İsmail Hakkı Baltacıoğlu ve felsefe

"İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Osmanlı'nın son dönemlerinde açılmış Batı tarzı eğitim veren okullardan faydalanmayı bilmiş, tiyatro, öykü, roman gibi sanat ^dallarıyla, bir bütün olarak sanatın felsefesiyle, bir bütün olarak eğitim sistemiyle ve felsefeyle ilgilenmiş çok yönlü bir düşünürümüzdür. Yaklaşık 92 .yıllık uzun ömrüne Dârülfünûn'da, Ankara Üniversitesi'nde verdiği derslerin yanı sıra, pek çok akademik yaym, tiyatro oyunu, öykü ve roman kitabı sığdırmayı başarmıştır. Fakat, Baltacıoğlu'nun sanatçı ve eğitimci yönü üzerine yapılan yayınların çokluğu, onun aynı zamanda bir felsefeci de olduğunu neredeyse unutturmuştur. Bu yazının amacı, Felsefe adlı eserinden yola çıkarak, Baltacıoğlu'nun felsefeye ilişkin görüşlerini daha yakından tanımaktır. Bu amacın gerçekleştirilmesi için, Baltacıoğlu'nun felsefe ile ilgili görüşlerinin derli toplu bulunabildiği biricik kaynağın Felsefe adlı kitabı olduğu varsayımına dayanılmıştır.

Ismail Hakkı Baltacıoğlu and philosophy

İsmail Hakkı Baltacıoğlu, a multidirectional intellectual, had taken the " advantage of the schools in the Western style in the last decades of the Oto-rnan Empire, and had been interested in branches of art such as theatre, •novel, story, as well as in the philosophy of art, in the science of education "and in philosophy. For almost 92 years, i.e. his entire life, he had lectured at "İstanbul (formerly, Dârülfünûn) and Ankara Universities, had published , several academic papers as well as theatre plays, stories and novels. However, the amount of publications on Baltacıoğlu as an artist and a pedagogue have overshadowed the fact that he was also a philosopher. The r aim of this article is to examine his perspective on philosophy, based on his '.book Felsefe. The basis for this goal is the assumption that, Felsefe is the only book in which Baltacıoğlu's views on philosophy have been presented in a proper and well organized style.

___

İsmail Hakkı Baltacıoğlu'nun Kendi Eserlerinden Seçkiler

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1924). Sanat, Semih Lütfi Sühulet Kütüphanesi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1927). Tâlim ve Terbiyede İnkılâp, 3. Baskı, İstanbul.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1931). Demokrasi ve Sanat, Kanaat Kütüphanesi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1931). Resim ve Terbiye, Kanaat Kütüphanesi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1932). Terbiye, Semih Lütfı Sühulet Kütüphanesi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1938). Felsefe, İstanbul: Sebat Basımevi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1938). Toplu Tedris, İstanbul: Öğretmen Kitapları.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1939). "Okuyucularımla Görüşüyorum", Yeni Adam, S. 219, s. 2.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1940). "Hayatım 136", Yeni Adam, S. 308, s. 14.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1940). "Hayatım 137", Yeni Adam, S. 309, s. 14.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1941). "Hayatım 185", Yeni Adam, S. 357, s. 14.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1941). Tiyatro, İstanbul: Sebat Basımevi.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1942). "Ortaoyunu", Ülkü Dergisi, C: 2.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1942). İçtimâi Mektep, Ankara Maarif Matbaası.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1944). Öğretmen, İstanbul: Yeni Adam Yay.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1950). "Husumet Mantığı", Yeni Adam, S. 653, s. 3.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1950). "İslâm İlâhiyat Fakültesi", Yeni Adam, S. 668, s. 2.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1955). "Bir Türk İslâm İlâhiyat Fakültesi İstiyorum", Türk Düşüncesi: 4/18, s. 387-388.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1957). "Türkiye Dinle Kalkınacaktır", Türk Düşüncesi: 2/35, s. 1-8.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1964). Pedagojide İhtilâl, Özel Baskı.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1966). "Tiyatro Nedir? Ne değildir?", Türk Dili Dergisi- Tiyatro Özel Sayısı, C: 15,Sayı: 178.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1969). "Ulusça Kalkınmanın Yollan", Türk Dili Dergisi, Sayı: 210.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1969). "Karagöz Tekniği ve Estetiği", Türk Dili Dergisi, Sayı: 215.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(1983). "Kalkınma Felsefesi", Sanat Çevresi (Nisan sayısı).

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı(2005). "Yüzyılın Amaçlan-Ulusun Amaçları", Çağdaş Eğitim Dergisi.

İkincil Kaynaklar

Akçay, Yusuf (2010). "Osmanlı Dönemi Alfabe Tartışmaları Bağlamında Dr. İsmail Hakkı Bey Ve Islah-i Huruf Cemiyeti", http://turkoloji.cu.edu.tr/ YENİ %20 TURK % 20 DILI/yusufakcayalfabetartismalari.pdf, Erişim Tarihi: 20.05.2010.

Akdağ, Bülent (2006). "Eğitim Felsefesinde İnsanı Görme Tarzı", Felsefe Yazım Dergisi, (Aralık-Ocak sayısı)

Arslan, Ali (1995). Dârülfünûn 'dan Üniversite 'ye, İstanbul.

Ayhan, Serap (2010). "İsmail Hakkı Baltacıoğlu ve Halk Eğitimi İle İlgili Görüşleri", http://www. education, ankara. edu. tr/ebfdergi/pdfler/1990-23-1/285-306.pdf, Erişim Tarihi: 20.05.2010.

Aytaç, Kemal (2010). "İsmail Hakkı Baltacıoğlu",

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/517Z6452.pdf, Erişim Tarihi: 20.05.2010.

Ergün, Mustafa (1982). Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara.

Erkoç, Gülay (2003). "Tiyatroda Bir Ayrışın Mimarı: İsmail Hakkı Baltacıoğlu", Bilim Ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi.

Güngör, Mehmet (2008). "Çağının Önünde Koşan Bir Aydın: İsmail Hakkı Baltacıoğlu", http://efd.mersin.e- du.tr/dergi/meuefd_2008_004_001/pdf/meuefd_2008_004_001_0054-0064_Gungor.pdf Erişim Tarihi: 20.05. 2010.

Kafadar, Osman (2000). Türkiye'de Kültürel Dönüşümler ve Felsefe Eğitimi, İstanbul: İz Yayıncılık.

Kaynardağ, Arslan (1986). Felsefecilerle Söyleşiler, İstanbul: Elif Kitabevi.

Widmann, Horst (1981). Atatürk ve Üniversite Reformu, çev. Aykut Kazancıgil-Serpil Bozkurt, İstanbul.