Çağımızın Çıkmazını Sağaltıma Taşıyacak Bir Söylem Kaynağı Olarak Ebü’l Hasan Harakanî’nin İnsanî ve Felsefî Dili

Medeniyet kavramı insana verdiği değerlerle ölçülür. Medeniyeti inşa eden öznenin insan olması böylesi bir ölçütün konulmasını da zorunlu kılar. İçinde yaşadığımız çağın insanî öz açısından kan ve gözyaşı ile tarihe kalacak olması yaşanan çağın bir “medeniyet” olup olmadığını da tartışmaya açacaktır. Doğusuyla, batısıyla tüm dünyanın kan emici bir vampir görünümü çizerek insan denen varlığı acıya, zulme, travmatik parçalanmalara ve sonunda da ölüme yani yok oluşa hazırladığı çağımızın temel sorunu, insan denen varlığı medeniyet kurucu bir özne olarak görmekten uzaklaşması ve insansız bir medeniyet kurulamayacağı bilincinden yoksun kalmasıdır. Makalemizde içinde yaşadığımız çağın çıkmazlarına bir sağaltım aracı / çare olarak düşündüğümüz Türk-İslam âlimlerinin söylemlerine yer verilerek insan temelli yeni medeniyetin nasıl inşa edilebileceğine dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Medeniyet, İnsan tasavvurları, Ebü’l-Hasan Harakanî, Türk-İslam düşüncesi

As a source of discourse that will help us to deal with the destiny of our day, Ebül Hasan Harakani's Human and Philosophical Language

The concept of civilization is measured by human values. It is also imperative that such a measure be put in place as a human being who builds civilization. The fact that the age we wrote in it will be tanned with blood and tears in terms of human nature will open the debate whether or not the living age is a "civilization". The main problem of our time, the birth of a blood-sucking vampire by the western world, the human being called pain, oppression, traumatic disruptions and eventually destruction, that is, the destruction of life, is deprived of the consciousness that human beings should be seen as a founding subject of civilization, . In our paper, the discourses of the Turkish-Islamic scholars who we thought of as a remedy for the deadlocks of the ages we live in will be featured and how to build a new human-based civilization.

Keywords:

Civilization, human imaginations, Ebü’l-Hasan Kharakanî, Turkish-Islamic thought,

