Türkiye’de tüketici ve üretici fiyatları arasındaki ilişki: Yapısal kırılma ve sınır testi

Enflasyon değişkeni birçok ampirik çalışmada kullanılan önemli ve çok yönlü bir makroekonomik değişkendir. Bu çalışmalarda TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) veya ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) enflasyon düzeyinin bir yaklaşığı olarak kullanılmıştır. Ancak eğer TÜFE ve ÜFE arasında bir ilişki yoksa bu seçimin sonuçları da farklılaşmaktadır. Bu nedenle bu iki göstergenin birbiri yerine ikame edilebilmesi için birbirleriyle pozitif ilişkili olmaları beklenir. Birçok ülke için TÜFE ve ÜFE arasındaki ilişki incelenmiş ve farklı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışmada, 1994:01-2009:12 dönemi arasında, TÜFE ile ÜFE arasındaki ilişki sınır testi ile araştırılmıştır. Buna göre, sadece ÜFE’den TÜFE’ye doğru hem kısa hem de uzun dönem ilişkisi belirlenmiştir. Bu durum, Türkiye’de enflasyonun kısa ve uzun dönemde maliyet itişli olduğunu göstermektedir.

The relationship between consumer and producer price indices in Turkey: Structural break and ARDL bounds test

Inflation is an important and multi-faceted variable which was used in a lot of empirical studies. In these studies either CPI or PPI is used as a proxy for inflation level. But, if it is the case that CPI and PPI are not related the outcomes of this choice may differ. So, in order to be able to substitute these two indicators it is necessary that they are positively related. For many countries, the relationship between CPI and PPI has been examined and somewhat conflicting evidence yielded. In this study, the relationship between CPI (Consumer Price Index) and PPI (Producer Price Index) were investigated during the period 1994:01-2009:12 by using bounds test in the case of Turkey. The results have shown that there is one- directional causality relation PPI to CPI. This result was also denoted that inflation in Turkey is affected by cost of production in short and long term.

PDF

___

Abdulai, A. (2002), “Using Threshold Cointegration to Estimate Asymmetric Price Transmission in the Swiss Pork Market”, Applied Economics, 34 (6), 679-687.

Akdi, Y. ve Şahin, A. (2007), “Enflasyon İndekslerinde Yakınsama: Türkiye Örneği”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 44 (514), 69-74.

Ball, L. ve Mankiw, G. (1995), “Relative-Price Changes as Aggregate Supply Shocks”, The Quarterly Journal of Economics, 110 (1), 161-193.

Belton, W. J. ve Nair-Reichert, U. (2007), “Inflation Regimes, Core Inflation Measures and the Relationship Between Producer and Consumer Price Inflation”, Applied Economics, 39 (10), 1295-1305.

Bjornland, H. C. (2001), “Identifying Domestic and Import Core Inflation”, Applied Economics, 33 (14),1819-1831.

Caporale, G. M., Katsimi, M. ve Pittis, N. (2002), “Causality Links between Consumer and Producer Prices: Some Empirical Evidence”, Southern Economic Journal, 3 (68), 703-711.

Clark, T. (1995), “Do Producer Prices Lead Consumer Prices?”, Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, (80), 25-39.

Colclough, W. G. ve Lange, M. D. (1982), “Empirical Evidence of Causality from Consumer to Wholesale Prices”, Journal of Econometrics, 2-3 (19), 379-384.

Cushing, M. J. ve McGarvey, M. G. (1990), “Feedback between Wholesale and Consumer Inflation: A Re-examination of the Evidence”, Southern Economic Journal, (56),1059-1072.

Dikmen, N. (2009), Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar, Ankara: Nobel Yayınevi.

Dorestani, A. ve Arjomand, L. H. (2006), “An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit-root Test and Test of Cointegration”, The Costal Business Journal, (5), 33-38.

Fosu, E. O. ve Magnus, F. J. (2006), “Bounds Testing Approach to Cointegration: An Examination of Foreign Direct Investment Trade and Growth Relationships”, American Journal of Applied Sciences, 3 (11), 2079-2085.

Ghazali, M. F., Yee, O. A. ve Muhammad, M. Z. (2008), “Do Producer Prices Cause Consumer Prices: Some Empirical Evidence”, International Journal of Business and Management, 3 (11), 78-82.

Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974), “Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, (2), 111-120.

Granger, C. W., Robins, R. P. ve Engle, R. F. (1986), “Wholesale and Retail Prices: Bi-variate Time Series Modelling with Forecastable Error Variance”, Modelling Reliability içinde, Ed. Belsley, D. A. ve Edwin, K., MIT Yayını, Cambridge, Massachusetts, 1-17.

Guthrie, R. S. (1981), “The Relationship Between Wholesale and Consumer Prices”, Southern Economic Journal, (47), 1046-1055.

Kwon, D. H. ve Koo, W. W. (2009), “Price Transmission Mechanism Among Disaggregated Processing Stages of Food: Demand-Pull or Cost-Push?”, Agricultural and Applied Economics Associations Joint Annual Meeting, 26-29 July, Wisconsin, ABD.

Perron, P. (1989), “The Great Crash, the Oil Price Shocks, and the Unit Root Hypothesis”, Econometrica, 57 (6), 1361-1401.

Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 3 (16), 289- 326.

Shahbaz, M., Awan, R. U. ve Nasir, N. M. (2009), “Producer and Consumer Prices Nexus: ARDL Bounds Testing Approach”, International Journal of Marketing Studies, 1 (2), 78-86.

Silver, J. L. ve Wallace, T. D. (1980), “The Lag Relationship Between Wholesale and Consumer Prices: An Application of the Hatanaka-Wallace Procedure”, Journal of Econometrics, (12), 375-387.

Tarı, R., Abasız, T. ve Pehlivanoğlu, F. (27-29 Mayıs 2009), Frekans Alanı Yaklaşımı ile TEFE (ÜFE)-TÜFE Arasındaki Nedensellik İlişkisi (Bildiri), X Ulusal Ekonometri ve İstatistik Kongresi, Erzurum.

Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK (2008), Fiyat Endeksleri ve Enflasyon, Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi, Yayın No. 3129, Ankara.

Yardımcı, P. (2007), Türkiye’de İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Bilgi Yayılmaları Çerçevesinde Analizi: Johansen ve Pesaran Sınır Testi Uygulaması (Bildiri), VIII Ulusal Ekonometri ve İstatistik Kongresi, Malatya.

Zortuk, M. (2008), “Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi:1986-2004”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 181-190.