Antalya, bazı kent içi yolların bitki materyali ve bitkisel tasarım yönünden değerlendirilmesi

Sokak, cadde, bulvar ve refüj bitkilendirmeleri kent içi yeşil alan sistemlerinin oluşumunda önemli bir yere sahiptir. Yol bitkilendirmeleri kent içinde yer alan diğer yeşil alanları birbirlerine bağlama görevi üstlenir ve bu şekilde koridorlar oluşturarak kente biyolojik ve ekolojik katkılar sağlar. Aynı zamanda kent içinde yer alan yapı ve yapısal elemanlarla doğru ilişkilendirilerek kullanılan bitkisel materyaller, alanı araçla veya yaya olarak kullanan kullanıcılara yönlendirme, sinyal etkisi, uyarı etkisi, vurgulama gibi farklı fonksiyonel yararlar sağlamakla birlikte, estetik açıdan da kent kimliğini belirlemede etkilidirler. Bu çalışma Antalya kent merkezinde bulunan bazı bulvar ve caddelerin belirli bir kısmını veya tamamını içine alan yaklaşık 27 335 m uzunluğundaki bir alanda gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın gerçekleştirildiği alanlardaki bitki türleri ve boyutları tespit edilerek alandaki mevcut bitkisel yapının fonksiyonları yapılan puanlamalar ile değerlendirilmiştir. Çalışma alanında 64’ü ağaç, 23’ü çalı, 8’i sarılıcı olmak üzere, toplam 95 odunsu bitki türü, ve 30 otsu bitki türü tespit edilmiştir. Bunlardan 21 ağaç ve 6 çalı doğal bitki örtüsüne ait türlerdir. Çalışma alanındaki mevcut bitkilendirme bitkisel tasarım ilkeleri yönünden değerlendirildiğinde, bitkilendirmenin estetik ve fonksiyonel açıdan kent içi yolların ihtiyaçlarını yeterince karşılayamadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kent içi yol, Yol bitkilendirmesi, Antalya

The evaluation of some urban roads in terms of plant materials and planting design in Antalya

Plantings of streets, avenues, boulevards and medians have an important role at composition of urban green space systems. Road plantings have acts as connecting other green areas to each other and so, by creating corridors provide biological and ecological contributions. At the same time, plant materials which are associated correctly with structures and structural elements provide users as vehicles or pedestrians different functional benefits such as routing, signal effect, warning effect and highlighting, however, they are effective on aesthetically evaluating city identities. This study was carried out at approximately 27 335 length area, which included some or whole part of some specific avenues and boulevards of Antalya city center. The structure functions of plant which exist in the research field, were evaluated with giving point by identifying plant species and sizes. 23 shrubs, 8 climbings, 64 trees in total of 95 woody species and 30 herbaceous species were determined in the study area. 21 trees and 6 shrubs of these species were native. When planting in the study area was evaluated in terms of planting design principles, it was determined that planting does not fulfill the aesthetic and functional needs of urban streets sufficiently.

Keywords:

Urban roads, Road planting, Antalya,

PDF

___

Aslanboğa İ (1997) Kentlerdeki yol ve meydan ağaçlarının işlevleri, Ağaçlamanın planlanması, uygulanması ve bakımlarıyla ilgili sorunlar. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu. İ.Ü. Or. Fak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü, İSFALT Yayın No: 3 İstanbul, s: 10.
Atay İ, Aytuğ B, Selik M, Ürgenç S, Yaltırık F (1990) Şehiriçi Ağaçların Tekniğine Uygun Bakımı ve Budanması, Ormancılık Eğitim ve Kültür Vakfı Yayın No2, İstanbul.
Bernatzky A (1983) The effects of trees on the urban climate: Trees in 21st Centry. Blackwelis. UK.
Çelem H, Şahin Ş (1997) Kent içi yol ağaçlarının görsel ve işlevsel etkileri. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu. İ.Ü. Or. Fak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü, İSFALT Yayın No: 3 İstanbul. s: 41.
Dirik H (1997) Kent ağaçlarının yönetimi. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu. İ. Ü. Or. Fak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü, İSFALT Yayın No: 3 İstanbul. s: 29-40.
DMİ (Devlet Meteoroloji İşleri) (2012) İklimsel Veriler. Devlet Meteoroloji İşleri Bölge Müdürlüğü Antalya.
Doygun H, Ok T (2006) Kahramanmaraş Kenti Açık-Yeşil Alanlarında Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Öneriler. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(2): 94-103.
Erdoğan E, Yazgan ME (2007) Kentlerde Trafik Gürültüsü Sorununu Azaltmada Peyzaj Mimarlığı Çalışmaları: Ankara Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 2: 201-210.
Fernández-Juricic E (2000) Avifaunal use of wooded streets in an urban landscape. Conservation Biology 14: 513–521.
Grey GW, Deneke FJ (1986) Urban Forestry, 2nd Edn. John Willey and Sons: Newyork, p: 299.
Gül A (2002) Orman Peyzajı ve Rekreasyon Ders Notları, SDÜ Or. Fak. Orman Mühendisliği Bölümü, Lisans Ders notu. Isparta. (Basılmamış).
Heisler GM, Grant RH, Gao W (2003) Individual- and scattered-trees influences on ultraviolet irradiance. Agricultural and Forest Meteorology 120: 113–126.
Küçük V, Gül A (2005) Isparta kent içi yol ağaçlandırmaları üzerine bir araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9 (3): 111-118.
McPherson EG (2003) A benefit-cost analysis of ten street tree species in Modesto, California, U.S. Journal of Arboriculture 29: 1–8.
Miller RW (1988) Urban Forestry: Planning and Managing Urban Greenspaces. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall: p:1–404.
Samara T, Tsitsoni T (2011) The effects of vegetation on reducing traffic noise from a city ring road. Noise Control Engineering Journal 59: 68–74.
Schmid JA (1975) Urban Vegetation: A Review and Chicago Case Study. Research Paper Number 161, Department of Geography, University of Chicago, Chicago, p: 266.
Söğüt Z (2005) Kent içi Yeşil Yollar ve Adana Örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(1): 113-124.
TSE (1990) TSE 8146/Mart 1990. Şehiriçi Yol ve Meydan Ağaçlandırma Standardı.
Ürgenç S (1998) Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını. Yayın No: 3997, İstanbul.
Yang J, Zhou J, Ke Y, Xiao J (2012) Assessing the structure and stability of street trees in Lhasa, China. Urban Forestry & Urban Greening 11: 432– 438
Yılmaz F, Aksoy Y (2009) Şehir İçi Yol Bitkilendirmelerinin İstanbul İli Beyoğlu İlçesi Cumhuriyet, Halaskargazi Ve Büyükdere Caddesi Örneğinde İrdelenmesi. Journal of Yasar University, 4(16): 2699-2728.
Yılmaz H, Akpınar E, Yılmaz H (2006) Peyzaj Mimarlığı Çalışmalarında Kullanılan Bazı Süs Bitkilerinin Toksikolojik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi A(1): 82-95.