ALİ KEMAL CEYLAN, Gaye MAT ÇELİK, Abdurrahim EMHAN

Personel Güçlendirmesi ve Yönetici Desteğinin İş Memnuniyeti Üzerindeki Etkisi: Enerji Sektöründe Bir Uygulama

Bu çalışmada iş memnuniyetinde yönetici desteği ve personel güçlendirmesinin Sosyal Değişim Teorisine dayalı Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Modeli test etmek amacıyla demografik değişkenler dışında 20 soruluk bir ölçek kullanılmıştır. Bu ölçekler, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)' ya ve Turkish Petroleum International Company (TPIC)'in Batman Bölge Müdürlüğü'nde çalışan personele dağıtılmıştır. Bu ölçeklerden rastgele 750 form dağıtılmış, 250 ölçek geri dönmüş ve16 ölçek eksik bilgilerden dolayı analiz dışı bırakılarak, analizler için toplam 234 ölçek kullanılmıştır. İş memnuniyeti, yönetici desteği ve personel güçlendirmesi arasında güçlü pozitif doğrusal bir ilişki tespit edilmiş olup, bazı demografik değişkenler arasında çeşitli farklar tespit edilmiştir.

The İmpact of Personel Empowerment and Supervisor Support on Job Satisfaction: An Application in the Energy Sector

Study aimed to figure out the relationship between job satisfaction, supervisor support and personnel empowerment based on Social Exchange theory by using the Structural Equation Model. To test the model, 20 questions survey and demographic variables were used in this study. Survey was delivered the Turkish Petroleum Corporation (TPAO) and Turkish Petroleum International Company (TPIC) employees, and 234 returned survey were appropriate to use in this study. There was a positive relationship found between job satisfaction, supervisor support and personnel empowerment. On the other hand, there was found various differences among some demographic variable.

