Karar Vermede Çatışma ve Karardan Emin Olma Ölçeklerinin Türk Toplumuna Uyarlanması

Amaç: Bu araştırma, tanı veya tedavi sürecinde karar vermede çatışma yaşama durumunu ölçmek amacıyla kullanılan “Karar Vermede Çatışma Ölçeği”nin ve “Karardan Emin Olma Ölçeği”nin Türk toplumuna uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliğinin test edilmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Metodolojik tipteki bu araştırmanın verileri Mayıs-Ağustos 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara ilindeki bir Eğitim ve Araştırma Hastanesine antenatal bakım almak için başvuran ve araştırmaya katılmaya istekli 196 gebe örneklem kapsamına alınmıştır. Prenatal tanı ya da tarama testi yaptıracak olan kadınlarla ilk karşılaşmada gebelerin sosyo-demografik, obstetrik ve karar vermeye yönelik özelliklerini belirleyen “Sosyo-demografik Özellikler Veri Toplama Formu”, araştırmacılar tarafından oluşturulan “Prenatal Tarama Testlerine Yönelik Bilgi Formu”, “Karar Vermede Çatışma Ölçeği (KVÇÖ)” ve “Karardan Emin Olma Ölçeği (KEOÖ)” kullanılarak veri toplanmıştır. Bir sonraki antenatal vizitte ulaşılabilen gebe kadınlara “Karar Vermede Çatışma Ölçeği” ve “Karardan Emin Olma Ölçeği” tekrar uygulanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin yaş ortalamaları 29.20±5.3 olarak bulunmuştur. Gebelerin %80.2’si prenatal tarama testlerini yaptırmak istediğini ve %65.0’ı bu testleri bebeğinin sağlık durumu hakkında bilgi almak için yaptırdığını belirtmiştir. KVÇÖ’nin güvenirliliğini değerlendirmek için hesaplanmış cronbach alpha değeri 0.94, re-test cronbach alpha değeri 0.94 olarak saptanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda KVÇÖ’nin maddelerinin ölçeğin orijinalinden farklı olarak dört alt faktörde toplandığı bulunmuştur. KEOÖ’nin cronbach alpha değeri 0.84, re-test cronbach alpha değeri 0.79 olarak bulunmuştur. Yapılan faktör analizi sonucunda KEOÖ’nin maddelerinin ölçeğin orijinalinden farklı olarak tek alt faktörde toplandığı bulunmuştur. Her iki ölçek için maddelerin tamamının faktör yükleri 0.30’un üzerinde çıkmıştır. Sonuç: Çalışmamızda elde edilen sonuçlar KVÇÖ’nin ve KEOÖ’nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik bulgularının yeterli düzeyde olduğunu ve Türk toplumunda kullanılabileceğini göstermektedir. Her iki ölçeğin de sağlık profesyonellerinin sağlık bakımı alan kişilerin çeşitli durumlarda yaşadıkları karar çatışmasını tespit ederek, buna yönelik girişimleri planlamalarında yol gösterici olacağı düşünülmektedir

Adaptation of the Decisional Conflict Scale and Sure Tool into Turkish Society

Aim: This research was conducted to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of the Decisional Conflict Scale (DCS) and the Sure Scale (SS), which are used to measure decisional conflict situations about a diagnosis or treatment process. Methods: Data for this methodological study were collected between May and August 2017. Pregnant women who applied for antenatal care to a Training and Research Hospital in Ankara comprised the research population. The sample of this study consisted of 196 women. In the first encounter with the women, who would undergo a prenatal diagnosis or screening test, the Socio-Demographic Characteristics Data Collection Form, Information Form for Prenatal Screening Tests (developed by researchers), DCS, and SS were used for collecting data. The pregnant women who were able to be reached during follow-up antenatal care completed the DCS and SS again. Results: The mean age of the pregnant women was 29.20±5.3. Of pregnant women, 80.2% stated that they wanted to have prenatal screening tests, and 65% stated that they wanted to have these tests to get information about the baby's health status. The Cronbach's alpha score of the DCS was calculated as 0.94, and the Cronbach's alpha retest score was 0.94. As a result of the factor analysis of the DCS, four factors differed from the original scale. The Cronbach's alpha score of the SS was calculated as 0.84, and the Cronbach's alpha re-test score was 0.79. As a result of the factor analysis of the SS, one factor differed from the original scale. The factor loads of both scales items were over 0.30. Conclusion: The results of our study show that the Turkish version of the DCS and SS were reliable, consistent, and valid instruments and can be used in Turkish society. These scales may identify the decisional conflicts about various healthcare conditions, and it is thought that it will guide health professionals in planning interventions about decisional conflict.

PDF

___

1. Çolakkadıoğlu O, Güçray SS. Çatışma kuramına dayalı olarak geliştirilen karar verme beceri eğitimi psiko-eğitim grup yaşantısının ergenlerin karar verme stillerine etkisi. Educational Sciences: Theory and Practice. 2012;12(2):655-76. Available from: http://oldsite.estp.com.tr/pdf/tr/c6d10bcb1b4852ca55ec47fe3f275acdglutr.pdf
2. O’Connor AM, Jacobsen MJ, Stacey D. An evidence-based approach to managing women’s decisional conflict. JOGGN. 2002;31(5). doi: 10.1111/j.1552-6909.2002.tb00083.x.
3. Martinho MJCM, Martins MMFP, Angelo M. Scale of conflict in health care decision-making: An instrument adapted and validated for the portuguese language. Rev Esc Enferm USP. 2013;47(3):575-82. doi: 10.1590/S0080-623420130000300008.
4. Herdman TH, Kamitsuru S. NANDA International, Inc. Nursisng diagnoses: definitions and classification 2015-2017. 10th ed. Iowa: Wiley-Blackwell; 2014. p. 364. Available from: http://www.iaud.ac.ir/dorsapax/userfiles/file/Daneshkadeh/Parastari_mamaei/Nursing%20 Diagnoses%202015-2017%20-%20Definitions%20and%20 Classification,%2010th%20Edition%20(Nanda%20Internation.pdf
5. Özalp Yüreğir Ö, Büyükkurt S, Koç F, Pazarbaşı A. Prenatal (doğum öncesi) tanı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2012;21(1):80-94. Availabl from: http://www.noroloji.org.tr/TNDData/Uploads/files/PRENATAL%20(DO%C4%9EUM%20%C3%96NCES%C4%90)%20TANI(1).pdf
6. Çınar Kuşkucu A. Fetal kromozom anomalisi tarama testleri. JOPP Derg. 2010;2(2):55-60. Available from: https://www.journalagent.com/iksst/pdfs/JOPP_2_2_55_60.pdf
7. Dixon V, Burton N. Are midwifery clients in ontario making informed choices about prenatal screening?. Women and Birth. 2014;27(2):86-90. doi: 10.1016/j.wombi.2014.02.003.
8. Schoonen M, Wildschut H, Essink-Bot ML, Peters I, Steegers E, Koning H. The provision of information and informed decision-making on prenatal screening for down syndrome: A questionnaire and registerbased survey in a non-selected population. Patient Education and Counseling. 2012;87(3):351-9. doi: 10.1016/j.pec.2011.10.001.
9. Légaré F, St-Jacques S, Gagnon S, Njoya M, Brisson M, Frémont P, Rousseau F. Prenatal Screening for down syndrome: A survey of willingness in women and family physicians to engage in shared decision-making. Prenat Diagn. 2011;31:319-26. doi: 10.1002/pd.2624.
10. O'Connor AM. Decisional Conflict Scale, Users Manual (Document on the Internet). Ottawa Hospital Research Institue; 1993; Updated 2010 p. 16. Available from: https://decisionaid.ohri.ca/docs/develop/User_manuals/UM_Decisional_Conflict.pdf
11. O'Connor AM. Validation of a Decisional Conflict Scale. Med Decis Making. 1995;15(1):25-30. doi: 10.1177/0272989X9501500105.
12. Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;40:39-49. doi: 10.25282/ted.228738.
13. Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004;30(3):211-6. Available from: http://dergipark.gov.tr/uutfd/issue/35255/391149
14. Öcal DF, Türkılmaz E, Çekmez Y, Gültekin İB, Akdulum MF, Mutlu MF, Biri A. Knowledge level, attitude, and behaviors of Turkish pregnant women about down syndrome screening. Medeniyet Medical Journal. 2016;31(2):98-104. doi: 10.5222/MMJ.2016.1001.
15. van den Berg M, Timmermans DRM, ten Kate LPM, Van Vugt JMG, Van Der Wal G. Are pregnant women making informed choices about prenatal screening? Genetics in Medicine. 2005;7(5). Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15915085
