MODERN ÖZNENİN KURULUŞU ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Bu yazıda, Descartes'tan Freud'a modern öznenin kuruluşundaki epistemolojik dönüşümün nasıL gerçekleştiğine yönelik bir araştırma yapılmaktadır. Bu noktada, özellikle bazı felsefecilerin bu dönüşüme katkısı ve eleştirisi ele alınacaktır. Descartes ve Locke'un epistemolojik çözümlemelerinin ete ve kemiğe büründüğü zemin Hegel'den Freud'a ben ve bilinç kavramları bağlamında bir hattı kapsamaktadır. Elbette bu noktada Kant önemli bir yere sahiptir. Ancak Kant, Descartes--Locke çizgisini daha da belirgin kılan ve özneyi epistemolojik bir çerçevede değerlendiren bir fılozof olarak bu gelenek içinde görüldüğünden, genel olarak Aydmlanmanın düşünsel perspektifı içinde ele almıştır. Öte yandan Hegel'in ve Marx'ın tarihsellikle ilişkisinde özneyi toplumsal-kurumsal-pratik bir fıgür olarak görmeleri ve onlardan sonra gelen Nietzsche'nin eleştirileriyle ve Freud'un da psikolojik analizleriyle katkı sunmaları modern öznenin nasıl bir dönüşüm sergilediğiyle ilgili bize bir perspektif sunmaktadır. Bu yüzden, bu çalışmada, modern öznenin kurüluşu bağlamında Hegel, Marx, Nietzsche ve Freud'un düşünceleri ele alınıştır ve bu çerçevede bir çalışma yapılmıştır.

A CRITICAL VIEW ON THE ESTABLISHMENT OF MODERN SUBJECT

In this paper, a research towards how the epistemological transformation in the establishment of modern subject occurred from Descartes to Freud is being made. At this point, the contribution of some philosophers to this transformation and their criticism will be discussed. The ground, where the epistemological analyses of Descartes and Locke are shaped in flesh and bones, covers a line in the context of concepts of self and consciousness from Hegel to Freud. Of course at this point Kant has a significant place. But because Kant was seen as a philosopher making the line of Descartes-Locke clearer and assessing the subject in a more epistemological frame, he was generally addressed within the n c u p p c v of n gh n ng. On h o h h nd, H g ’ nd x’ co p h n on of ubj c as a social/institutional/practical figure in their relations with historicalness, and the participation of Nietzsche by his critics and of Freud by his psychological analyses are providing us a perspective regarding the transformation of modern subject. Thus, in this study the opinions of Hegel, Marx, Nietzsche and Freud in the context of establishment of modern subject was addressed, and a study within this frame was made

PDF

___

ADORNO, T. W. ve HORKHEIMER, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği, çev. Nihat Ülner—Elif Öztarhan Karadoğan, Istanbul: Kabalcı Yayınevi.

ANSELL—PEARSON, K. (1998). Kusursuz Nihilist, çev. Cem Soydemir, Istanbul: Ayrıntı Yayınları.

BALOGH, P. (1986). Freud Üzerine, çev. M. Sağman Kayatekin, Ankara: Yayınları.

CARR, E. H. (1993). Tarih Nedir, çev. Misket Gizem Gürtürk, İstanbul: İletişim Yayınları.

DİNÇER, K. (2005). “Modern Epistemolojinin Çıkmazı”, Ankara Barosu Felsefe Kulübü VI. Toplantı, ss. 233—55. Ankara: Ankara Barosu Yayınları.

DOCHERTY, T. D. (1995). “Postmodernizm: Bir Giriş”, çev. Yavuz Alagon, Postmodernist Burjuva Liberalizmi, İstanbul: Sarmal Yayınevi.

FANCHER, R. E. (1990). Ruhbilimin Öncüleri, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.

FREUD, S. (2000). Ruhçözümlemesinin Tarihi, çev. Emre Kapkın—Ayşe Tekşen Kapkın, İstanbul: Payel Yayınevi.

HEGEL, G. W. F. (2004). inin Görüngübilimi, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.

LUKACS, G. (1998). Tarih ve Sınıf Bilinci, çev. Yılmaz Öner, Belge İstanbul: Yayınları.

MARX, K. (2004). Alman İdeolojisi, çev. Sevim Belli—Ahmet Kardam, Ankara: Sol Yayınları.

MORlN, E. (1995). Avrupa ’yi Düşünmek, çev. Şirin Tekeli, İstanbul: AFA Yayıncılık.

NİETZSCHE, F. (1968). The Will to Power, trans. Walter Kaufman and R. ].

Hollingdale, New York: Vintage Books.

NİETZSCHE, F. (1995). Deccal, çev. Oruç Aruoba, İstanbul: Hil Yayınları.

NİETZSCHE, F. (2003). İnsanca Pek İnsanca çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: İthaki Yayınları.

NİETZSCHE, F. (2005). Gesammelte Werke, Bindlach: Gondorm Verlag GmbH.

NİETZSCHE, F. Der Wille zur Macht, Paderorn: Voltmedia GmbH (Tarihsiz).

ROUSSEAU, J. J. (2007). Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev, çev. Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

VİERECK, G. S. (2006). “Sigmund Freud’la Görüşme”, çev. Doğan Şahiner, Cogito, 9: 61-69.