Kastamonu basınında Köroğlu gazetesi örneğinde Kastamonu'da Çanakkale zaferi kutlamaları (1916)

Bu çalışmada, 1916 yılında Kastamonu basınında Köroğlu gazetesi örneğinde Çanakkale Savaşları ve zafer kutlamaları konusu ele alınmıştır. Bu dönemde Kastamonu Vilayet merkezi ve Kastamonu vilayet merkezi dışında Küre, Cide, İnebolu, Safranbolu, Sinop ve Gerze’de kutlama ve şenlikler düzenlenmiştir. Osmanlı Devleti döneminde Kastamonu, basın ve yayın faaliyetleri açısından önemli bir merkez konumunda olmuştur. Konuya ilişkin verilerin derlenmesinde Kastamonu’da yayınlanan ilk özel gazete olan Köroğlu gazetesi kullanılmıştır. 1916 yılında Köroğlu gazetesinde konu hakkında makale, haber, şiir ve destan özelliği taşıyan metinler yayınlanmıştır. İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale bölgesinden geri çekilme hazırlıkları ve tamamen çekilmeleri konusunda Kastamonu Vilayeti genelinde zafer kutlamaları yapılmıştır. Kastamonu’daki kutlama törenlerinde konuşmalar yapılmış ve şiirler okunmuştur. Zafer etkinlikleri Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıldönümü etkinlikleri ile de birleştirilerek “Zafer” ve “İstiklâl Bayramı” olarak algılanmış ve kutlanmıştır.

Çanakkale victory celebrations in the sample of the Köroğlu newspaper in Kastamonu press (1916)

This study examines victory celebrations and the activities carried out in Kastamonu Province during the Çanakkale Wars. Within this period, celebrations were held in the central of Kastamonu Province; and celebrations and various activities were carried out in the Province. Köroğlu newspaper which was published during the Constitutional Era was used as a source for the study. Köroğlu was the first private newspaper that began to be published in 1908. In the newspaper which was published in Kastamonu were published articles, poems, epic poems at issue during 1916 year. 18 March Dardanelle Triumph recognized as a Victory Day was celebrated with higher participation in Kastamonu. Victory celebrates and activities were held together anniversary that Ottoman Empires was founded.

PDF

___

18 Mart Deniz Zaferi, (18 Mart Deniz Zaferi Paneli 17 Mart 2009), (Hazırlayan: Niyazi Sezen, Ahmet Yurttakal), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 2009.
ALTINTAŞ, Ahmet, Belgelerle Çanakkale Savaşları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi Yayınları, Çanakkale, 1997.
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914–1980, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1984.
Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi, Çanakkale Cephesi Harekâtı, Cilt:V, I. Kitap, Genelkurmay Başkanlığı, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
Cide Muhabirimizden”, Köroğlu, Yıl:7, Nu:344, 31 Kânûn-ı evvel 1331 (13 Ocak 1916), s.2
ÇAKIR, Ömer, Türk Şiirinde Çanakkale Muharebeleri, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara, 2004.
ÇAKIR, Ömer, “Çanakkale Muharebeleri’nin Türk Şiirindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Tasnif Denemesi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.12, Sayı:34, (Mart 1996), s.331–341.
“Dünkü İhtifâl”, Köroğlu; Yıl:7, Nu:344, 31 Kânûn-ı evvel 1331 (13 Ocak 1916), s.3.
ESENKAYA, Ahmet, Türk Basınında Çanakkale Muharebeleri (3 Kasım 1914- Şubat 1916), Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara, 2003.
ESKİ, Mustafa, Kastamonu Valileri, 1838–2000, Ankara, 2000.
“Gerze’den”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:346, 14 Kanun-ı sânî 1331 (27 Ocak 1916), s.2.
H. CEMAL, “Çanakkale Tarihinden- Türk Askeri-Yokluk İçinde Varlık”, Köroğlu, Yıl:8, Sayı:378, 25 Ağustos 1332 (7 Eylül 1916), s.1–2.
H. F., “Çanakkale Destanı”, Köroğlu, Yıl:10, Sayı:463, 9 Mayıs 1334 (9 Mayıs 1918), s.2.
HULKİ AMİL, “Seddülbahir Muzafferiyeti Münasebetiyle”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:344, 31 Kanun-ı evvel 1331 (13 Ocak 1916), s.2.
HÜSNÜ, “Türkün Hitabı”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:309, 23 Nisan 1331 (6 Mayıs 1915), s.3.
“İstiklâl Bayramı”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:343, 24 Kanun-ı evvel 1331 (6 Ocak 1916), s.2-3.
“Kastamonu’da Zafer Tezâhürâtı”, Köroğlu; Yıl:7, Nu:344, 31 Kânûn-ı evvel 1331 (13 Ocak 1916), s.1.
“Küre’den”, Köroğlu, Yıl:7, Nu:344, 31 Kânûn-ı evvel 1331 (13 Ocak 1916), s.2.
OSMAN NURİ, “Cihan Cenginin Destanı”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:343, 24 Kanun-ı evvel 1331 (6 Ocak 1916), s.3.
ÖZÇELİK, Selahattin, “Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ve İstiklâl Günü Tartışmaları” Türk Yurdu, Sayı:148–149, (Aralık 1999-Ocak 2000), s.514–517.
ÖZEN, Neslihan, Türk Basınında (Tanin, İkdam, Tercüman-ı Hakikat, Vakit, Servet-i Fünun) Çanakkale Savaşları (1914–1918), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri, 2004.
ŞAHİNGÖZ, Mehmet, “Osmanlı’dan Millî Mücadeleye İstiklâl-i Osmanî Günü Kutlamaları”, Yeni Türkiye Dergisi, (Osmanlı Özel Sayısı), Cilt:1, 1999, s.194–201.
T. KARAUĞUZ, “İstiklâl Bayramında”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:343, 24 Kanun-ı evvel 1331 (6 Ocak 1916), s.2.
TAHİR KARAUĞUZ, “Türk Askeri”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:352, 25 Şubat 1331 (9 Mart 1916), s.3.
TAHİR KARAUĞUZ, “Yurduma”, Köroğlu, Yıl:8, Sayı:392, 1 Kanun-ı evvel 1332 (14 Aralık 1916), s.2.
THOMAZİ, A., Çanakkale Deniz Savaşları, (Çeviren: Hüseyin Işık), Genelkurmay Başkanlığı, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1997.
TURAN, Mustafa, “18 Mart Çanakkale Zaferi ve Türk İstiklal Harbi”, Türk Tarihçiliği ve Prof. Dr. Aydın Taneri Armağanı, Ankara, 1998, s.452-453.
YILMAZ, Mehmet Serhat, “İttihat ve Terakki Cemiyetinin Kastamonu’daki Yayın Organı Köroğlu Gazetesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Yıl:2, Sayı:3, (Mart 1997), s.206–210.
“Zafer ve Galebe Silsilesinden”, Kastamonu, Sayı:2132, 4 Kanun-ı sanî 1331 (17 Ocak 1916), s.3.
“Zağferanbolu’da Zafer ve İstiklâl Şenlikleri”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:343, 24 Kanun-ı evvel 1331 (6 Ocak 1916), s.3.
“Zağferanbolu’da Şenlikler”, Köroğlu, Yıl:7, Sayı:345, 7 Kanun-ı sâni 1331 (20 Ocak 1916), s.3-4.