Ömür ÇELEMLİ GENÇAY, ÇİĞDEM ÖZENİRLER, NESRİN ECEM BAYRAM, GOLSHAN ZARE, Kadriye SORKUN

Kars Balının Coğrafi İşaretlemesi İçin Melissopalinolojik Analiz

Bu çalışmada, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Kars İli'nde üretilen balların coğrafi işaretlenmesi için gerekli bir aşama olan melissopalinolojik analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda sekiz ilçeden, örnekleme metoduna göre yapılan istatistiksel analizlerle tespit edilen 100 bal örneğinin mikroskobik analizleri gerçekleştirilerek Kars balına kaynaklık eden nektarlı bitkiler tespit edilmiştir. Bu amaçla melissopalinolojik analizleri yapılan 100 adet örnek balda; Apiaceae, Asteraceae, Berberidaceae, Betulaceae, Brassicaceae, Boraginaceae, Campanulaceae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Cistaceae, Cyperaceae, Dipsacaceae, Ericaceae, Fabaceae, Iridaceae, Lamiaceae, Liliaceae, Malvaceae, Onagraceae, Papaveraceae, Plantaginaceae, Poaceae, Polygonaceae, Ranunculaceae, Rhamnaceae, Rosaceae, Rubiaceae, Rutaceae, Salicaceae ve Scrophulariaceae familyalarına ait taksonların polenleri değişik oranlarda tespit edilmiştir. Fabaceae familyasından Lotus corniculatus (99 örnek), Onobrychis radiata (99 örnek), Trifolium nigrescens (88 örnek), Boraginaceae familyasından Echium vulgaris (81 örnek) ve Myosotis lithoospermifolia (15 örnek) taksonlarına ait polenlere hemen hemen tüm bal örneklerinde rastlanılmış (dominant, sekonder, minör, eser) olmakla birlikte bu türler içinde de en yoğun olarak Onobrychis radiata polenleri gözlenmiştir. Ayrıca, melissopalinolojik analizler sırasında, ballarda polen teşhisinin yanı sıra 10 gram baldaki toplam polen sayısı (TPS-10) değerleri de hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda minimum: 226, maximum: 481157 ve ortalama: 31678 TPS-10 değerleri elde edilerek balların polence zenginlikleri belirtilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma ile arıcılık için floral zenginliğiyle önemli bir il olan Kars'ın ballarına ait coğrafi işaret çalışmalarının ilk basamağı gerçekleştirilmiştir.

Melissopalynological Analysis for Geographical Marking of Kars Honey

In this research, the melissopalynological analysis of honey samples collected from Kars city located in the East Anatolian Region of Turkey was conducted for geographical marking. Within this context, melissopalynological analyses of 100 honey samples determined by sampling method were collected from eight districts of Kars in Eastern Anatolia Region of Turkey were done, to determine the nectarous source plants of Kars honey. As a result of melisopalynological analyses carried out in 100 honey samples; pollens of the taxa belonging to Apiaceae, Asteraceae, Berberidaceae, Betulaceae, Brassicaceae, Boraginaceae, Campanulaceae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Cistaceae, Cyperaceae, Dipsacaceae, Ericaceae, Fabaceae, Iridaceae, Lamiaceae, Liliaceae, Malvaceae, Onagraceae, Papaveraceae, Plantaginaceae, Poaceae, Polygonaceae, Ranunculaceae, Rhamnaceae, Rosaceae, Rubiaceae, Rutaceae, Salicaceae and Scrophulariaceae families were detected at different rates. Almost in all of the honey samples, Lotus corniculatus (in 99 samples), Onobrychis radiata (in 99 samples), Trifolium nigrescens (in 88 samples) from Fabaceae family and pollens of Echium vulgaris (81 samples) and Myosotis lithoospermifolia (15 samples) taxa from the Boraginaceae family, were found in honey samples. Onobrychis radiata pollen was the most intensely observed one among these samples (in dominant, secondary, minor, trace amounts). The total number of pollens (TPN-10) in 10 grams of honey were also detected during the melissopalynological analyses. TPN-10 values minimum: 226, maximum: 481157 and mean: 31678 were detected and the pollen abundance of the honeys are classified as good category. Kars is an important province for beekeeping with floral variety. As a result of this study, the first step of the geographical marking studies of Kars' honey was completed.