16. Dahl K, Hvidman L, Jørgensen FS, Kesmode US. Knowledge of prenatal screening and psychological management of test decisions. Ultrasound Obstet Gynecol. 2011;38:152-7. doi: 10.1002/uog.8856.
17. Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003:3-14. Available from: http://hemarge.org.tr/ckfinder/userfiles/files/2003/2003-vol5-sayi1-65.pdf
18. Özata M, Aslan Ş. Klinik karar destek sistemleri ve örnek uygulamalar. Kocatepe Tıp Dergisi. 2004;5(2):11-7. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/161564
19. Kaya N, Bolol N, Turan N, Kaya H, İşçi Ç. Kulak burun boğaz kliniklerinde çalışan hemşirelerin karar verme stratejileri ve mesleki doyumları. Fırat Tıp Dergisi. 2011;16(1):25-31. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/72217
20. Lam WWT, Kwok M, Liao Q, Chan M, Or A, Kwong A, et al. Psychometric assessment of the Chinese version of the decisional conflict scale in Chinese women making decision for breast cancer surgery. Health Expectations. 2012;18:210-20. doi: 10.1111/ hex.12021.
21. Kawaguchi T, Azuma K, Yamaguchi T, Soeda H, Sekine Y, Koinuma M, et al. Development and validation of the Japanese version of the Decisional Conflict Scale to investigate the value of pharmacists’ information: A before and after study. BMC Medical Informatics and Decision Making. 2013;13:50. doi: 10.1186/1472-6947-13-50.
22. Mancini J, Santin G, Chabal F, Julian-Reynier C. Cross-cultural Validation of the Decisional Conflict Scale in a sample of French patients. Quality of Life Research. 2006;15:1063-8. doi: 10.1007/s11136-005-6003-9.
23. Buchholz A, Hölzel L, Kriston L, Simon D, Härter M. German-Language version of Decisional Conflict Scale (DCS-D). Dimensional structure in a sample of family physician patients. Klin. Diagnostik und Evaluation. 2011;4:15-30. Available from: http://www.patient-als-partner.de/media/kde_04_01_buchholz_etal.pdf
24. Légaré F, Kearing S, Clay K, Gagnon S, D’Amours D, Rousseau M, et al. Are you SURE? Assessing patient decisional conflict with a 4-item screening test. Can Fam Physician. 2010;56:e308-14. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20705870
25. Kosec V, Zec I, Tišlaric-Medenjak D, Kuna K, Šimundic AM, LajtmanKrižaic M, et al. Pregnant women’s knowledge and attitudes to prenatal screening for fetal chromosomal abnormalities: Croatian multicentric survey. Coll. Antropol. 2013;37(2):483-9. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23940994
26. Urrutia M, Campos S, O'Connor A. Validation of a Spanish version of the Decisional Conflict scale. Revista Medica de Chile. 2008;136(11):1439-47. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19301775
27. Howard ED. Women’s decisional conflict, anxiety and coping strategies following diagnosis of fetal abnormality [doctoral dissertation]. Nashville, Tennessee: Faculty of the Graduate School of Vanderbilt University; 2008. Available from: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.521.9242&rep=rep1&type=pdf

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 2618-5741
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Koç Üniversitesi HYO Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (SANERC)