Hititlerde Ağırlıklar ve Ölçüler

Bu makale M.Ö. 1650-1200 yılları arasında Anadolu’da merkezi bir devlet kurmuş olan Hititlerin kullandığı ölçü birimleri ile ilgilidir. Hititler tarafından kullanılmış olan ölçü birimlerine özellikle ticari belgeler ile kanun metinlerinde rastlanmaktadır. Hitit ölçü-tartı sistemi, Mezopotamya’daki sistem ile benzer özelliklere sahiptir, ancak onunla tamamen aynı değildir. Kullanmış oldukları başlıca ölçüler uzunluk ölçüleri, ağırlık ölçüleri, alan ölçüleri ve hacim ölçüleri olarak sınıflandırılabilir.

Anahtar Kelimeler:

hacim, uzunluk

Weights and Measurements in Hittites

This article is on the units of measurement used by the Hittites who founded a central state in Anatolia between 1650-1200 B.C. The measurement units used by the Hittites are usually come accross especially in commercial documents and law texts. The Hittite measurement-scale system has similar characteristics with the system that is used in Mesopotamia. The principal measures can be classified as length measurements, weight measurements, field measurements and volume measurements.

Keywords:

volume, length,

PDF

___

Bilgi, Önder, “Klasik Çağ Öncesinde Anadolu’da Ölçü ve Tartı Aletleri”, Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri, Ed. Garo Kürkman, İstanbul 2003, s. 16-22.

Bryce, Trevor, Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, Çev. Müfit Günay, Dost Kitabevi, Ankara 2003.

Childe, Gordon, Tarihte Neler Oldu, Çev. Mete Tunçay-Alaeddin Şenel, Alan Yayıncılık, 6. baskı, İstanbul 1995.

Darga, Muhibbe, Karahna Şehri Kült-Envanteri (Keilschrifturkunden aus Boghazköi XXXVIII12), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul 1973.

Dinçol, Ali M., Eski Anadolu Dillerine Giriş, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, No.1583, İstanbul 1970.

Dinçol, Ali M., “Hititler”, Anadolu Uygarlıkları, Cilt 1, Görsel Yayınlar, İstanbul 1982, s. 18-120.

Dinçol, Ali M., Belkıs Dinçol, “Eskiçağ’da Doğu Akdeniz Havzası ve Anadolu’da Diller ve Yazılar”, Boğazköy’den Karatepe’ye (Hititbilim ve Hitit Dünyasının Keşfi), Ed. Fatma Canpolat, 4. baskı, İstanbul 2006, s. 37.

Eğilmez, Mahfi, Hitit Ekonomisi, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları: 21, İstanbul 2005.

Friedrich, Johannes, Hethitisches Wörterbuch (HW), Heidelberg 1952.

Hoffner, Harry A., An English-Hittite Glossary (Revue Hititite Et Asianique), Paris 1967.

Imparati, Fiorella, Hitit Yasaları, Çev. Erendiz Özbayoğlu, Ankara 1992.

Özgüç, Tahsin, Kültepe-Kaniş II (Eski Yakındoğu’nun Ticaret Merkezinde Yeni Araştırmalar), Türk Tarih Kurumu Yayınları, V. Dizi-Sa. 41, Ankara 1986.

Sayılı, Aydın, Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp, 2. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII. Seri-Sa. 52a, Ankara 1982.

Tischler, Johann, Hethitisch-Deutsches Wörterverzeichnis (HDW), Innsbruck 1982.

Van den Hout, Th. P.J., “Maße und Gewichte. Bei den Hethitern”, Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archaelogie, Ed. Walter de Gruytor, Cilt 7, New York 1987-1990, s. 517-530.

Zeyrek, Turgut H., Zeynep Kızıltan, “İstanbul Arkeoloji Müzelerinden Seçilmiş Mezopotamya Ağırlıkları”, Anadolu Araştırmaları, XVIII/1, Üniversite Yayın No: 4584, İstanbul 2005, s. 15-63.