PDF

___

Aktok, Özgür- Bal, Metin (Editörler), Heidegger, Doğubatı Yay., Ank. 2010 Attâr, Ferîdüddîn, Evliya Tezkireleri, (çev.: Süleyman Uludağ), Kabalcı Yay., İstanbul 2007.
Çelik, İsa, “Tasavvufî Düşünce Tarihinde Ebu'l-Hasan el-Harakânî”, Kafkas Üniversitesi Harakani Dergisi, Kars 2014, S. 1, s. 80-81.
Çiftçi, Hasan, “Mevlânâ ile Şems-i Tebrîzî’ye Göre Ebu’l-Hasan-i Harakânî”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, (Mevlânâ Özel Sayısı), Ankara 2005, S.14, s. 565-590.
Çiftçi, Hasan, “Şeyh Harakânî ile Şeyh Bâyezîd Arasındaki İlginç Manevî İlişki”, Şarkiyât Araştırmaları Dergisi, 2003, S. 11, s. 29-35.
Çiftçi, Hasan, Şeyh Ebü’l-Hasan-i Harakânî (R.A) I (Hayatı, Eserleri), Şehit Ebü’l-Hasan Harakânî Derneği Yay., y.t.y.
Çiftçi, Hasan, Şeyh Ebü’l-Hasan-i Harakânî, (Hayatı, Çevresi, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri) Nûru’l-‘Ulûm ve Münâcât’ı (Çeviri-Açıklama-Metin), Şehit Ebu’l-Hasan Harakânî Derneği Yay., Ankara, 2004.
Durmuş, Mitat, “Bir Bilge Durağı, Edep Abidesi: Ebu’l-Hasan Harakanî’nin Edebî Şahsiyeti”, I. Uluslararası Harakani Sempozyumu, Kars 11-13 Ekim 2012; [I. Uluslararası Harakani Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Kalkan Matbaacılık San. Tic. LTD. ŞTİ., Kars 2012, ss. 411-417.
Durmuş, Mitat, “Yunus Emre Şiirlerinde İnsanın Algılanış Biçimleri ve Karşıt Değer Yaratısı”, 10. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni, Eskişehir, 06-08 Mayıs 2010; [X. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni Bildirileri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Basımevi, Eskişehir 2011.
Ebu’l-Hasan Harakânî, Seyr ü Sülûk Risalesi, (hzl.: Sadık Yalsızuçanlar), Sufi Kitap Yay., İst. 2006.
Ebü’l-Hasan Harakânî (R.A.), Harakânî Vakfı Yayınları, Kars (tarihsiz)
Ellul, Jacques, Sözün Düşüşü, Paradigma Yayıncılık, İst. 2012. Harakânî, Nûru’l-Ulûm, (hzl.: Şenol Kantarcı).
Harakānî, Nûru’l-Ulûm,(hzl.: Hasan Çiftçi).
Hira, Ayhan, “Ebu’l-Hasan el-Harakânî Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programında Niçin Yer Almalıdır?”, I. Uluslararası Harakani Sempozyumu, Kars 11-13 Ekim 2012; [I. Uluslararası Harakani Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Kalkan Matbaacılık San. Tic. LTD. ŞTİ., Kars 2012, ss. 317-330].
Kartal, Alparslan, “Ebu’l Hasan Harakani’nin Peygamber Tasavvuru”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar 2015, S.15, s.161-175.
Kartal, Alparslan, “Ebu’l-Hasan Harakanî ile Hacı Bayram-ı Velî Arasındaki İlişki ve Anadolu’nun İslamlaşmasına Katkıları”, II. Uluslararası Hacı Bayram-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Kalem Yay., Ankara 2017, s. 127-142.
Kartal, Alparslan, “Huzur Derslerine Katılan Karslı Âlimler”, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Y. 2017, S.8, s. 224-243. Koçyiğit, Hikmet, “Ebu’l-Hasan Harakânî Hazretlerinin Bazı Ayet Yorumlarının Tefsir Açısından Değerlendirilmesi”, I. Uluslararası Harakânî Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Kalkan Matbaacılık, Kars 2012, s.331-349. Mevlânâ Celâleddîn, Dîvân, (çev.: Abdülbâki Gölpınarlı), İnkılap ve Aka Yay., İst. 1974.
Mevlâna, Mesnevî III, (çev.: Veled İzbudak), MEB Yay., Beyit No: 1303, İstanbul 1990.
Mevlâna, Mesnevî VI, (çev.: Veled İzbudak), MEB Yay., Beyit No: 1005, İstanbul 1990 Seyhan, Ahmet Emin, “Ebu’l-Hasan el-Harakânî'nin İlim Anlayışı”, JASSS, International Journal of Social Science, May 2013, Volume 6 Issue 5, s.1049-1083.
Seyhan, Ahmet Emin, “Ebu'l-Hasan el-Harakânî'de Kur'an Kültürünün Yansımaları”, Turkish Studies, Volume 8/6 Spring 2013, s. 641-664 Seyhan, Ahmet Emin, “Ebu'l-Hasan el-Harakânî'nin Sevgi, Şefkat, Merhamet ve Hoşgörü Anlayışı”, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Kars 2014, S. 2, s. 81-116.
Seyhan, Ahmet Emin, “Ebu'l-Hasan el-Harakânî'nin Sünnet Anlayışı”, Hikmet Yurdu, Y. 7, S.13, Ocak-Haziran 2014/1, s.101-126.
Seyhan, Ahmet Emin, “Ebu'l-Hasan el-Harakânî'nin Sünnete Bağlılığı ve Hadis Anlayışı”, JASSS (International Journal of Social Science), October 2013, Volume 6 Issue 8, s.551-588.
Soykan, Ömer Naci, Wittgenstein Yaşamı, Felsefesi, Yapıtları, MVT Yayıncılık, İst. 2006.
Tatçı, Mustafa, Yunus Emre Dîvanı, Kültür Bakanlığı Yay., Ank. 1990.
Uludağ, Süleyman, “Harakânî”, DİA, İstanbul, 1997, XVI. Yakıt, İsmail, Batı Düşüncesi ve Mevlâna, Ötüken Yay., İst. 1993.
Yazoğlu, Ruhattin, “Ebu’l-Hasan Harakânî’de Hoşgörü ve İnsan Sevgisi”, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Kars 2014, S.1, s. 1-10.