Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman ($F_1$) ve Sakız x Morkaraman ($F_1$) melez kuzularda verim özellikleri I.Büyüme, yaşama gücü, vücüt ölçüleri

Bu araştırma Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (F1) ve Sakız x Morkaraman (F1) melezi kuzuların büyüme, yaşama gücü ve vücut ölçülerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Kuzuların büyüme (süt emme) dönemindeki büyümelerini incelemek için 25 baş Morkaraman, 25 baş Sakız x Morkaraman (F1) ve 21 baş Kıvırcık x Morkaraman (F1) Sakız melezi erkek ve dişi kuzu; dişi kuzuların l yaşına kadar büyümelerini incelemek için 8 baş Morkaraman, 9 bias Sakız x Morkaraman (F1) ve 6 baş Kıvırcık x Morkaraman (F1) melezi dişi. kuzu ve beden ölçülerinin belirlenmesinde her genotipten 5'er dişi kuzu kullanılmıştır. Morkaraman, Sakız x Morkaraman (F1) ve Kıvırcık x Morkaraman (F1) melezi kuzularda sırasıyla ortalama doğum ağırlığı 3,25, 3,25 ve 3,26 kg; sütten kesim (105. gün) ağırlığı 17,71, 17,71 ve 17,69 kg; süt emme dönemindeki günlük canlı ağırlık artışı 137,6. 137,64 ve 137,46 g ve yaşama gücü % 60.0, % 76,0 ve % 71,4 olmuştur. Büyümenin bütün dönemlerinde doğum tipinin etkisi yüksek düzeyde önemli (P

Anahtar Kelimeler:

Morkaraman, Kıvırcık, Sakız, koyun ırkları, melezleme ıslahı, melez ırklar, büyüme, yaşayabilme, vücut ölçümleri, ağırlık artışı, doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı, genotip, cinsiyet farklılıkları, yaş farklılıkları, varyans analizi

Production characteristics of Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman and Chios x Morkaraman crossbred lambs 1.Growth, survival ability and body measures

This study was carried out to examine the growth rate, living ability and body measures of the (F1) crossbred lambs obtained by mating the Morkaraman ewes with the Chios and Kivircik rams and pure breed Morkaraman lambs. In order to obtain the growing of the lambs in growing period (lactation period) ,25 Morkaraman, 25 Chios x Morkaraman (F1) and 21 Kivircik x Morkaraman (F1) crossbred lambs and 8 Morkaraman, 9 Chios x Morkaraman (F1) and 6 Kivircik x Morkaraman (F1) crossbred female lambs and also for bady measures 5 female lambs in each genotype were used. For Morkaraman, Chios x Morkaraman (F1) and Kivircik x Morkaraman (F1) crossbred lambs, birth weight averaged 3.25, 3.25 and 3.26 kg; weaning weight (105 days ov age) 17.71, 17.71 and 17.69 kg; daily live weight gain from birth to weaning 137.67, 137.64 and 137.46 g; and the survival ability until the weaning period 60.0, 76.0 and 71.4 % respectively. In all growing period, birth weight found important (P<0.01) and sexual period male gain more weight (P<0.05) than female. In 30th day of suckling ewe age was found important (P<0.05).

Keywords:

Morkaraman, Kivircik, Chios, sheep breeds, crossbreeding, crossbreds, growth, survival, body measurements, weight gain, birth weight, weaning weight, genotypes, sex differences, age differences, analysis of variance,

