TRANSATLANTİK TİCARET VE YATIRIM ORTAKLIĞI ANLAŞMASININ TURKIYE EKONOMISINE OLASI ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıllar boyunca ülkeler her geçen gün daha da zorlaşan rekabete dayanabilmek, kapasitelerini ve verimliklerini arttırabilmek için çeşitli faaliyetlerde bulunmuşlardır. Son 68 yıldır genel olarak Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ile yürütülen bu faaliyetlerin Doha Turu'nda çıkmaza girmesiyle birlikte ABD ve AB gibi taraflar kendi aralarında serbest ticaret anlaşmaları yapmaya yönelmiştir. 13 Şubat 2013'ten bu yana AB ve ABD arasında müzakereleri devam eden Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTYO) adını almış bu mega/bölgesel ticaret anlaşması da bahsedilen faaliyetlerden biridir. Ancak AB ve ABD'nin iktisadi büyüklükleri ve birlikte dünya gayri safl milli hasılasının neredeyse yarısını oluşturdukları düşünülürse, bu durum TTYO'u geleneksel bir serbest ticaret anlaşmasından çıkararak sonuçları sadece Atlantik'in iki yakasıyla sınırlı kalmayan, küresel etkiye sahip bir meseleye çevirmesi kaçınılmaz olacaktır. Dolayısıyla bu çalışmada AB ile Gümrük Birliği Anlaşması olan Türkiye'nin nasıl etkileneceği çeşitli resmi kaynaklardan toplanan veriler üzerinden yapılan hipotetik analizler çerçevesinde incelenecektir.

ASSESSMENT OF RANSA LANT TRADE AND INVES MENT PARTNERSHIP AGREEMENT’S POSSIBLE EFFECTS ON URKE ’S ECONOMY

Over the years, countries have been doing various activities for trying to stand on competition, increasing their capacities and productivity. ln the last 68 years, despite these activities carried out by General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) and the World Trade Organization (WTO), the parties such as USA and EU have started to make free trade agreements among themselves, because of unsatisfying results of Doha Round. One of these activities is Transatlantic Trade and investment Partnership (TTYO), which is also called mega/regional trade agreement, and that's negotiations has been continued between USA and EU since 13th February 2013. But if it is thought that the EU and the US are the economic size and almost half of the gross national product of the world together, it would be inevitable to turn the TTYO out of traditional free trade agreement and turn the results into global affair that is not limited to just the two sides of the Atlantic. Therefore, how this effect will affect Turkey, which is Customs Union Agreement with the EU, will be examined within the framework of hypothetical analyses of data collected from various official sources.

___

  • AKMAN, M. Sait (2014), “Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı: Ortaya çıkaran Etkenler, Kapsamı, Etkileri ve Güçlükleri", Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, C.36 3.2, 5.25-45
  • ARSLAN, Kahraman (2014), Dış Ticaret Politikaları, Detay Yaymcılık, Ankara
  • AYDOĞAN, Metin (1999), Yeni Dünya Düzeni Kemalizm ve Türkiye, 20.yy’ın Sorgulanması, Cilt II, Otopsi Yayınları, İstanbul
  • CENGİZ, Cihangir, KURTBAĞ, Ömer (2015), "Türkiye—AB Gümrük Birliğinde Yaşanan Güncel Sorunlar ve Bunlara Olası Çözüm Önerileri" Akademik Yaklaşımlar Dergisi, C.6, S.2, s.1—33
  • CHOBLET, Matthieu, HAGER, Warner (2014), “TAFTA/TTIP: New Dawn For Atlanticsts, Sunset for Old Europe?”, The Transatlantic Colossus: Global Contributions to Broadon The Debate 0n EU-US Free Trade Agreement, ed. Danial Cordoso, etc., Gesellschaft Collaboratory, Internet, s.9 (Çevrimiçi) https://books.google.m/books?id:95vaAğAAOBAJ&printsec :frontcover&hl:tr&sourcengs ğe summary r&cad:0#vzonepage&g& fzfalse (Erişim Tarihi: 26/12/2016)
  • ÇELEBİ, Işın (2013), "AB ve ABD'NİN Yeni Ekonomik İşbirliği Stratejileri ve Türkiye'ye Etkileri", Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, C.21, S.2, S.217—229
  • ÇEŞTEPE, Hamza (2013), “Dünya Ticaret Örgütü: Anlaşmadan Kumla”, Ekonomik Entegrasyon Küresel ve Bölgesel Yaklaşım, ed. Osman Küçükahmetoğlu, Hamza Çeştepe ve Şevket Tüylüoğlu, Ekin Basım Yayın, Bursa
  • DERELİ, D. Dilara (2016), "Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'nın Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Rekabet Gücüne Muhtemel Etkileri", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.21, S.2, s.441—452
  • DOGAN, Adem, UZUN, Ahmet (2014), "Serbest Ticaret Anlaşmalarmın Türkiye'nin Dış Ticaretine Etkileri", Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 15, 8.1, 5.352—344
  • EREN, Mesut (2013), "Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşmaları'nm Dış Ticaretine Etkileri ve Sorunlar", Maliye Finans Yazıları, Y.27, 8.98, 5.27—45
  • European Comission, Trade, Negotiation rounds—press material (Çevrimiçi) http://ec.europa.eu/trade/policv/in—focus/ttip/documents—and— events/ (Erişim Tarihi:20.12.2016)
  • European Commission, Report of the 15th Round of Negotiations fort he Transatlantic Trade and Investment Partnership (Çevrimiçi) http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/october/tradoc 15 5027.pdf (Erişim Tarihi: 15.12.2016)
  • FUKUYAMA, Francis (2005), Devlet İnşası 21. Yüzyılda Dünya Düzeni ve Yönetişim, çev. Devrim Çetinkasap, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2005, s.28
  • GÜNEŞ, Didem, MAVUŞ, Merve, ODUNCU, Arif (2013), "AB—ABD Serbest Ticaret Anlaşması ve Türkiye Üzerine Etkileri", Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Ekonomi Notları, S.2013—30
  • KARA, Mehmet (2005), “Ekonomik Etkileri Açısından Türkiye’deki Sınır Ticaretinin Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.7, s.3, s.60—79
  • KİRİŞÇİ, Kemal (2013), "Turkey and The Transatlantic Trade and Investment Partnership: Boosting the Model Partnership with the United States", Turkey Project Policy Paper, No.2
  • KOCAMAZ, Sinem (2015), "Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Antlaşması'nm Dünya Ticareti ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkisi", Ege Strategic Research Journal, C.6, S.2, s.31—56
  • NART, Ela Çolpan (2010), “Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Dış Ticareti Üzerine Etkileri: Panel Veri Analizi”, Journal of Yaşar University, C.17, S.5, s.2874—2885
  • RODRIK, Dani (2011), Akıllı Küreselleşme, çev. Burcu Aksu, Efıl Yayınevi, Ankara
  • SEYİDOĞLU, Halil (2009), Uluslararası İktisat, Güzem Can Yayınları, İstanbul
  • STIGLITZ, Joseph E. (2002), Küreselleşme Büyük Hayal Kırıklığı, (çev.) Arzu Taşçıoğlu ve Deniz Vural, Plan İletişim, İstanbul
  • TTIP Advisory Group Meeting Report of 22 November 2016 (Çevrimiçi) http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2016/n0vember/tradoc 155087.pdf (Erişim Tarihi: 20.12.2016)
  • WTO, Final Act and Related Documents, New York, April 1948 (Çevrimiçi) http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/havana_e.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2016)
  • YILMAZ, Şiir Erkök (1992), Dış Ticaret Kuramlarının Evrimi, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara