Fonksiyonel gıdalar ve sağlıkla ilişkisi

Gıdaların sağlık amaçlı olarak çeşitli hastalıkların tedavisinde ve önlenmesinde kullanılmaları çok eskilere dayanmaktadır. Son yıllarda tüketici bilincinin artması, gıdalar üzerindeki bilimsel araştırmalar, yeni gıdaların bulunması, gıda sağlık ilişkileri konusunda yapılan bilimsel çalışmalar fonksiyonel gıdaları öne çıkarmaktadır. Besinsel değerlerinin yanında sağlık için de faydalı oldukları yolunda çok sayıda yayın yapılmaktadır. Bitkisel kaynaklı fonksiyonel gıdalar her ne kadar fazla ise de; hayvansal kaynaklı ürünlerde de optimal sağlık için potansiyel role sahip çok sayıda bileşik mevcuttur. Sağlığa faydalı bakterileri içeren probiyotik gıdalar, fonksiyonel gıdaların en önemli ve en iyi bilinen grubunu oluşturur. Bu derlemede fonksiyonel gıdalar çeşitli literatürlerden yararlanılarak derlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

probiyotikler, insan hastalıkları, sağlık, fonksiyonel gıdalar, hastalık önleme

Functional foods and their relationship with health

The use of foods for special purposes such as treatment and prevention of diseases has been known for long times. In the recent years, functional foods has became very popular in parallel to an increase at scientific inventions on food-health relation, accordingly an increase in the interest of consumers to the subject. Althought functional foods of plant origin are more aboundant than that of animal origin, foods of animal origin have many substances that have potentional role in the optimal health. Probiotic foods including beneficial live microorganisms are the most important part of the functional foods and they are the most studied ones. In this article, we attempted to review the knowledge about functional foods in the light of some selected articles.

Keywords:

probiotics, human diseases, health, functional foods, disease prevention,

PDF

___

Kırış S, Velioğlu S: Hiper besleyici gıdalar. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Derg, 66-57, Nisan, 2001.
Özçelik B: İnternet materyali: Fonksiyonel gıdalar ve sağlık: yeni ürün tasarımlan, http://vvvvvv.food.itu.edu.tr/Fonksiyonel_ gida_BO.pdf, 10.02.2004.
Ozcan M, Arslan D, Unver A: İnternet materyali: Fonksiyonel gıdalar ve fitokimyasallar http://wvvw. akademikgida.com/ml4.htm, 15.02. 2004.
Tunçel G: İnternet materyali: Fonksiyonel Gıdalar; Probiyotikler, prebiyotikler ve sinbiyotikler. http://vvwvv. guvenligida.com/haberler/ocak_sub_ 2002. html#ocak02.02, 13.03.2004.
Zilberter T: İnternet materyali: Functional foods, http:// vvvvvv.dietandbody.com/articlel 183.html, 15.03.2004
İnternet materyali: Functional foods, http://vvwvv.ific. org/nutrition/functional/index.cfm, 16.03.2004.
Meister K, Hasler C: Facts about functional foods. A report by the American Council on Science and Health. American Council on Science and Health. New York. NY 10023-5860. April 2002.
Hasler CM: Functional foods: Their role in disease prevention and health promotion. Food Technol, 52(11): 63-70, 1998.
Sanders ME: Considerations for use of probiotic bacteria to modulate human health. J Nutr, 130, 384-390, 2000.
Shukla FC: internet materyali: http://www.technopreneur. net/timeis/technology/sctechOct/ Probiotic Food.html, 10.03.2004.
Gülmez M, Güven A: Probiyotik, prebiyotik ve sinbiyotikler. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 8(1): 83-89, 2002.
Klaenhammer TR: Probiotic bacteria: today and tomorrow. / Nutr, 130:415-416,2000.
Roberfroid MB: Prebiotics and probiotics: are they functional foods?. American J Clin Nutr, 71,1682-1687, 2000
Güven A, Güven A, Gülmez M: The effect of kefir on the activites of GSH-Px,GST, CAT, GSH and PLO levels in carbon tetracloride-induced mice tissue. J Vet Med B, 50, 412- 416, 2003.
Collins MD, Gibson GR: Probiotics, prebiotics, and synbiotics: approaches for modulating the microbial ecology of the gut. Ameerican J Clin Nutr, 69, 1052-1057, 1999.
Gibson GR, Fuller R: Aspects of in vivo research approaches directed toward identifying probiotics and prebiotics for human use. J Nutr, 130, 391-395, 2000.