PDF

___

1 Anonim: Tarım İstatistik Özeti. Türkiye İstatistik Yıllığı. D.I.E. Matbaası. No: 1873:329-332.1996.
2 Yalçın BC: Koyun Yetiştiriciliği. Koyun ve Keçi Hastalıkları Yetiştiriciliği. Teknogralik Matbaası. TtM VET Hayvancılık Hizmetleri. 2: 378-450. 1990.
3 Akçapınar H: Koyun Yetiştiriciliği. İsmet Matbaacılık Ltd. Şii. Ankara. 2000.
4 Günlü A: Hayvansal üretimde koyunculuğun yeri. Tini. Vet HekDerg, 8(2): 10-13. 1996.
5 Akçapınar H: Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının entansif beside büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. A Ü Veteriner Fak. Doç. Tezi. 1981.
6 Altınel A. F-vriııı M. Deligözoğlu F. Özcan M. Güneş H: Kıvırcık. Sakız ve Alman Siyah Başlı Koyun ırkları arasında yapılacak melezlemc yoluyla döl ve el verim özelliklerinin geliştirilınesi: I. Kıvırcık koyunlarda döl verimi. Sakız x Kıvırcık (FI) kuzularda yaşama gücü ve büyüme özellikleri. Hayvancılık Araş Derg. 4.1 I): 29-33. 1994.
7 Aydoğan M: Karayaka. İle de Francex Kaıayaka (Fİ) Sakız x Karayaka (Fİ) kuzularının büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. AÜ Vet Fak Derg. 32(1): 111-130. 1985.
8 Bulmuş S, Demir H: Hampshire Down x Kwircik melezlemesi yoluyla kaliteli kesim kuzuları elde edilmesi imkanları üzerinde araştırmalar. I. İsmin Doktora Tezinden Özetlenmiştir. İÜ Vet Fak Derg, 21.(1). 1985.
9 Odahaşıoğlu F. Öztürk Y, Arslan M: Akkaıman. Hampshire Down x Akkaraman (Fİ). Corriedale x Akkaraman (Fİ) kuzularda yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin araştırılması. Yiiziincii Yıl Ünv. Sağlık Bilimleri Derg, 2: 98-105. 1985.
10 Akçan A. Aydoğan M, Özbeyaz C, Çetin O, Çınar K: Antalya Boztepe İnekhanesinde yetiştirilen Sakız sürüsünde bazi verim özelliklerinin incelenmesi. Doga Tr Vet re Hay Derg. 12.(2): 9-112. 1988.
11 Akçapınar H. Kadak R: Bazı faktörlerin Akkaraman ve Morkaramanlarda gebelik süresi ve doğum ağırlığı üz eri ne etkileri, (a). AÜ Vet Fak Derg. 29(3-4):392-400. 1982.
12 Akçapınar H: İle de France x Türk Merinosu melezlemesi ile kaliteli kesim kuzuları elde etmek imkanları. Lcıialmn Zoot Araş En.it Yayınlar.37. 1974.
13 Evrim M. Demir H. Başpınar H: Kıvırcık koyun ırkının Yarı-entansif koşullardaki verim performansı. I. Kuzularda büyüme ve yaşama güct: İÜ Vet Fak Derg. 17.(2): 1-12. 1992.
14 Özcan H: Koyunların yaşı. canlı ağırlığı, süt verini ile kuzuların doğum ağırlığı ve gelişmesi arasındaki ilişkiler. FÜ Elazığ Vet Fak Derg. 1(1): 3-32. 1974.
15 Hıılet CV, Ercanbrack SK. Knight AD: Development Of The Playbay Breed Of Sheep. Journal of Animal Science. 58(1): 15-24. 1984.
16 Sarıcan C, Lischka R. Sönmez R, Assmuth R: Kuzu eti üretiminde kalite ve kantite üzerinde araştırmalar. Ege Üniv Ziraat Fak Derg. 24. (3): 470-477.1987.
17 Özcan H: Çeşme (Sakız ve tıııroz) koyunlarında beden yapısı, siiı ve yavru verimleri, yapağı karakterleri ve bunların diğer memleketlerdeki süt koyunları ile mukayesesi ve bilhassa sütçülük yönünden ıslahı tedbirleri. AÜ Vet Fak Yayınları. 79. 1965.
18 Akçapınar H, Kadak R: Morkaraman ve Kangal-Akkkaraman kuzularının büyüme ve yaşama kabiliyeti üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. FÜ Vet Fak Derg. 7 (1-2): 203-212.1984.
19 Oğan M, Deligözoğlu F, Yavuz HM. Başpınar H, Akgündüz V, Çelik İ: Karacabey Merinosu koyunlarda tohumlama mevsimi ve sıfat öncesi farklı düzeyde beslemenin döl verimine ve kuzu doğum ağırlığına etkileri. Hay Arş Derg. 4 (2): 85-89. 1994.
20 Akçapınar H, Aydın İ, Kadak R: Morkaraman koyunlarının Erzurum'da özel bir işletmede kuzu ve süt verimleri. AÜ Vet Fak Derg. 31 (1): 114-127. 1984.
21 Özcan H: Meşeniz Çiftliğinde Kıvırcık koyunlari ile (Doğu Frizya x Kıvırcık) melezlerinin beden ölçüleri ve canlı ağırlıkları üzerinde araştırmalar. AÜ Vet Fak Derg, 17(3): 285-292. 1970.
22 Arıtürk E. Akçapınar H. Aydoğan M: Karayaka koyun ırkının melezleme ile ıslahı. Doga Tu Vet ve Hav Derg. 11(1): 1-6.1987.
23 Özsoy MK: Merinos ve Morkaraman ırkları ile bunların melezlerinin döl verimi, kuzu yaşama gücü. büyüme özellikleri ve ilk kırkını kirli yapağı verimi bakımından karşılaştırılması. VII. Bilim Kongresi Vet ve Hav Arş Grubu Tebliğleri. 391-401. 1983.
24 Sönmez R. Kızılay E: E.Ü. Ziraat Fakültesi Menemen Uygulama Çiftliğinde yetiştirilen Ivesi. Kıvırcık. Sakız ve Ödemiş koyunlarının verimle ilgili özellikleri üzerinde mukayeseli bir araştırma. Ege Üniv Ziraat Fak Derg. 9(1): 3-51. 1972.
25 Özcan H: İnanlı İnekhanesinde Kıvırcık koyunlarının beden yapısı, yavru ve yapağı verimleri ve önemli yapağı karakterleri üzerinde araştırmalar, (a). AÜ Vet Fak Derg. 16(4): 446-483. 1970.
26 Özcan H. Akı T. Türker F: İnanlı Zootekni Araştırına Kurumunda çeşitli Texel Melezlerinin beden formu, canlı ağırlık ve yapağı verimi bakımından kıvırcıkla mukayesesi. AÜ Vet Fak Derg, 21(3-4): 390-400. 1974.
27 Düzgüneş O, Kesici T. Gürbüz F: istatistik Metodları-I. AÜ Ziraat Fak Yayınları. No: 861. Ankara. 1983.