Yoldan uzak kalmak: 19. yüzyılda Gümüşhane'de ''yol kavgası''

Osmanlı modernleşme sürecinde yol meselesi önemli bir yer tutar. İmparatorlukta yol yapımı hız kazandıkça yol üzerinden elde edilecek rantta da buna paralel bir rekabet baş göstermiştir. Bu çalışmada II. Abdülhamid döneminde Gümüşhane'den geçen yolun güzergâh değişikliği üzerinden yerel güçler arasındaki "yol kavgası" ele alınacaktır. Yükselmekte olan Müslüman ticaret brjuvazisinin Gümüşhane'nin Gayrimüslim tüccarlarıyla birlikte bu yol kavgasında bir aktör olarak nasıl sahneye çıktıkları üzerinde durulacaktır.

Falling afar from the highway: ''road dispute'' in $19^ {th}$ century Gümüşhane

Transit roads constitutes a significant aspect of Ottoman modernization. As the construction of new roads gained momentum, the economic competition over the trade also accelerated. This study deals with the issue of the change in the route of the main road passing through Gümüşhane and the resulting dispute among the local notables. It demonstrates how, along with the non-Muslim merchants, the newly-emerging Muslim trade bourgeois appeared also an important actor in this dispute over the transit routes in Gümüşhane.

___

Başbakanlık Osmauılı.ArşSvî (BOA)

Şura-yı Devlet (ŞD)

British National Archieve

Foreign Office, (FO) Alfred Biliotti

Kitap ve Makaleler

Altunbay, Mustafa (1999), "XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Gümüşhane ve Yöresinde

Madencilik Faaliyetleri" Trabzon Tarihi Sempozyumu, Bildiriler, Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları, Trabzon.

Aksin, Sina (1997), Türkiye Tarihi C. 3, Ankara, Cem Yayınları.

Ekrem, Reşad Koçu (çev.) Theophile Beyrolle, 1869'da Trabzon'dan

Erzurum'a,

İstanbul, Çığır Kitabevi, Tarihsiz,

Emiroğlu, Kudret (haz.) 1999, Trabzon Vilayeti Salnamesi 1881, C. 12 Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, Ankara.

Emiroğlu, Kudret (haz.) (2002), Trabzon Vilayeti Salnamesi 1888, C. 13 Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, Ankara.

Emiroğlu, Kudret (2005), Trabzon Vilayeti Salnamesi 1892, C. 14, Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı, Ankara. Meeker, Michael E. (2005), İmparatorluktan Gelen Bir Ulus, çev. Tutku Var-dağlı,

İstanbul, Bilgi Ünviversitesi Yayınları.

Özger, Yunus (2008), 19. Yüzyılda Bayburt, İstanbul, IQ Kültür Sanat Yayıncılık.

Sırrı Paşa (1303), Mektubât-ı Sırrı Paşa, İstanbul, Mürettebiye Matbaası,.

Siler, Abdurrahman (1994), "19. Yüzyıl Trabzon'un Kaza ve Nahiyelerininin Ekonomik Durumu 1865-1905", Tarih İncelemeleri Dergisi, Sayı 9.

Şen, Ömer (2008), İmparatorluğu Kurtarmak, İstanbul, Kapı Yay..

Şemseddin Sami (1314), "Gümüşhane",Kamûs'ulA'lâm, Cilt V. İstanbul.

Şemseddin Sami (1314 ), "Lazistan", Kamûs 'ulA 'lâm, C. V, İstanbul.

Özdiş, Hamdi (2008), "19. Yüzyıl Sonlarında Trabzon Vilayetinde Muhacir ve Yol Meselesi Bağlamında İdari Taksimat" CTAD, 8, Güz.

Özdiş, Hamdi (2009), "Vadide İktidar Oyunları: II. Abdülhamid Döneminde Of da Hakimiyet Mücadelesi", Karadeniz İncelemeleri Dergsi.

Özdiş, Hamdi (2010), "Coğrafyanın Azizliği ya da Smırboyunda Nahiye Olmak: Vakıf Nahiyesi" OTAMa gönderildi.

David Gillard (Editor) (1984), British Documents on Foreign Affairs: Reports and Papers From The Foreign Office Confidential Print, University Publication of America.

Tozlu, Selahattin (1997), "Trabzon-Erzurum Bayezid Yolu", Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.

Tozlu, Selahattin (1995), "XIX. Asırda Gümüşhane Şehri ve Bahçeleri", Kültür Vadisi Gümüşhane, Sayı 6.

Tozlu, Selahattin (2005 ),"Gümüşhane Adı Hakkında", Karadeniz Tarihi Sempozyumu Bildiriler, içinde.

Tuğlacı, Pars (1985), Osmanlı Şehirleri, İstanbul, Milliyet Yay. 1985.

Zürcher, Eric Jan (1995), Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, İstanbul, İletişim Yayınları.