklaşım ile Tasarlanmış Okul Öncesi Eğitim Yapılarında Ergonomi Kavramının Bahriye ÜçokEkolojik Anaokulu Örneği Üzerinden İncelenmesi

Bu çalışma, ergonomi ve sürdürülebilirlik olguları arasındaki kavramsal çerçevenin geliştirilmesine yönelik araştırmaların taranarak, sürdürülebilir yaklaşımın insanoğlunun davranışlarına sorumluluk sahibi bir bilinç ile çocukluk yaşlardan itibaren kazandırılması gerektiğini irdelerken, okul öncesi eğitim yapılarının ergonomik ölçütler bağlamında mekânsal organizasyonunun incelenmesini merkeze almıştır. Ergonomi, geleceği tehdit eden pek çok sorunun dengelenmesi için insan davranışlarına entegre olması önerilen kültürel değişim ihtiyacına disiplinlerarası düzeyde bilimsel bir yaklaşım sunmaktadır. Literatür araştırması sonrası, sürdürülebilirlik yaklaşımı gözetilerek tasarlanmış müstakil bir anaokulu yapısı örneklem alanı olarak seçilmiş; mekânsal organizasyonu ergonomik ölçütler bağlamında incelenmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı asgari tasarım ölçütleri; binada yapılan gözlem, görüşme ve bilimsel tespitlerle kavramsal araştırma sürecinde belirlenen mekânsal konfor düzeyi ölçütleri üzerinden karşılaştırma yöntemi ile kıyaslanmış ve bir anaokulu yapısının uygun bulunan ergonomik ölçütleri saptanmıştır. Çalışmanın kavramsal kurgusu ve örneklem alanı incelemeleri sonucunda; mekânsal organizasyonun ergonomik ölçütler bakımından tasarımının; fizyolojik, psikolojik, çevresel konfor düzeylerini ideal seviyeye taşıyacağı, verimlilik ve kaliteyi yükselteceği, kaza ve riskleri azaltarak güvenli koşullarda çalışma ve öğrenme imkânı sağlayacağı, yorgunluk ve stres gibi olumsuz faktörleri hafifletirken kullanıcıların çalışma ortamından memnuniyet duymalarına yardımcı olarak ekosistemin korunması amacının da ön planda tutulabileceği tespit edilmiştir.

