EĞİTİMDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI ÖZ-YETERLİLİKLERİ ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMALARI

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin eğitimde bilgi teknolojileri kullanımı özyeterliliklerini ölçmeye yönelik ölçek geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda veriler, İstanbul’da 11 farklı özel eğitim kurumunda görev yapan 97 sınıf öğretmeninden toplanmıştır. Ölçeğin geçerlilik çalışmaları kapsamında, faktör analizi, alt ölçekler arasında ilişki analizi ve madde ayırt edicilik çözümlemeleri yapılmıştır. Güvenilirlik çalışmaları kapsamında ise ölçeğin ve alt ölçeklerin iç tutarlılık katsayıları (Cronbach ) hesaplanmıştır. Geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları sonucunda, 34 maddeden ve 4 alt ölçekten oluşan bir eğitimde bilgi teknolojileri kullanımı öz-yeterlilikleri ölçeği geliştirilmiştir. Ölçeğe, öğretmenler üzerinde geliştirildiği için Eğitimde Bilgi Teknolojileri Kullanımı Öz-yeterlilikleri Öğretmen Değerlendirme Formu (EBTKÖ-ÖDF) adı verilmiştir. Ölçeğin alt boyutları da, temel beceriler öz-yeterliliği, teknoloji tabanlı eğitsel etkinlikler düzenleme öz-yeterliliği, hesap tablosuna dayalı sınıf yönetimi öz-yeterliliği, sistem bilgisi öz-yeterliliği olarak isimlendirilmiştir. EBTKÖ-ÖDF, özellikle sınıf öğretmenleri ile yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek bir eğitimde bilgi teknolojileri kullanımı öz yeterlilik ölçeğidir

Anahtar Kelimeler:

Bilgi teknolojileri, öz yeterlilik, sınıf öğretmeni, ölçek geliştirme

Validity and Reliability Studies of the Information and Communication Technologies (ICT) Self Effıcacy Scale in Education

The purpose of the study is to develop a scale to measure information and communicationtechnologies self efficacy of teachers. The data were obtained from 97 classroom teachersfrom 11 private schools. Factor analysis, correlation analysis between sub scales and item discrimanant analysis were performed for the validity studies. Internal consistency(Cronbach a ) coefficients were found for the sub scales and the total of the scale forreliability studies. At the end of the validity and reliabilty studies an information andcommunication technologies self efficacy scale was developed consisted of 34 items and4 sub scales. As the data, for the development of the scale, were collected from teachers,the scale was named as Information and Communication Technologies Self Efficacy inEducation-Teacher Evaluation Form (ICTSE-TEF). The sub scales were named as, “BasicSkills”, “Arranging Technological Based Educational Activities”, “Classroom managementBased on Spreadsheet”, and “System Knowledge”. ICTSE-TEF is a valid and reliable scaleto measure the information and communication self efficacy of classroom teachers.Key words: Information Communication Technologies, self efficacy , classroom teacher, scale development

Keywords:

-,

PDF

___

KAYNAKLAR Akkoyunlu, B., Orhan, F. (2003). Bilgisayar Öğretmenleri İçin Bilgisayar Öğretmenliği. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET). Algan, C.E. (2006). Özel Okullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Eğitimde Bilgi Teknolojileri Kullanımı Öz Yeterlilikleri ve Derslerinde Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Durumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Aşkar, P., Umay, A. (2001). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Bilgisayarla İlgili Öz-yeterlik İnancı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8. Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman Bıkmaz,F.H. (2004). Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz Yeterlik İnancı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Milli Eğitim. 31(161), 172-180. Bilişim Şurası (2002). Eğitim Grubu Okulöncesi Eğitim, İlköğretim ve Ortaöğretim Alt Komisyonu Raporu, Ankara: 8-10 Mayıs. Cassidy, S. & Eachus, P. (2002).Developing The Computer Self-efficacy (CUSE) Scale: Investigating The Relationship Between Computer Self-efficacy, Gender and Experience with Computers. Journal of Educational Computer Research, 26(2),169189. Chen, G., Gully, S.M. (1997). Specific Self-efficacy, General Self-efficacy, and Self-esteem: Are They Distinguishable Constructs. Paper presented at the 57th Annual Meeting of The Academy of Management. Boston, MA. Compeau, D. R., Higgins, C. A. (1995). Computer Self-efficacy: Development of A Measure and Initial Test. MIS Quarterly, June, 189-211. Decker, C.A. (1998). Training Transfer: Perceptions of Computer Use Self-Efficacy among University Employees. Journal of Vocational and Technical Education. http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JVTE/v14n2/JVTE-3.html (adrese 10/07/2005 tarihinde erişilmiştir) Deng, X.; Doll, W.; Truong, D. (2004). Computer self-efficacy in an ongoing use context Behaviour & Information Technology, 23(6), 395-412. 103 Easton, M.S. & Larose, R. (2000). Internet Self-efficacy and the Psychology of the Digital Divide. Journal of Computer Mediated Communication, 6(1). http://www.ascusc. org/jcmc/vol6/issue1/ (adrese 18/08/2005 tarihinde erişilmiştir) Galpin, V.; Sanders, I.; Turner, H.; Venter, B. (2003). Computer Self-Efficacy, Gender, and Educational Background in South Africa. IEEE Technology & Society Magazine, 22 (3), 43-48. Gürcan, A. (2005). Bilgisayar Öz-yeterliği Algısı ile Bilişsel Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişki. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(19), 179-193. Hill, T., Smith, N. D., ve Mann, M. F. (1987). Role of Efficacy Expectations In Predicting The Decision To Use Advanced Technologies: The Case of Computers. Journal of Applied Psychology, 72(2), 307-313. Işıksal, M.; Aşkar, P. (2005). The effect of spreadsheet and dynamic geometry software on the achievement and self-efficacy of 7th-grade students. Educational Research, 47(3), 333-350. Karsten, R., Roth, M. R. (1998). The Relationship of Computer Experience and Computer Self-efficacy To Performance in Introductory Computer Literacy Courses. Journal of Research on Technology Education, 31(1), 14-24. Kendall, S.; Bloomfield, L. (2005). Developin and Validating a Tool to Measure Parenting Self Efficacy. Journal of Advanced Nursing, 51(2), 174-181. Korkmaz, İ. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegem Yayıncılık Kurbanoğlu, S., Akkoyunlu, B. (2002). Ögretmen Adaylarına Uygulanan Bilgi Okuryazarlığı Programının Etkılıliği ve Bilgi Okuryazarlığı Becerileri ile Bilgisayar Öz-Yeterlık Algısı Arasındaki İlişki. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 22,98-105. Lee, C., Bobko, P. (1994). Self-efficacy Beliefs: Comparison Of Five Measures. Journal of Applied Psychology, 79(3),364-369. MEB (2003). EARGED Performans Değerlendirme Çalışması. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. http://oyegm.meb.gov.tr /yet/ index.htm (adrese 15/10/2006 tarihinde erişilmiştir) Mudgett, B., Quinones, M. (1997). Self-efficacy Beliefs: Comparison of Two Distinct Measures. Poster session presented at the 12th Annual Conference Society For Industrial and Organizational Psychology. St Louis, Missouri. 104 Murphy, C.A., Coover, D., & Owen, S.V. (1989). Development and Validation of the Computer Self-efficacy Scale. Education and Psychological Measurement, 49, 893899. Pajares, F. (1996). Assessing Self-efficacy Beliefs and Academic Outcomes: The Case For Specificity and Correspondence. Paper presented at a symposium chaired by B.J. Zimmerman, Measuring and Mismeasuring Self-efficacy: Dimensions, Problems and Misconceptions. Annual Meeting of The American Educational Research Association, New York. Pajares, F., Miller, M.D. (1995). Mathematics Self-efficacy and Mathematics Outcomes: The Need For Specificity of Assesment. Journal of Counseling Psychology, 42, 190-198. Prior, K. N.; Bond, M. J. (2004). The roles of self-efficacy and abnormal illness behaviour in osteoarthritis self-management. Psychology, Health & Medicine, 9(2), 177-192. Riggs, I. M., & Enochs, L. G. (1990).Toward The Development of An Elementary Teacher’s Science Teaching Efficacy Belief Instrument. Science Education, 74 (6), 625-637. Robertson, I.T., Sadri, G. (1993). Managerial Self-efficacy and Managerial Performance. British Journal of Management, 4, 37-45. Seferoğlu, S. S., Akbıyık, C. (2005). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayara Yönelik ÖzYeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi,19, 89-101. Tezbaşaran, A.A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara. Thatcher, J.B. ve Perrewe, P.L. (2002). An Empırıcal Examınatıon of Indıvıdual Traıts as Antecedents to Computer Anxıety and Computer Self-Effıcacy. MIS Quarterly, 26(4), 381-396. Torkzadeh, G., ve Koufterous, X. (1994). Factorial Validity of A Computer Self-efficacy Scale and The Impact of Computer Training. Education and Psychological Measurement, 54(3), 813-821. Torkzadeh, R.; Pflughoeft, K. ve Hall, L. (1999). Computer self-efficacy, training effectiveness and user attitudes: an empirical study.. Behaviour & Information Technology, 18(4), 299-309. Usluel K.Y. (2006). Öğretmen Adayları ve Öğretmenlerin Bilgi Okuryazarlığı Özyeterliklerinin Karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22, 233-243. 105 Vasil, L., Hesketh, B. ve Podd, J. (1987). Sex Differences in Computing Behaviour Among School Pupils. Educational Studies, 22(2), 201-214. Zajacova, A.; Lynch, S.M.; Espenshade, T.J.. (2005). Self Efficacy, Stress, and Academic Success in College. Research in Higher Education, 46 (6), 677-706. Zimmerman, B.J. (1996). Measuring and Mismeasuring Academic Self-efficacy: Dimensions, Problems and Misconceptions. Symposium presented at the meeting of The American Educational Association, New York.