Selefîliğin Osmanlıya Etkisi Bağlamında Kullanılan Bir Argüman: İbn Teymiye’nin Es-Siyâsetü’ş-Şer’iyye İsimli Eserinin Osmanlı Dünyasında Xvı. ve Xvıı. Asırdaki Tercümeleri

İbn Teymiye’nin es-Siyâsetü’ş-Şer‘iyye fî İslâhi’-Râ‘î ve’r- Ra‘iyye adlı eseri XVI. ve XVII. Asırda Osmanlı dünyasında tespitlerimize göre iki kere tercüme edilmiştir. Mütercimlerden ilki Tezkiresi ile tanınan Âşık Çelebi’dir. Daha sonra Küçük Kâdızâde diye bilinen ve Kadızadeliler hareketinin lideri olan Kadızade Mehmed’in de eseri tercüme ettiği bilgisi literatürde yer almaktadır. Fakat bu tercüme esas itibarıyla Aşık Çelebi’nin tercümesinin aynısıdır. Makalemizde bu durum delilleriyle ele alınacaktır.

An Argument Used in the Context of Salafism’s Effect to Ottoman: Translations of Ibn Taymiya’s Book ‘Al-Siyasat al-Shariyya’ in the 16th and 17th Century in Ottoman Area

According to our determination, Ibn Taymiya’s book "al-Siyâsat al-Shariyya fi Islah al-Ra’i va al-Ra’iyya" has been translated into Turkish twice in the 16th and 17th centuries. The First translator is Ashiq Chalabi who is famous with his book "Tazhkira". The second one is Kuchuk Qadizada who is known as a founder of Qadizade movement. However, this translation is identical with Ashiq Chalabi’s translation. In this article, this fact will be discussed with its details.

___

  • A. Yaşar Ocak, “XVII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Dinde Tasfiye (Püritanizm) Teşebbüslerine Bir Bakış: Kadızâdeliler Hareketi”, Türk Kültürü Araştırmaları, XVII-XXI/1-2 (1979-1983), Ankara 1984.
  • Aşık Çelebi, Kitabu Tibri’l-Mesbûk min telif İmam Gazzâli rahimehullah el-melik el-müteâl ve tercüme-i Âşık Efendi el-Kâdı, İbrahim Efendi Kütüphanesi 463.
  • Aşık Çelebi, Mi‘râcu’l-İyâle ve Minhâcu’l-‘Adâle, Esad Efendi 1901.
  • Aşık Çelebi, Mi‘râcu’l-İyâle ve Minhâcu’l-‘Adâle, Şehid Ali Paşa Kütüphanesi 1556.
  • Aşık Çelebi, Ravzatu’l-Ahyâr el-Muntehab min Rebi’il-ebrâr, Laleli 1696.
  • es-Siyâsetü’ş-Şer’iyye, (el yazması nüshası), el-Mektebe el-Ezheriyye, 332001.
  • es-Siyâsetü’ş-Şer’iyye, Darulâfaki’l-cedîde, Beyrut 1983.
  • Ferhat Koca, “İbn Teymiye, Takıyüddin”, DİA, XX, İstanbul 1999, 394-395.
  • Günay Kut, “Aşık Çelebi”, DİA, III, İstanbul 1991, 549-550.
  • Kadızade Mehmed, Nushu’l-Hukkâm ve Sebebu’n-Nizâm, Resilülküttap, 923.
  • Kadızade Mehmed, Tâcu’r-Resâ’il ve Minhâcu’l-Vesâ’il, Hacı Mahmud Efendi kütüphanesi 1926.
  • Katip Çelebi, Mîzânu’l-Hakk, İstanbul 1333, s. 126-133.
  • Naima, Tarih, I-VI, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1281-1283,.
  • Semiramis Çavuşoğlu, “Kâdızâdeliler”, DİA, XXIV, İstanbul 2001, 100-102.
  • Semiramis Çavuşoğlu, The Kâdızâde Movement; An Attempt of Şeriat-Minded Reform in the Ottoman Empire, Ph.D. tezi., Princeton Üniversity, 1990.
  • Şehzade Korkut, Kitabu Halli’l-İşkâl fi Hilli Emvâli’l-Küffar (Ayasofya, 1142).
  • Vecdi Akyüz, Siyâset es-Siyasetü’ş-Şer’iyye, İstanbul 1999.