KUREYŞ SÛRESİNİ HZ. İBRAHİM’İN DUASI BAĞLAMINDA OKUMAK

Kur’ân’ın tarihi olaylara atıfta bulunduğu ayetleri doğru anlayabilmek için tarihi olayları ve arka planını bilmek gerekir. Bu makalede Kureyş kabilesine verilen iki özellik tarihi bilgilere başvurularak yorumlanacaktır. Bu iki özellikten birisi Mekke’nin her türlü tehlikeden emin bir belde olması, diğeri ise kurak, tarıma elverişsiz bu bölgede yaşayan Kureyş kabilesinin diğer kabilelerin sevgisine mazhar olmaları ve yaptıkları ticarî faaliyet sonucunda her türlü nimetten yararlanmalarıdır. Bu iki istek oğlunu Mekke’ye yerleştiren Hz. İbrahim’in duasında ifade edilmektedir. Anahtar Sözcükler: Kureyş, Tarih, Ticaret, Mekke.

Anahtar Kelimeler:

Kureyş, Tarih, Ticaret, Mekke.

-

Reading Quraysh Sure in The Context of Abraham’s Invocation İt is necessary to know historical events and their backgrounds to understand accurately the verses about historical events which Qur'an refers. In this article, two features given to Quraysh tribe will be interpret by refering to historic informations. One of these two features is to be Mecca a confident city far away from every danger, the other one is Quraysh tribe living in this unsuitable area for agriculture is loved by other tribes and has benefit from every kind of gain from the result of commercial activities.

Keywords:

Quraysh, History, Trade, Mecca.,

PDF

___

Aksu, Zahid, İslam’ın Doğuşunda Toplumsal Realite, Hukukî Ayetler ve İctihâdî Kaynaklar, Ankara 2005. Algül, Hüseyin, “Ficar”, DİA, İstanbul 1996. Alî, Salih Ahmed, Târîhu’l-‘Arabi’l-Kadîm ve’l-Bi’setün-Nebeviyye, Beyrut 2000. Âlûsî, Ebu's-Sena Şihabuddin Mahmud, Rûhu'l-Me‘ânî fî Tefsîri'lKur'âni'l-‘Azîm ve's-Seb’i’l-Mesânî, Dâru ihyai’t-turasi’l-arabî, Beyrut ts. Apak, Adem, Anahatlarıyla İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü, Ensar yayınları, İstanbul 2012. Bik’aî, Burhanuddin Ebu’l-Hasan b. İbrahim b. Ömer, Nazmu’dDürer fî Tenâsübi’l-Âyâti ve’s-Süver, Daru’l-Kütübi’l-İslâmî, Kahire ts. Büyükcoşkun, Kudret, “Arabistan”, DİA, İstanbul 1991. Cârim, Muhammed Numan, Edyânu’l-‘Arab fi’l-Cahiliyye, Mısır 19 Dayf, Şevki, Tarîhu’l-Edebi’l-‘Arabî, Daru’l-Ma’arif, Kahire ts. Demirci, Muhsin, Tefsir Usulü, İFAV, İstanbul 1986. Duğaym, Semih, Edyân ve Mu’tekıdâtu’l-‘Arab, Daru’l-Fikr, Beyrut 19 Emin, Ahmed, Fecru’l-İslam, Beyrut 1969. Ezrakî, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Abdillah b. Ahmed, Ahbâru
Mekke, Mektebetü’l-Esedî, Beyrut 2003. Günaltay, Şemsettin, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, Sad. M.
Mahfuz Söylemez, Mustafa Hizmetli, Ankara Okulu yay., Ankara,1997. Hamidullah, Muhammed, Le Prophete de L’İslam, Librairie
Philosophique J. Vrin, Paris 1959. Işık, Emin, Kureyş Suresi Üzerine Bir Tefsir Denemesi, Marmara
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 3, İstanbul 1985. İbn Cüzey, Muhammed b. Ahmed el-Kilebî, Kitâbu’t-Teshîl li
‘Ulûmi’t-Tenzîl, Daru’l-kütübi’l-arabiyye, Beyrut 1983. İbn Hişâm, Ebu Muhammed Abdulmelik, es-Sîretü’n- Nebeviyye, Daru’l-Kütübi’l-Arabiyye, Beyrut 1990. İbn Kesîr, İmaduddin Ebu’l-Fida, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm, thk. Sami b. Muhammed es-Selame, Dâru tîbe, Beyrut 1997. - el-Bidâye ve’n-Nihâye, thk. Ali Ebu Zeyd, Daru İbn-i Kesîr, Beyrut 20 Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekir b. Ferah elEnsar el-Hazrecî, el-Cami’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, thk. Abdullah b.Abdulmuhsin et-Türkî, Müessestü’r-risale, Beyrut 2006. Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân, İnsan yayınları, İstanbul 19 Maverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habîb el-Basrî, en-Nüket ve’l-‘Uyûn, Daru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut ts. Münis, Hüseyin, Tarîhu Kureyş, Daru’s-Su’udiyye, Cidde 1988. Râzî, Fahreddîn, Mefâtihu’l-Gayb, Daru’l-Fikr, Beyrut 1981. Söylemez, M. Mahfuz, “Kur’ân’ın Anlaşılmasında Tarihin Etkisi: Kureyş ve Fil Sureleri İle Necm Suresi 19-23. Ayetleri Örneği”, Kur’ân ve İslami İlimlerin Anlaşılmasında Tarihin Önemi, Ed. M. Mahfuz Söylemez, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2013. Suyûtî, Celaluddîn Abdurrahman, ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîr bi’lMe’sûr, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Kahire 2003. Şâkir, Mahmud, et-Tarîhu’l-İslâmî, el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut 2000. Şengül, İdris, Kur'ân Kıssaları Üzerine, İzmir 1994. Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr el-Câmi’
BeyneFenniyyi’r-Rivâye ve’d-Dirâye min ‘İlmi’t-Tefsîr, thk. Abdurrahman ‘Umeyre, Dâru’l-vefa, Beyrut 1994. Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmi’u’l-Beyân ‘an Te’vîli Âyi’lKur’ân, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Dâru’l-hicr, Kahire 2001. -Târihu’r-Rusül ve’l-Mülûk, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim, Daru’l-Ma’arif, Kahire 1967. Vahidî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed b. Muhammed, et-Tefsîru’l-Basît, thk. Muhammed el-Fevzan, Cami’atu’l-İmam b. Muhammed es-Su’ud, Riyad 2010. Yıldırım, Suat, Kur’ân-ı Kerim ve Kur’ân İlimlerine Giriş, Ensar
Yayınları, İstanbul 1989. Yıldız, Hakkı Dursun, “Arabistan”, DİA, İstanbul 1991. Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidı’tTenzîl, thk. Adil Ahmed Abdulmuvahhid, Ali Muhammed Mu’avvıd, Mektebetü’l-‘ubeykan, Riyad 19