PDF

___

Kaskoniene V, Venskutonis P, Ceksteryte V: Carbohydrate composition and electrical conductivity of different origin honeys from Lithuania. LWT- Food Sci Technol, 43 (5): 801-807, 2010. DOI: 10.1016/j.lwt.2010.01.007
Salonen A, Ollikka T, Grönlund E, Ruottinen l, Julkunen-Tiitto R: Pollen analyses of honey from Finland. Grana, 48 (4): 281-289, 2009. DOI: 1080/00173130903363550
Ohea WVD, Oddo lP, Piana Ml, Morlot M, Martin P: Harmonized methods of melissopalynology. Apidologie, 35: 18-25, 2004. DOI: 10.1051/ apido:2004050
Anklam E: A review of the analytical methods to determine the geographical and botanical origin of honey. Food chemistry, 63 (4): 549- , 1998. DOI: 10.1016/S0308-8146(98)00057-0
Özler H: Melissopalynological analysis of honey samples belonging to different districts of Sinop, Turkey. Mellifera, 15 (1): 1-11, 2015.
Davis PH: Flora of Turkey and the east Aegean islands. Edinburgh University Press, 1965.
Sorkun K, İnceoğlu Ö: İç Anadolu Bölgesi ballarında polen analizi. Doğa Bilim Dergisi-A2, 8 (2): 222-228, 1984.
Sorkun K, Inceoglu O: İç Anadolu Bölgesi Ballaında Bulunan Sekonder Polenler. Doga Bilim Dergisi-A2, 8, 382-384, 1984.
Sorkun K, Yuluğ N: Rize-İkizdere yöresi ballarının polen analizi ve antimikrobiyal özellikleri. Doğa Bilim Dergis-A2, 9, 118-123, 1985.
Sorkun K, Dogan C: Pollen analysis of Rize-Anzer (Turkish) honey. Apiaca, 3, 75-82, 1995.
Silici S, Gökceoglu M: Pollen analysis of honeys from Mediterranean region of Anatolia. Grana, 46 (1): 57-64, 2007. DOI: 10.1080/ louveaux J, Maurizio A, Vorwohl G: Internationale Kommission für Bienenbotanik der IUBS Methodik der Melissopalynologie. Apidologie, (2): 193-209, 1970. DOI: 10.1051/apido:19700205
Sorkun K: Türkiye'nin nektarlı bitkileri, polenleri ve balları. Palme Yayıncılık, 2008. louveaux J, Maurizio A, Vorwohl G: Methods of melisso- palynology. Bee World, 59 (4): 139-157, 1978. DOI: 10.1080/0005772X. 11097714
Moar N: Pollen analysis of New Zealand honey. New Zeal J Agr Res, (1): 39-70, 1985. DOI: 10.1080/00288233.1985.10426997
Sorkun K, Dogan C: The importance of the total number of pollen types in 10 g honey in distinguishing between natural honey and artificial honey produced in Turkey. Mellifera, 2 (3): 34-38, 2002.
Maurizio A, Hodges F: Pollen analysis of honey. Bee World, 32 (1): 1- , 1951. DOI: 10.1080/0005772X.1951.11094660
Maurizio A: Untersuchungen zur quantitativen Pollenanalyse des Honigs. Mitt Geb Lebensmittelunters Hyg, 30, 27-69, 1939.
Silici S: Physicochemical and palynological analysis of honey samples belonging to different regions of Turkey. Mellifera, 4 (7): 44-50, 2004.
Sorkun K, Çelemli ÖG, Özenirler Ç, Bayram NE, Güzel F: Palynological investigation of honey produced in Ardahan-Turkey. Bee World, 91 (3): 80-83, 2014. DOI: 10.1080/0005772X.2014.11417612
Sabo M, Potocnjak M, Banjari I, Petrovic D: Pollen analysis of honeys from Varazdin County, Croatia. Turk J Botany, 35 (5): 581-587, 2011. DOI: 10.3906/bot-1009-86
Kaya Z, Binzet R, Orcan N: Pollen analyses of honeys from some regions in Turkey. Apiacta, 40, 10-15, 2005.
Temizer İK, Güder A, Çelemli ÖG: Botanic origin, various physico- chemical and antioxidant properties of honey samples from Giresun, Turkey. J Biol Chem, 44, 209-215, 2016. DOI: 10.15671/HJBC.20164420563
Can Z, Yildiz O, Sahin H, Turumtay EA, Silici S, Kolayli S: An investigation of Turkish honeys: their physico-chemical properties, antioxidant capacities and phenolic profiles. Food Chemistry, 180, 133- , 2015. DOI: 10.1016/j.foodchem.2015.02.024
Başoğlu FN, Sorkun K, löker M, Doğan C, Wetherilt H: Saf ve sahte balların ayırt edilmesinde fiziksel, kimyasal ve palinolojik kriterlerin saptanması. Gıda, 21 (2): 67-73, 1996.
Bölükbaşı DN: Melissopalynologic analysis of packed honey. Mellifera, (18): 2-8, 2009.
Demir M: Beekeeping potential in Kars province and use of this potential. Eastern Geographical Review, 19 (32): 209-230, 2014.