PSİKOLOJİK SÖZLEŞME İHLAL ALGISI VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ: BURSA GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, işgörenlerin psikolojik sözleşme ihlal algıları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu; Bursa Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü’ nde görev yapan 72’i kadın, 113’ü erkek olmak üzere toplam 185 kişi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Robinson ve Morrison (1995) tarafından geliştirilen ve Selekler (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan “Psikolojik Sözleşme İhlal Algıları Ölçeği” ile Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen ve Ergin (1992) tarafından Türkçeye uyarlanan “Tükenmişlik Envanteri” kullanılmıştır. Veriler; istatistiki yöntemler, t-testi, ANOVA ve Pearson Korelasyon yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Ttesti sonucuna göre; psikolojik sözleşme ihlali algısı (t= -,818; p=,414>0,05) ile tükenmişlik (t= -1,055; p=,293>0,05) kavramlarında erkek ve kadınlar arasında manidar bir fark tespit edilememiştir. Ancak, kişisel başarıda düşme hissi alt boyutunda erkekler lehine anlamlı farklılık (t= -3,318; p=,001

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN PERCEPTIONS OF PSYCHOLOGICAL CONTRACT VIOLATIONS AND BURNOUT LEVELS: THE CASE OF BURSA YOUTH SERVICES AND SPORTS PROVINCIAL DIRECTORATEABSTRACT

This study aims to examine the relationship between occupational perceptions of psychological contract violations and burnout levels. The study group of the research includes 185 people (72 women and 113 men). They are working at Bursa Youth Services and Sports Provincial Directorate. "Psychological Contract Violation Scale" developed by Robinson and Morrison (1995) and adapted to Turkish by Selekler (2007) and "Burnout Scale" developed by Maslach and Jackson (1981) and adapted to Turkish by Ergin (1992) were used. t-test, ANOVA and Pearson Correlation methods are used. According to the T-test result; there was no significant difference between men and women in the concepts of psychological contract violation (t = -, 818; p =, 414> 0,05) and burnout (t = -1,055; p =, 293> 0,05). However, a significant difference (t = -3,318; p =, 001