PDF

___

Bullinger, H. J. (1994). Ergonomie: Produkt-und Arbeitsplatzgestaltung. Springer-Verlag, Wiesbaden.
Chung, J. W., ve Wong, T. K. (2007). Anthropometric evaluation for primary school furniture design. Ergonomics, 50(3), 323- 334.
Clayton, M. K. (2001). Classroom spaces that work. Strategies for teachers series. Northeast Foundation for Children, 71 Montague City Road, Greenfield, MA 01301.
Drury, C. G. (2008). The future of ergonomics/the future of work: 45 years after Bartlett (1962). Ergonomics, 51(1), 14-20.
Ercan, M. N. (1988). Çalışma yerlerinin ve yaşam ortamlarının ergonomik şekillendirmelerinde genel prensipler. İTÜ, MPM, 1, 403-411.
Fabbri, K. (2013). Thermal comfort evaluation in kindergarten: PMV and PPD measurement through datalogger and questionnaire. Building and Environment, 68, 202-214.
Güneş, H. H. (2009). İktisat tarihi açısından nüfus teorileri ve politikaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 126-138.
Hedge, A., ve Dorsey, J. A. (2013). Green buildings need good ergonomics. Ergonomics, 56(3), 492-506.
Hedge, A., Rollings, K., ve Robinson, J. (2010). Green ergonomics: advocating for the human element in buildings. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, 54(9), 693-697.
Joshi, A., Kale, S., Chandel, S., & Pal, D. K. (2015). Likert scale: Explored and explained. Current Journal of Applied Science and Technology, 396-403.
Karaküçük, S. A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/ mekansal koşulların incelenmesi: Sivas ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 32(2), 307-320.
Knight, G., ve Noyes, J. A. N. (1999). Children’s behaviour and the design of school furniture. Ergonomics, 42(5), 747-760.
LEED. (2016). LEED 2009 for new construction and major renovations. Updated July 2016. https://www.usgbc.org/resources/ leed-new-construction-v2009-current-version [Erişim Tarihi: 10.05.2019, 10:25].
Melhuish, E. C. (2011). Preschool matters. Science, 333(6040), 299-300.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2015). Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Kılavuzu, 2015 versiyonu. https://iedb. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/17032245_2015asg aritasarmklavuzu.pdf (Erişim Tarihi: 27.03.2019, 20:45).
Moray, N. (1995). Ergonomics and the global problems of the twenty-first century. Ergonomics, 38(8), 1691-1707.
Murrell, K. F. H. (1965). Ergonomics: Man in his working environment. Chapman and Hall, London.
Özbıçakçı, F. Ş., Çapık, C., Gördes, N., Ersin, F., ve Kıssal, A. (2012). Bir okul toplumunda gürültü düzeyi tanılaması ve duyarlılık eğitimi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 238-245.
Özbilgin, L. (1986). Okula ergonomik yaklaşım (okul ergonomisi). Eğitim ve Bilim, 10(60), 28-32.
Payton, J. W., Wardlaw, D. M., Graczyk, P. A., Bloodworth, M. R., Tompsett, C. J., ve Weissberg, R. P. (2000). Social and emotional learning: A framework for promoting mental health and reducing risk behavior in children and youth. Journal of School Health, 70(5), 179-185.
Pheasant, S., ve Haslegrave C. M. (2005). Bodyspace: anthropometry, ergonomics and the design of work: anthropometry, ergonomics and the design of work. 3rd Ed, CRC Press, Boca Raton.
Seidl, I., ve Tisdell, C. A. (1999). Carrying capacity reconsidered: from Malthus’ population theory to cultural carrying capacity. Ecological Economics, 31(3), 395-408.
Smith, T. J. (2007). The ergonomics of learning: educational design and learning performance. Ergonomics, 50(10), 1530- 1546.
Stockall, N. S., Dennis, L., ve Miller, M. (2012). Right from the start: Universal design for preschool. Teaching Exceptional Children, 45(1), 10-17.
Stuhmcke, S. M. (2012). Children as change agents for sustainability: An action research case study in a kindergarten (Doctoral dissertation, Queensland University of Technology).
Sylva, K. (2010). Quality in early childhood settings. Early Childhood Matters, 70-91.
Şahin, B. E., ve Dostoğlu, N. T. (2012). The importance of preschoolers’ experience in kindergarten design. METU JFA, 1(29), 301-320.
Templer, J. (1994). The staircase: studies of hazards, falls, and safer design. 2nd Ed, MIT Press.
Thatcher A., Garcia-Acosta G., ve Lange-Morales K. (2013). Designing principles for green ergonomics. Contemporary Ergonomics and Human Factors, 1st Ed, CRC Press, 319-326.
Thatcher, A., ve Milner, K. (2014). Changes in productivity, psychological wellbeing and physical wellbeing from working in a ‘green’ building. Work, 49(3), 381-393.
Untuç, B., ve Akdağ, N. Y. (2017). Yapılarda gürültü denetimi: Bir örnek kapsamında değerlendirmeler. Artium, 5(2), 11-21.
Vasilyeva, M., ve Lourenco, S. F. (2012). Development of spatial cognition. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science, 3(3), 349-362.
URL-1. (2019). http://www.mimarizm.com/mimari-projeler/egitim/ bahriye-ucok-ekolojik-anaokulu_127971 [Erişim Tarihi: 17.05.2019; 18:19].
URL-2. (2019). http://www.dilekci.com/portfolio-item/bahriyeucok- kindergarten/ [Erişim Tarihi: 18.03.2019, 22:29].
URL-3. (2019). http://galeri3.arkitera.com/var/albums/arkiv-2/ proje/dilekci-mimarlik/bahriye-ucok-anaokulu/ [Erişim Tarihi: 03.03.2019, 20:09].
URL-4. (2019). https://www.youtube.com/watch?v=nqAYO0o HUOE [Erişim Tarihi: 10.05.2019, 11:32].