PDF

___

Akçakaya, Murat., (2010). "Örgütlerde Uygulanan Personel Güçlendirme Yöntemleri: Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme" Karadeniz Araştırmaları, Bahar, Sayı 25, 145-174.
Babin, B.J, and Boles J.S., (1996). "The Effect of Perceived Co-Worker Involment and Supervisior Support on Service Provider Role Stress, Performance and Job Satisfaction" , Journal of Retailing, 72(1), 57-75.
Barutçu, E., ve Serinkan, C., (2008). "Günümüzün Önemli Sorunlarından Biri Olarak Tükenmişlik Sendromu ve Denizli'de Yapılan Bir Araştırma", Ege Akademik Bakış, 8 (2), 441-461.
Bordin, C., Bartram, T. ve Casimir, G., (2007). "The Antecedents and Consequences of Psychological Empowerment among Singaporean IT Employees", Management Research News, 30 (1), 34-46.
Brief, A.P., and Howard, M.W., (2002). "Organizational Behavior: Affect in the Workplace", Annu. Rev. Psychol, 53, 279-307.
Burnard, P., Morrison, P., and Philips, Ceri., (1999). "Job Satisfaction Amongst Nurses in an Interim Secure Forensic Unit in Wales", Australian and New Zealand Journal of Mental Health Nursing, 8, 9-18.
Conger, J.A., ve Kanungo, R.N., (1988). "The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice", Academy of Management Review,13(3), 471-482.
Doğan, Selen, (2006). "Büyük Ölçekli İşletmelerde İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Güçlendirilmiş Bir İş Çevresi Yaratmaya Ne Kadar İstekli ve Hazır Olduklarının Tespitine İlişkin Bir Araştırma", Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2, 165-189.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. and Sowa, D., (1986). "Perceived Organizational Support", Journal of Applied Psychology, 71 (3), 500-507.
Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I.L., ve Rhoades, L., (2002). "Perceived Supervisor Support: Contributions to Perceived Organizational Support and Employee Retention", Journal of Applied Psychology, 87 (3), 565-573.
Emhan, Abdurrahim., Mengenci, Cengiz., Taşdöven, Hidayet., Garavey, Vener., (2014). "Yapısal Eşitlik Modeli Kullanılarak İş Memnuniyeti, Yönetici Desteği Ve Tükenmişlik Kavramları Arasındaki İlişkilerin Analizi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama", Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Nisan, Sayı:27, 75-96.
Eren, E., (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Basım Yayım Dağıtım, 12.Baskı, İstanbul.
Friday, S.S., and Friday, E., (2003). "Racioethnic Perceptions of Job Characteristics and Job Satisfaction", Journal of Management Development, 22(5), 426-442.
Griffin, M., A., Malcolm G. P., and West, M.A., (2001). "Job Satisfaction and Teamwork: The Role of Supervisor Support", Journal of Organizational Behavior, 22 (5), 537-550.
Hackman, J.R., and Oldham, G.R., (1976). "Motivation Through The Design of Work: Test of A Theory", Organizational Behaviour and Human Performance, 16, 250
Herzberg, F., (1966).Work and The Nature of Man, World Publishing Company, Cleveland OH.
Herzberg, F., Mausner, B., and Snyderman, B.B., (1959). The Motivation to Work, John Wiley, New York.
Hogg, M.A., ve Vaughan, M.G., (2007). Sosyal Psikoloji, (Çev. İbrahim Yıldız ve Aydın Gelmez), Ütopya Yayınevi, Ankara.
Işın, A.F., (2009). Psikolojik Personel Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Janssen, O., Schoonebeek, G., and Looy, V.B., (1997). "Cognitions of Empowerement: The Link Between Participative Management And Employees", Innovative Behavior. Gedrad en Organisatie, 10(4), 175-194.
Kitapçı, Hakan., Kaynak, Ramazan., Ökten, Sultan Süleyman.,(2013)."Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Mukayeseli Bir Araştırma", İnternational Review Of Economics And Management, Volume 1, Number 1, 49-73.
Koçel, T., (2001). İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım, 8.Baskı, İstanbul.
Kuo, H.T., Yin, T.J., and Li, İ.C., (2007). "Relationship Between Organizational Empowerment and Job Satisfaction Perceived by Nursing Assistants at Long- Term Care Facilities", Journal of Clinical Nursing, 10, 1-9.
Laschinger, H., Spence, K., Finegan, J.E., Shamian, J., ve Wilk, P., (2004). "A Longitudinal Analysis of the Impact of Workplace Empowerment on Work Satisfaction", Journal of Organizational Behavior, 25 (4), 527-545.
Laschinger, H., Spence, K., and Finegan. J., (2005). "Using Empowerment to Build Trust and Respect in the Workplace: A Strategy for Addressing the Nursing Shortage", Nursing Economic$, 23 (1), 6-13.
Low, G., Cravens, W., Grant, K. ve Moncrief, W. (2001). "Antecedents And Consequences Of Salespersons Burnout", European Journal of Marketing, Vol. 35, ss. 587-611.
Lyman, W.P., LawlerIII, E.E., and Hackman, J.R., ( 1975). Behavior in Organizations, McGraw Hill Inc, New York.
Liden, R.C., Wayne, S.J., ve Sparrowe, R.T., (2000). "An Examination of The Mediating Role of Psychological Empowerment on The Relations Between The Job, Interpersonal Relationships and Work Outcomes", Journal of Applied Psychology, 85 (3), 407-16.
Maslow, A.H., (1954). Motivation and Personality, Harper & Row, New York.
Nelson, B., Blanchard, K., and Morris, B., (2001). 1001 Ways to Energize Employees, Workman Publishing Company, New York.
Menon, S.T., (1995). Employee Empowerment: Definition, Measurement and Construct Validation, McGill University, Canada.
Northcraft, G.B., and Neale, M.A., (1990). Organizational Behavior: A Management Challenge, The Dryden Pres, USA.
Nyhan, R.C., (2000). "Changing The Paradigma: Trust and Its Role in Public Sector Organizations", American Review of Public Administration, 30(1), 87-109.
Ökten, S.S., (2008). Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Kalite Kültürünün Ara Değişken Olarak İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Pekdemir, I., Özçelik, O., Karabulut, E., ve Arslantaş, C.C., (2006). "Personel Güçlendirme, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma", Verimlilik Dergisi, 4, 11-36.
Pelit, E., (2011). "Güçlendirmede Yönetici ve İşgören Algılamalarının Karşılaştırılması", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 209-225.
Shanock, L.R., and Eisenberger, R., (2006). "When Supervisors Feel Supported: Relationships with Subordinates' Perceived Supervisor Support, Perceived Organizational Support, and Performance", Journal of Applied Psychology, 91(3), 689-695.
Spector, P.E., (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes and Consequences, Sage Publications, 2455 Teller Road Thousand Oaks, California.
Spreitzer, G.M., (1995). "Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation", The Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
Spreitzer, G.M., De Janasz, S.C., and Quinn, R.E., (1999). "Empowered to Lead: The Role of Psychological Empowerment in Leadership", Journal of Organizational Behavior, 20, 511-526.
Spreitzer, G.M., Kizilos, M.A., and Jason, S.W., (1997). "A Dimensional Analysis of the Relationship Between Psychological Empowerment and Effectiveness, Satisfaction and Strain", Journal of Management, 23(5), 679-704.
Şahin, N., (2007). Personel Güçlendirmenin İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Dört ve Beş Yıldızlı Otel işletmelerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Uyargil, C., (2008). İşletmelerde Performans Yönetimi Sistemi, Arıkan Basım Yayım, 2.Baskı, İstanbul.
Üren, S.G., (2011). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir Firma Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Wallace, R.A., ve Wolf, A., (2012). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Klasik Geleneğin Genişletilmesi (Çev. Leyla Elburuz, M. Rami Ayas), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
Weiss, H.M., (2002). "Deconstructing Job Satisfaction Separating Evaluations, Beliefs and Affective Experiences", Human Resource Management Review, 12, 173
Yazıcıoğlu, İ., (2010). "Örgütlerde İş Tatmini ve İşgören Performansı İlişkisi: Türkiye ve Kazakistan Karşılaştırması", bilig, 55, 243- 264.
Yüksel, İ., (2002). "Hemşirelerin İş Doyum Düzeyini Ayırt Edici İş Doyum Öğelerinin Diskriminant Analiziyle Belirlenmesi", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 67-78.
Yoon, M.H., Beatty, S.E., and Suh, V., (2001). "The Effect of Work Climate On Critical Employee And Customer Outcomes: An Employee-Level Analysis", International Journal of Service Industry Management, 12(5), 500-521.
Zafirovski, M., (2005). "Social Exchange Theory under Scrutiny: A Positive Critique of its Economic-Behaviorist Formulations", Electronic Journal of Sociology, 7, 1- 39.