PDF

___

Aiken, L. H., Clarke, S. P., Sloane, D. M., Sochalski, J., ve Silber, J. H. (2002). Hospital Nurse Staffing And Patient Mortality, Nurse Burnout, And Job Dissatisfaction. Jama, 288(16), 1987-1993.
Alan, H., ve Fidanboy, C. Ö. (2013). Sinizm, Tükenmişlik ve Kişilik Arasındaki İlişkiler: Bilişim Sektörü Çalışanları Kapsamında Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 165-176.
Arı, G. S., ve Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 131-148.
Aslan, F. K., ve Boylu, Y. (2014). Örgütsel Sinizm Ve Psikolojik Sözleşme İhlali Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Journal Of Recreation And Tourism Research (Jrtr), 1(2), 33-45.
Aslan, Ş., ve Özata, M. (2008). Duygusal Zekâ ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkilerin Araştırılması: Sağlık Çalışanları Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), 77-97.
Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
Budak, G., ve Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2).
Büyükyilmaz, O., ve Çakmak, A. F. (2014). İlişkisel ve İşlemsel Psikolojik Sözleşmede Algılanan İhlalin İşten Ayrılma Niyeti v Algılanan Örgütsel Destek Üzerindeki Etkisi. Ege Academic Review, 14(4). Caz, Ç., Aydoğdu, V., Tunçkol, H.M. ve Öncü. E. (2015). Zaman Yönetimi Becerisi ve Stres İlişkisi: Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencileri Örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi. 50: 278-287. Cengiz, R., Abakay U. ve Korucu, G. (2013). Investigating the relationship between the communication skills and burnout levels of college futsal tournament players. International Journal of Academic Research, Part B;5(4), 143-148. DOI: 10.7813/2075-4124.2013/5-4/B.21
Cengiz, R., Abakay, U., Bezci, Ş. & Yetis, Ü. (2013). Investigation of self efficacy and burnout levels of Taekwondo athletes. European Journal of Experimental Biology, 3(5), 148-154.
Cihangiroğlu, N. ve Şahin, B. (2010). Organizasyonlarda Önemli Bir Fenomen:Psikolojik Sözleşme. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11): 1-16.
Cihangiroğlu, N., Şahin, B., ve Uzuntarla, Y. (2015). Yardımcı Sağlık Personelinin Psikolojik Sözleşmeleri İle Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişkinin Analizi. Taf Preventive Medicine Bulletin, 14(4).
Coyle‐ Shapiro, J. A. M. (2002). A Psychological Contract Perspective on Organizational Citizenship Behavior. Journal Of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational And Organizational Psychology And Behavior, 23(8), 927-946.
Dikili, A., ve Bayraktaroğlu, S. (2013). Psikolojik Sözleşme İle İş Tatmini İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2).
Doğan, S., ve Demiral, Ö. (2009). Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme Ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 47-80.
Ergin, Canan (1992), “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
Erol, A., Saricicek, A., ve Gülseren, S. (2007). Asistan Hekimlerde Tükenmislik: Is Doyumu Ve Depresyonla İliskisi/Burnout İn Residents: Association With Job Satisfaction And Depression. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(4), 241.
Ertürk, E., ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların İş Doyumları İle Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(1), 39-52.
Farber, B. A. (1991). Crisis İn Education: Stress And Burnout İn The American Teacher. Jossey-Bass.
Fettahlioglu, O. O. (2015). Günümüz İşletmelerinin Temel Hastalığı: Örgütsel Sinizme Yönelik Algılamaların, Tükenmişlik Boyutları Üzerine Etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 178-191.
Gül, H., İnce, M., & Özcan, N. (2011). The Relationship Between Workplace Mobbing And Burnout Among Academics At a Turkish University. Research Journal Of International Studies, 18(1), 118-134.
Güllü, S. (2018). Lider-Üye Etkileşiminin Çalışma Yaşam Kalitesi ile Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Üzerine Etkisinde Örgüt Sağlığının Aracılık Rolü: Spor İşletmeleri Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Yönetim Bilimleri Anabilim Dalı. İstanbul.
Güllü, S. ve Yenel, İ. (2015). Spor Eğitimi Veren Yüksek Öğretim Kurumlarında Görev Yapan Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılığına İletişimin Etkisi. NWSA Sport Sciences, 10(2), 1-15.
Güllüce, A. Ç., ve İşcan, Ö. F. (2010). Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zekâ Arasındaki İlişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 7-29.
Hui, C., Lee, C., ve Rousseau, D. M. (2004). Psychological Contract and Organizational Citizenship Behavior in China: Investigating Generalizability and İnstrumentality. Journal of Applied Psychology, 89(2), 311.
Johnson, J. L., & O'leary‐ Kelly, A. M. (2003). The Effects Of Psychological Contract Breach And Organizational Cynicism: Not All Social Exchange Violations Are Created Equal. Journal Of Organizational Behavior: The International Journal Of Industrial, Occupational And Organizational Psychology And Behavior, 24(5), 627-647.
Karacaoğlan, F. (2014). Otel İşletmelerinde Örgütsel Sinizm ve Psikolojik Sözleşme İhlali: Ankara’daki Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
Karcıoğlu, F. ve Türker, E. (2010). Psikolojik Sözleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi; 24 (2): 121-140.
Kavlu, İ., ve Pınar, R. (2009). Acil Servislerde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik ve İş Doyumlarının Yaşam Kalitesine Etkisi. Turkiye Klinikleri Journal Of Medical Sciences, 29(6), 1543-1555.
Kızıloğlu E. ,Güllü S, ve Şahin S. (2017). Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları INES, Bölüm Adı: Algılanan Örgütsel Prestijin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi: Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama, Çizgi Kitabevi Yayınları, Editör: Prof. Dr. Bünyamin Ayhan, Prof. Dr. Mustafa Ay, Doç. Dr. Selahattin Avşaroğlu, Doç. Dr. Şerife Akpınar, Basım Sayısı:1, Sayfa Sayısı 815, ISBN:978-605-196-094-4.
Leiter, M. P., ve Maslach, C. (1988). The Impact Of Interpersonal Environment on Burnout and Organizational Commitment. Journal of Organizational Behavior, 9(4), 297-308.
Maslach, C .& Jackson, S.E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout, Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
Mcdonald, D. J., ve Makin, P. J. (2000). The Psychological Contract, Organisational Commitment and Job Satisfaction Of Temporary Staff. Leadership ve Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
Mete, M., Ünal, Ö. F., Akyüz, B., ve Kılıç, R. (2015). Psikolojik Şiddetin İşe Bağlı Tükenmişliğe Etkisi: Batman İlinde Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 6 (12): 37- 61.
Morrison, E. W. & Robinson, S. L. (1997). When employees feel betrayed: A model of how psychological contract violation develops. Academy of Management Review, 22(1), 226-256.
Naktiyok, A., ve Karabey, C. N. (2005). İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2).
Özgen, H. M., ve Özgen, H. (2010). Psikolojik Sözleşme ve Boyutlarının İş Tatmini Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkileri: Tibbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1).
Robinson, S.L., Morrison, E.W. (1995). Organizational citizenship behavior: A psychological contract perspective, Journal of Organizational Behavior, 16, 289-298.
Salha H., Cinnioğlu H., Yazıt H. (2016). Psikolojik Sözleşme İhlal Algısının Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, 17.Ulusal Turizm Kongresi (20.10.2016-23.10.2016)
Selekler, Z. O. (2007). Öğretmenlerde Örgütsel Adalet ve Psikolojik Sözleşme İhlal Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Sevim, L. (2011). Tükenmişlik ve İşe Bağlılığın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Turizm Sektöründe Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Sünter A.T., Canbaz S., Dabak Ş., Öz H. ve Pekşen Y. (2006). Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik Ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi. 16 (1):9-14.
Taycan, O., Kutlu, L., Çimen, S., ve Aydın, N. (2006). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Depresyon ve Tükenmişlik Düzeyinin Sosyo-Demografik Özelliklerle İlişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(2), 100-108.
Turnley, W. H., ve Feldman, . C. (2000). Re‐ Examining The Effects of Psychological Contract Violations: Unmet Expectations And Job Dissatisfaction As Mediators. Journal of Organizational Behavior, 21(1), 25-42.
Turnley, W. H., Bolino, M. C., Lester, S. W., ve Bloodgood, J. M. (2003). The Impact of Psychological Contract Fulfillment on The Performance of in-Role and Organizational Citizenship Behaviors. Journal of Management, 29(2), 187-206.
Twenge, J. M. & Campbell, S. M. (2008). Generational Differences in Psychological Traits And Their Impact on The Workplace. Journal of Managerial Psychology, 23(8), 862-877.
Üçok, D. ve Torun, A. (2014). Tükenmişliği Etkileyen Olumsuz Tutum ve Beklentiler: Sinik Tutum ve Psikolojik Sözleşme İhlali Algısı Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1).
Ünal, S., Karlıdağ, R., ve Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri İle İlişkisi. Klinik Psikiyatri, 4(2), 113-118.
Üzgüven, E., Doğan H., Özmen M. ve Tekin Ö.A. (2010). Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi. Journal Of Yaşar University, 5(17), 2922-22937.
Üzüm H., Sönmezoğlu, U., Karlı, Ü., ve Yıldız, K. (2015). Spor Örgütü Çalışanlarının Söylentilerden Etkilenme Düzeylerinin Kurumsal İletişim Açısından İncelenmesi. Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(4), 37-49.
Yıldırım, F., Naktiyok, S., ve Kula, M. E. (2016). Tükenmişlik Düzeyinin Girişimcilik Niyeti Üzerine Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi. 8 (4):15-33.
Yıldız, K. (2016). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Boyutuyla Spor ve İletişim. Ankara: Nobel